full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Joanna Gradek, Edward Mleczko, Sebastian Swobodapoziom obciążenia treningowego niż u płci żeńskiej.Potwierdzać takie stwierdzenie może analiza danychdotyczących zróżnicowania komponentów krążeniowo-oddechowych,a także mięśniowo-szkieletowychsprawności fizycznej w konwencji H-RF. U osobnikówpłci żeńskiej stwierdzono korzystniejszy wpływ obciążeniatreningowego na poziom ich rozwoju. Warto równieżpodkreślić, iż poza jednym przypadkiem pomiaruzdolności motorycznej, średnie arytmetyczne komponentówmotorycznych, mięśniowo-szkieletowychi krążeniowo oddechowych badanych osobnikówmieściły się w wąskiej normie zdrowotnej dla 19–21-latków z populacji nietrenujących. Potwierdzić to możedotychczasowe spostrzeżenia na temat pozytywnegowpływu uprawiania biegów na poprawę wskaźnikówzdrowia.Odnosząc się do drugiej hipotezy należy stwierdzić,że również tylko w komponentach motorycznych,mięśniowo-szkieletowych i krążeniowo-oddechowychsprawności fizycznej badanych w ujęciu zdrowia ujawniłsię (i to głównie u płci żeńskiej) korzystniejszy wpływekstensywnego wzrostu obciążenia na ich poziom.Jako, że tylko w kilku przypadkach stwierdzono istotnestatystyczne zróżnicowanie między grupami realizującymitrening na poziomie 120 km miesięcznie i powyżejtego zakresu, uzasadnione jest przypuszczenie, iż dowywołania pozytywnych zmian adaptacyjnych w wyżejwymienionych komponentach sprawności fizycznej ujętejw konwencji zdrowia wystarczy zakres obciążeniaponiżej 120 km miesięcznie. Wydaje się, że na efektyu płci męskiej mógł rzutować także stosunkowo większy(R = 40 lat) niż u płci żeńskiej (R = 25 lat) zasięgzmienności wieku badanych.Reasumując można stwierdzić, że chociaż niewszystkie hipotezy badawcze zostały potwierdzone,to jednak wyniki badań dają podstawę do pozytywnejoceny organizacji zajęć rekreacyjnych na KrakowskichŚcieżkach Biegowych i zarazem mogą być inspiracjądo dalszych penetracji badawczych efektów podejmowaniaaktywności ruchowej przez kobiety i mężczyznw okresie ich mezo- i katafazy rozwoju biologicznego.Wnioski1. W okresie mezo- i katafazy rozwoju biologicznego aktywnychfizycznie mężczyzn i kobiet istnieje możliwośćosiągnięcia poziomu komponentów motorycznych,krążeniowo-oddechowych i mięśniowo-szkieletowychsprawności fizycznej w ujęciu zdrowia na poziomieprezentowanym przez osobników kończących etapprogresywnego rozwoju w wieku 19–21 lat.2. Nie można spodziewać się we wskaźnikach morfologicznychsprawności H-RF podobnych efektówpotreningowych, jak w przypadku komponentówmotorycznych czy krążeniowo-oddechowych.3. Systematyczne uprawianie biegów przez kobiety napodobnym do mężczyzn poziomie obciążenia treningowegomoże dać lepsze efekty niż u płci męskiej.4. Ekstensywny wzrost obciążenia treningowegou obojga płci na zajęciach rekreacyjnych powyżej 120km miesięcznie może przynosić podobne korzyści jakstosownie niższych zakresów objętości treningu.5. Zajęcia treningowe na Krakowskich ŚcieżkachBiegowych można uważać za znaczący wkładw promocję zdrowego stylu życia społeczeństwaKrakowa.PIŚMIENNICTWO • LITERATURE[1] Oja P, Tuxworth B (ed.): Eurofit for Adults. Assessment ofhealth-related fitness. Council of Europe, 1995.[2] Drygas W: Trening zdrowotny: bilans pięćdziesięciu lat.Czy znamy odpowiedź na najważniejsze pytania? MedicinaSportiva 2003; 7, (Suppl 1): 9–14.[3] Kaleta D, Jegier A: Rekreacyjna aktywność fizyczna a subiektywnaocena stanu zdrowia osób dorosłych. PolskieArchiwum Medycyny Wewnętrznej 2004; CXI: 5.[4] Kaleta D, Ruszkowska-Majzel J, Kwaśniewska M, DrygasW: Nadwaga i otyłość jako czynnik ryzyka wybranychchorób przewlekłych. Charakterystyka zjawiska orazelementy zaleceń profilaktycznych. Kardiodiabetologia.Uniwersytet Medyczny. Łodź, 2007; 2: 19–23[5] Knapik A, Plinta R, Saulicz E, Kuszewski M: Znaczenieaktywności ruchowej w profilaktyce zdrowotnej. ZdrowiePubliczne. 2004; 114, 3: 331–337.[6] Zielona księga: Promowanie zdrowego żywienia i aktywnościfizycznej – Europejski wymiar zapobieganianadwadze, otyłości i chorobom przewlekłym. Bruksela,Komisja Wspólnot Europejskich, 2005.[7] Szeklicki R: Habitualna aktywność fizyczna mężczyzn po60 roku życia: konsekwencje morfologiczne i metaboliczneoraz uwarunkowania społeczne. Seria: Monografie,Poznań, AWF, 2007; 38: 177.[8] Czapliński Z, Górska A, Podhajna E: Aktywność fizycznaa otyłość. Profilaktyka, Psychika, Estetyka. Toruń, EneaCommunication, 2008.[9] Górski J (red.): Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego.Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006.[10] Lipert A., Jegier A: Metody pomiaru aktywności ruchowejczłowieka. Łódź, Zakład Medycyny Sportowej, UniwersytetMedyczny, 2009.– 48 –