bölüm ıı - Prof.Dr. Seval Fer

95
bulgular ışığında Türkçe envanterlerin yüksek madde homojenliği ve iç tutarlığı olduğu
görülmüştür (Öner ve Le Compte, 1985: 11-12).
Her maddenin varyansı ile tüm envanterden elde edilen puan varyansının ilişkisini
arayan madde güvenirliği korelasyon tekniği, envanteri oluşturan maddenin hem
güvenirliği hem de geçerliği hakkında ayrıntılı bilgi sağlar. Korelasyon katsayısı
0.30’dan düşük olan maddelerin üzerinde durulması ve düzeltilmesi gerekir. Türkçe
formunun madde güvenirliği korelasyonları Sürekli Kaygı Envanteri için 0.34 ile 0.72;
Durumluk Kaygı Envanteri içinse 0.42 ile 0.85 arasındadır ve İngilizce formundan elde
edilen katsayılardan daha yüksektir. Bu durum Türkçeleştirilmiş maddelerin geçerli ve
güvenilir olduğuna işaret etmektedir (Öner ve Le Compte, 1985: 11-12).
Envanterlerin yapı ya da deneysel kavram geçerliği, durumluk ve sürekli kaygı
kavramlarının kuramsal tanım ve beklentilerine ne denli uygun olduğunu saptamak
suretiyle bulunmuştur (Öner ve Le Compte, 1985).
Söz konusu envanterlerin yapı geçerliği, normal (sağlıklı) ve hasta Türk örneklemleri
(N=226) üzerinde deneysel olarak sınanmıştır (Öner, 1977). Bu çalışmada, kuramsal
beklentilere paralel olarak, stres koşullarında bireylerin durumluk kaygı seviyelerinde
yükselmelerin olacağı; buna karşın sürekli kaygı seviyesinde stres ve stres sonrası
durumlarda önemli değişmelerin olmayacağı ileri sürülmüştür. Üniversite öğrencilerinin
normal grubu, diş tedavisi ve çeşitli cerrahi hastalıkları ile psikiyatri hastalarının da
hasta gruplarını oluşturduğu çalışmada sınav, tedavi ve ameliyat gibi tehdit edici ya da
tehlikeli durumlar stres koşulları olarak kabul edilmiştir. Sınav, tedavi ve ameliyattan
önce ve sonra uygulanan kaygı envanterlerinden elde edilen puanlar karşılaştırılmıştır.
Bulgular, beklentiler paralelinde olmuş; yani stres halinde elde edilen yüksek durumluk
kaygı puanları, stres ortadan kalktıktan sonra (sınavdan, tedaviden ve ameliyattan sonra)
önemli seviyede düşme göstermiş; aynı değişkenlik sürekli kaygı puanlarında
görülmemiştir. Böylece ileri sürülen hipotez desteklenerek envanterlerin kuramsal yapı
geçerliği kanıtlanmıştır (Öner ve Le Compte, 1985: 15).
Yapı geçerliğini destekleyen diğer veriler, İki Faktörlü Kaygı Kuramının beklentileri
doğrultusunda elde edilen başka bulgulardan gelmiştir. Bu beklentiler (1) durumluk
kaygıda zaman içerisinde meydana gelen önemli değişmelere karşın sürekli kaygı