full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Adam Haleczkosię na ogół z prób, w których przejawiają się oba rodzaje zdolności motorycznych, bardziej racjonalne wydajesię korzystanie z wersji trójczłonowej wskaźnika. Trzy elementy składowe, tworzące w postaci ilorazu wskaźnikstanu dojrzałości biologicznej (W SDB), oprócz swojej podstawowej roli miary zaawansowania w rozwoju biologicznymmogą być pomocne przy ocenie poziomu rozwoju motorycznego dzieci.Introduction. A survey of publications devoted to application of two- and three-factor indices of morphologicalage was presented in the 50 th and 52 nd numbers of “Antropomotoryka – Kiensiology”. That’s why the author restrictshimself to presenting only a few publications related to the topic. Among other things, he cites anthropologistswho recognize index consisting only of the somatic age. However, in these publications chronological age ismentioned as one of the development elements. The author refers to his own article published in first number of“Antropomotoryka – Kiensiology” and explains some formulations contained therein, which in his opinion werenot properly understood. At the same time he emphasizes that his desire was and remains accurate assessmentof children’s motor ability.Aim of the work. The main task of this paper is to verify the effectiveness of commonly used indices ofmorphological age and its components in assessing of the degree of motor development of children.Material and methods. Two groups of children were chosen to study based on comments of authors whoindicate the influence of chronological age on the results of tests conditioned by coordination abilities. First groupwas formed by boys and girls, the pupils of two Wroclaw schools, where the recruitment for sport training wasconducted, and applied motor tests were used mainly to evaluate the coordination capacity. The second groupconsisted of boys from school in Głuchołazy, training track and field tetrathlon, which competitions have beenclassified as conditional capacities. Both groups were subjected to three-year continuous study. The materialincluding several forms of indices of biological maturity and their components, and the results of motor testsfrom initial and final research was analyzed statistically. Numerical characteristics and correlations were presentedin six tables.Results. Taking into account a small variability of chronological age compared with the somatic age and itsimpact on the correlations calculated on the basis of their values,​a significant influence of this factor on themotility of girls can be concluded. In the group of boys, mutual reduction of positive and negative impacts ofsomatic traits on the motor efficiency does not distinguish any of the indices and their components as factors inmotor development. Additional calculations on the group with higher variability give the arguments for preferringthe three-factor index. Correlations calculated in the first study only indicates better performance of the youngertetrathlonists. But in the final measurements a marked effect of somatic factor on both evaluations of efficiencyboth in the indices and their components. Particularly interesting is, having a statistical significance, the correlationcoefficient with “I SBM” – a measure of acceleration or retardation of biological development. Having regard tothe value of the index itself one could expect a more motor capabilities in faster developing boys. The diagnosticvalue of this index was much higher than of the other three.Conclusions. In motor tests conditioned mainly by coordination skills especially in girls, the chronologicalage as a factor of a development is more important than age due to somatic features. In the sphere of conditionalmotor activities its role is smaller, nevetheless in sets of tests comprising trials, where both types of motor abilitiesare manifested, use of the three-factor version of index seems more rational. Three components of indicesmake up the quotient index of biological maturity status (I SBM) in addition to its primary role as the developmentmeasure of biological advancement can be helpful in assessing the level of motor development of children.WstępPonad dwadzieścia lat temu w pierwszym numerze„Antropomotoryki” starałem się możliwie wszechstronnieomówić biologiczne aspekty oceny sprawnościmotorycznej dzieci w wieku szkolnym [1]. W tym opracowaniuskupię się jedynie na przedstawieniu zasadnościstosowania trzech elementów składających sięna wskaźniki wieku morfologicznego, tj. wieku należnegoz dwóch cech somatycznych: wysokości i masyciała oraz wieku metrykalnego. Ponieważ artykułyzamieszczone w numerach 50. i 52. Antropomotoryki[2, 3] zawierają niezwykle szczegółowy przegląd piśmiennictwaz tego zakresu, komentując poglądy poszczególnychautorów, którzy wypowiadali się za lubprzeciw konstrukcjom wskaźnika i jego elementówskładowych, ograniczę się do omówienia kilku publikacji.Jednocześnie pragnę podkreślić, że zarównow poprzedniej publikacji, jak i teraz moim dążeniembyło i jest uzyskanie trafnej oceny poziomu rozwojumotorycznego dzieci. Zanim przystąpię do omówieniabadań, chcę wyjaśnić kilka sformułowań z poprzedniejpublikacji, które zostały niewłaściwie odebrane.1. „Biorąc pod uwagę obecny stan wychowaniafizycznego w kraju, a przede wszystkim słuszność– 100 –