full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Adam HaleczkoPodobny pogląd wyrażony jest również w innymopracowaniu, gdzie odnajdujemy takie stwierdzenie:„Rozwój biologiczny lub fizyczny określa nam całokształtprocesów biologicznych, jakie zachodzą w rozwijającymsię organizmie z wyłączeniem sfery osobowościpsychicznej. Pojęcie rozwoju biologicznego czyteż fizycznego ujmuje więc powiększanie się wymiarówi masy ciała, doskonalenie struktury i zmiany funkcjinarządów, i układów w ciągu określonych jednostekczasu” [10, s. 11].Autor, wymieniając czynniki rozwoju biologicznegoosobnika związane z ontogenezą, uwzględnia jednakrównież czas, czyli wiek metrykalny.Niezależnie od tych opinii w analizie uwzględnionotrzy przedstawione w tabelach 1–6 wskaźniki wiekumorfologicznego.W toku prowadzonej w latach dwudziestych dyskusjiciekawą propozycję przedstawił Klamrzyński [11,s. 119]: „…jeżeli, jak twierdzą Sch. i Löv., wiek chronologicznyjest jednym z bardzo ważnych czynnikówi dlatego biorą go podwójnie, to nasuwa się pytanie,dlaczego właśnie podwójnie, a nie wziąć go potrójnielub więcej razy i potem odpowiednio do tego podzielićprzez 5 lub większą liczbę. Stwierdzając ważnośćtego czynnika (wieku chronologicznego), niepodobieństwemjest oznaczyć stopień jego ważności a dowolnośćsprawi, że wyniki będą nieścisłe”. Przyjmująctok rozumowania autora, do obliczeń przyjęto jeszczedwa ujęcia wieku metrykalnego omawianego wskaźnika.W rozważaniach nie mogło zabraknąć cenionegokryterium dojrzałości biologicznej – „W SDB”, wyrażającegostosunek wieku rozwojowego do metrykalnego [12,13]. Jego wartość polega na określeniu stopnia odchyleniabadanego osobnika od jego wieku chronologicznego.W obliczeniach uwzględniono jedynie pierwszy członwskaźnika bez odejmowania liczby 100, gdyż to działaniemożna wykonać po przeprowadzonych obliczeniach.W przypadku gdy wiek rozwojowy jest zgodny z wiekiemmetrykalnym, jego wartość wyniesie 100.Tabela 1. Charakterystyka liczbowa pomiarów badanych dziewcząt [N = 41]Table 1. Numerical characteristics of measurements of girls [N = 41]Lp.NoCechyTraits1. Wiek metrykalny [lata]Age [years]2. Wiek wysokości ciała [lata]Body height age [years]3. Wiek masy ciała [lata]Body mass age [years]4. Wiek morfologiczny I [lata] 2+3Morphological age I [years] 25. Wiek morfologiczny II [lata] 2+ 3+1Morphological age II [years] 3Badanie 1 [Study 1] Badanie 3 [Study 3]X SD V X SD V D10,91 0,32 2,9 12,92 0,32 2,5 2,0111,04 1,18 10,7 14,43 2,45 17,0 3,3911,41 2,65 23,3 13,98 2,84 20,3 2,5711,22 1,83 16,3 14,20 2,39 16,8 2,9811,12 1,26 11,3 13,77 1,61 11,7 2,656. Wiek morfologiczny III [lata] 2+ 3+ 1+1Morphological age III [years] 411,07 0,98 8,8 13,56 1,23 9,1 2,497. W SDB 4 ¥ 100I SBM 1102,7 15,97 15,5 109,9 18,2 16,6 7,28. Pchnięcie piłki 1 kg sprzed kl.piers. [cm]Before chest 1 kg ball thrust536,1 89,6 16,7 682,4 106,6 15,6 146,39. Przejście drabinek w zwisie [s]Wallbar cross10,28 3,46 33,7 9,86 6,51 66,1 2,4210. Przejście nad i pod poprzeczką [s]Pass over and under cross-bar14,61 2,21 15,1 12,19 1,88 15,4 2,4211. Przeskoki boczne obunóż [s]Both-feet lateral jumps3,98 0,49 12,4 3,58 0,33 9,3 0,4012. Wskaźnik iloczynowy 8Product index 9 ¥ 10 ¥ 111,10 0,60 54,3 2,49 1,59 63,7 1,39Zmienne we wskaźnikach oznaczone są liczbami porządkowymi.The traits in indices are presented by ordinal numbers.– 102 –