Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Ivan</strong> Gundulić: <strong>Osman</strong><br />
175<br />
180<br />
185<br />
190<br />
Naso, Paro i Čitera 519 -<br />
Naso, gdi svû crkvu imaše<br />
njegda Bako bog veseli;<br />
Paro, otkle resijaše<br />
carske dvore mramor bijeli;<br />
Pafo i Gnido jur božici<br />
od ljeposti posvećeni,<br />
a u otočnoj jedva slici<br />
sad neplodni svim kameni;<br />
Čitera, ka od ljubavi<br />
lijepoj majci ime poda,<br />
sad sve u grmu i u travi<br />
stijenje obraslo usred voda. 520<br />
Gdje stan pucim bi vrijednime,<br />
tuj sad pastir ovce svraća;<br />
ah, koliko može vrime<br />
ke s godištim sve privraća! 521<br />
Slidi i obraća crnac veće<br />
mimo Širo jedra bila, 522<br />
519 173-180. Naso - vinorodan otok koji je<br />
bio osobito drag Bakhu, bogu vina; Paro -<br />
otok glasovit zbog kvalitetnog mramora;<br />
Čitera - otok na kojem se slavila božica<br />
Afrodita, otud Afroditi naziv Citerka. Pafo<br />
i Gnido nisu otoci nego gradovi, prvi na<br />
Cipru, a drugi na maloazijskom rtu Krio -<br />
oba posvećeni božici Afroditi.<br />
520 181-184. Čitera od ljubavi lijepoj majci<br />
(Afroditi) dade ime, pa se ona često naziva<br />
Citerkom; nekadašnjoj slavi toga otoka,<br />
jer se na njemu iz morske pjene rodila božica<br />
ljepote Afrodita, pjesnik u kontrastu,<br />
da istakne prolaznost, suprotstavlja grmlje<br />
i travu kojim je obraslo otočno stijenje.<br />
521 185-188. U prva dva stiha antiteza, da<br />
bi u sljedeća dva uslijedila refleksija o vremenu<br />
koje sve privraća (preokreće).<br />
522 190. i dalje: Širo - Skiro, otok u Egejskom<br />
moru, poznat po tome što je na nj (u<br />
dvor kralja Likomeda), prema priči, uoči<br />
trojanskog rata, Tetida sklonila svoga sina,<br />
glasovitog junaka Ahileja, u ženskoj<br />
odjeći. Doznavši za to, domišljati Odisej<br />
pripremi mu lukavu klopku; pojavio se<br />
kao trgovac na dvoru Likomedovu, rasprostro<br />
svoju robu i uz nju oružje; dok je<br />
ženska svita razgledala robu, a s njome je<br />
bio i Ahilej, začuje se u blizini bojna vika;<br />
195<br />
200<br />
205<br />
210<br />
215<br />
gdi man kriše ženske odeće<br />
domišljatom Grku Akila -<br />
silna Akila, kom svi puci<br />
ime u slavnu čuše glasu,<br />
a njegovi sad unuci<br />
zemlju težu, stada pasu.<br />
Tako sreća svim puziva 523<br />
u promjeni vječnijeh doba<br />
promjenivat sveđ uživa<br />
roba u kralja, kralj u roba.<br />
Jedri hadum i ostaje<br />
na desnu mu Gora Sveta 524 ,<br />
od starijeh Etos ka je<br />
bila u davna zvana ljeta.<br />
Kon Olimpa 525 jošte gleda<br />
Peleo i Osa gdi se izmiče,<br />
od kojih se pripovijeda<br />
da u nebo vrh im tiče.<br />
Brda priklona i nizoci<br />
brijezi su ovo svekoliko,<br />
glasovitu nu pisôci<br />
uspeše ih na toliko. 526<br />
U pismijeh uzrastiše<br />
male ovako stvari u sebi;<br />
a velike se izgubiše,<br />
er ko će od njih pisat ne bi. 527<br />
sve se razbježalo, a Ahilej pograbio oružje<br />
i tako se odao. Gundulić i ovdje nekad<br />
slavnom Ahileju suprotstavlja sadašnji<br />
položaj njegovih potomaka: oni zemlju<br />
težu (obrađuju) i stada pasu, da bi zatim<br />
opet uslijedila refleksija o prolaznosti.<br />
523 197. svim puziva - sasvim kolebljiva<br />
524 202-203. Sveta Gora - nazivao se Atos (u<br />
Gundulića Etos), najsjeverniji od tri halkidijska<br />
poluotoka u Egejskom moru, poznat<br />
po brojnim manastirima<br />
525 205. Olimp - sjedište starih grčkih bogova<br />
526 206-212. Peleo i Osa - vrhovi blizu Olimpa<br />
koje su stari Grci opisivali višima nego<br />
što jesu, a Gundulić ih opet prikazuje nižima<br />
od njihove stvarne visine tvrdeći kako<br />
su ih visokima učinili glasoviti (...) pisôci<br />
(pisci)<br />
527 215-216. velike se (stvari) izgubiše jer<br />
nije bilo koga da o njima piše<br />
51
Change language