You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Ivan</strong> Gundulić: <strong>Osman</strong><br />
310<br />
315<br />
320<br />
325<br />
330<br />
ja znam što ću i što je trijebi!« 104<br />
Prista 105 i, pun želje od slave,<br />
stvari uzmnožne 106 zače u sebi.<br />
Carska blaga nebrojena<br />
u Istok odnijet misô obraća 107 ,<br />
i pisma u kijeh šte se imena<br />
od svijeh vitêz kijeh on plaća; 108<br />
a to da tuj, ne pazeći<br />
sipat pinez 109 odsvudijere,<br />
ki uzmnože skup najveći<br />
od junakâ izabere; 110<br />
k janjičarom ter saviše<br />
vele veći 111 broj iznova<br />
po izboru još ispiše<br />
od istočnijeh vitezova; 112<br />
a i čete spahoglana<br />
dvakrat veće s tijem učini<br />
s nova skupa izabrana,<br />
s kim ih združi i sjedini.<br />
Neka se uzdom tom ukrote<br />
i poslušni unaprijeda,<br />
ne štedeći svê 113 živote,<br />
lete gdi car zapovijeda.<br />
Jošte odluči u svôj volji,<br />
pod zakletvu paček reče:<br />
104 306. S tim stihom završava carev upravni<br />
govor; u njemu je riječ o stvarima<br />
poznatima i stoga je sasvim prirodno da je<br />
izražen u upravnom obliku. Od sljedećega<br />
stiha započinje unutrašnji monolog u neupravnu<br />
govoru, čime se izražava ono što<br />
se tek naslućuje, dakle za sada nepoznato.<br />
105 307. prista - prestade (govoriti)<br />
106 308. uzmnožne - velike, moćne<br />
107 310. misô obraća - u mislima namjerava<br />
108 311-312. i popise u kojima su imena<br />
svih ratnika (vojnika) što ih on plaća (misli<br />
se na svu sultanovu plaćeničku vojsku)<br />
109 313-314. ne pazeći sipat pinez - ne gledajući<br />
na cijenu<br />
110 315-316. (da) izabere vojnikâ koliko najviše<br />
bude mogao<br />
111 318. vele veći - mnogo veći<br />
112 320. od vitezova (vojnika) što će ih sakupiti<br />
na istoku<br />
113 327. svê - svoje<br />
335<br />
340<br />
345<br />
350<br />
355<br />
tko se ukaže junak bolji,<br />
da čâs bolju prid njim steče,<br />
na vladanja carska svoja<br />
hteći samo da se uzvise<br />
ki dobiju čâs sred boja<br />
s neprijateljim rvući se;<br />
ter ne pjenez, blud i žene,<br />
negli sama krepos gola<br />
put od milosti i od scjene<br />
u carskoga bude stola 114 .<br />
Blagodarstvom ovacijeme 115<br />
svemoguć se izit nada<br />
i u kratko prostrijet vrijeme<br />
s istoka se do zapada.<br />
Ovu odluku stanovitu,<br />
pod zakletvu i pod vjeru,<br />
najprije učini on očitu 116<br />
glavi od paša Dilaveru 117 ,<br />
s deset tisuć ki bojarâ 118<br />
u istočnoj skupnih 119 strani<br />
lansku jesen mlada cara<br />
od poljačke sile obrani.<br />
Tim car pašu velikoga<br />
Husaina smaknu onada 120 ,<br />
a uzvisi slavno ovoga,<br />
da u svê mjesto 121 carstvo vlada.<br />
Nu što njemu ne zataja,<br />
114 340. u carskoga (... ) stola - pred carskim<br />
prijestoljem<br />
115 341. ovacijeme - ovakvim<br />
116 347. učini (...) očitu - objavi<br />
117 348. Dilaver - istaknuti turski državnik<br />
podrijetlom iz hrvatskih strana; prije bitke<br />
kod Hoćima bio je carski namjesnik (beglerbeg)<br />
u više turskih pokrajina; za same<br />
hoćimske bitke imenovao ga je <strong>Osman</strong> velikim<br />
vezirom, maknuvši s toga položaja<br />
Husain-pašu. Dilaver je lik savršena ratnika<br />
i viteza koji do posljednjeg daha ostaje<br />
vjeran caru; njegova ljubovca, lijepa<br />
Perzijanka Begum, izmišljeno je lice.<br />
118 349. bojarâ - bojnika, ratnika<br />
119 350. skupnih - skupljenih<br />
120 354. smaknu onada - skine onda s položaja<br />
(velikog vezira)<br />
121 356. da u svê mjesto - da u njegovo ime<br />
9
Change language