You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
73<br />
İLGİLİ ARAŞTIRMALAR<br />
1. Öğrenilmiş Çaresizlik<br />
Hiroto ve Seligman (1975, Akt., Yüksel, 2003: 9), kontrol edilemeyen olaydan sonra<br />
bireyin davranışı ile bu davranışın sonucu arasında bir bağlantı olup olmadığını<br />
öğrenmesinin motivasyonu etkileyip etkilemediğine bakmak için kolej öğrencileri ile<br />
dört ayrı deney yapmış ve araştırmalarında rahatsız edici ses ve zor bir problem çözümü<br />
hem ayrı ayrı, hem de birlikte kullanılmıştır. Her deney sonucunda öğrenilmiş çaresizlik<br />
davranışı görülmüştür.<br />
Seligman’ın laboratuarda keşfettiği öğrenilmiş çaresizlik sendromu psikolojik terapiler<br />
dışında da geniş kullanım alanı bulmuştur. Bireyleri iyimser-kötümser başlıkları altında<br />
sıralayan Seligman’ın Niteleyici Tarz Anketi (‘Attribuitonal Style Questionnaire ASQ’)<br />
kullanarak okul çocukları üzerinde gerçekleştirdiği bir boylamsal çalışmada,<br />
kötümserlikte en yüksek notu alan öğrencilerin depresyona kuvvetle muhtemel<br />
yakalanacakları ortaya çıkarken, iyimserlikte yüksek not alanların ise, spordan hayat<br />
sigortası satışına kadar her işte başarılı olabilecekleri ileri sürmüştür. Bir başka önemli<br />
nokta ise iyimser olan liderlerin seçimleri kazanma olasılığının yüksek oluşudur.<br />
Seligman’ın 1988 yılında başkanlık ve senato seçimlerinde yaptığı tahminlerin, bu işte<br />
uzman olan siyasi gözlemcilerden bile daha gerçekçi olduğu görülmüştür (McAuliffe &<br />
Liepke, 1992).<br />
Firmin, Hwang, Copella ve Clark (2004)’ın bir grup lise öğrencisi üzerinde<br />
gerçekleştirdiği bir başka çalışmada öğrenilmiş çaresizliğin sınavlar üzerindeki etkisi<br />
araştırılmış ve öğrencilere iki test verilmiştir. Bu sınavların ilki son derece zor<br />
sorulardan oluşurken, ikincisi ise aksine kolay sorulardan oluşmuştur. Yapılan<br />
hipotezde birinci sınavla teste başlayan öğrencilerin kısa bir sure sonra düş kırıklığı<br />
(karamsarlık, ümitsizlik) yaşayacakları ve entellektüel becerilerinden şüphe duyacakları<br />
öngörülmüştür. Araştırmanın sonucu hipotezin doğru olduğunu ortaya çıkarmıştır. Zor<br />
sorularla başlayan sınavda öğrenciler, görece kolay sorularla karşılaşan öğrencilerle<br />
karşılaştırıldığında, kolaylıkla yanıtlayabilecekleri soruları cevaplayamamış ve<br />
kuramsal olarak öğrenilmiş çaresizliğin bunun doğal bir nedeni olduğu belirtilmiştir.
Change language