full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Poziom siły maksymalnej i dokładności siłowej w wybranych zadaniach motorycznych u mężczyznjętności dokładnego odtworzenia małych wartości siływ zadaniach motorycznych wymagających aktywnościmięśni prostowników tułowia i mięśni kończyn dolnychwynikają z braku odpowiednich programów ruchu.Duże zróżnicowanie wyników indywidualnychw przypadku odtwarzania submaksymalnych i maksymalnychwartości siły wynika przypuszczalnie zezróżnicowanych doświadczeń indywidualnych. Innąprzyczyną może być lepsza umiejętność wysyłaniaodpowiednich bodźców koniecznych do precyzyjnegonapinania właściwych mięśni. W napinaniu mięśnikończyn dolnych należy też uwzględnić koniecznośćzachowania stabilnej postawy ciała. Niezbędna jesttutaj odpowiednia współpraca obydwu półkul mózgowych.Niedominująca półkula odpowiada za stabilnośćpostawy i działa na zasadzie sprzężenia zwrotnego.Dominująca półkula wpływa głównie na wielkość rozwijanejsiły [14].W grze w piłkę nożną warunki walki sportowejzmuszają zawodników do wielokrotnego rozwijaniarozmaitych wartości siły od niewielkich do bliskichmaksymalnym. Rezultaty odtworzenia 75% i 90% wartościsiły maksymalnej były obarczone najmniejszymbłędem. Badani, wykonując zadania wymagające rozwinięciaznacznej siły, mogli wzorować się na swoichwcześniejszych doświadczeniach. Pozostałe wartościdokładności siłowej, uzyskane przy niższych żądanychwartościach siły, świadczyć mogły o niewielkimwykorzystaniu takich wartości siły w dotychczasowejaktywności ruchowej. Jednocześnie należy dodać, żewysokie wartości współczynnika zmienności wskazująna znaczne zróżnicowanie wyników indywidualnych.Prawdopodobnie przyczyną jest uczestnictwo w badaniachosobników o bardzo różnym poziomie umiejętnościruchowych.Umiejętność odtworzenia zadanej części wartościsiły maksymalnej zależy od sprawności funkcjonowaniareceptorów kinestetycznych [15]. Do tych ostatnichzaliczamy proprioreceptory, czyli receptory czucia głębokiego.Ich czułość i sprawność przekazu informacjiwpływa między innymi na umiejętność odtworzenia zadanejwartości siły. Częste pobudzanie i angażowaniedo pracy tych struktur sprawia, że stają się one bardziejwrażliwe i umożliwiają bardziej precyzyjne wykonanieruchów. Systematyczne pobudzanie receptorów ponadtodoprowadza w konsekwencji do powstania nawykówruchowych. Te ostatnie – zapamiętane i zapisanew strukturach kory ruchowej istoty szarej mózgowia– umożliwiają automatyczne wykonanie ruchu, częstobez udziału świadomości. W grach zespołowych ważnejest nie tyle opanowanie przez zawodników znacznejilości różnych działań (nawyków czuciowo-ruchowych),ile nabycie umiejętności ich skutecznego stosowania[16]. Jest to niezwykle ważne, zwłaszcza w ciąglezmieniających się warunkach gry w piłkę nożną, gdziewymagana jest od zawodnika szybkość i precyzja podejmowanychczynności ruchowych, a nawyki ruchowemają otwarty charakter [17].Trening jako proces przygotowania zawodnika dobezpośredniej konfrontacji z przeciwnikiem powinienodwzorowywać warunki panujące na boisku w czasiemeczu. W bezpośrednim starciu z przeciwnikiem piłkarzwinien umieć angażować szeroki zakres wielkościprzejawianej siły – od małego po submaksymalnyi maksymalny. Dlatego te wymogi muszą być uwzględnionew treningu.Wyniki badań potwierdzają przydatność postępowania,którego celem jest doskonalenie dokładności siłowej,a w szczególności jej specyficznej odmiany, jakąjest dokładność uderzania piłki (kicking accuracy) [18,19]. Wydaje się, że należy kontynuować badania w grupachzawodników o wysokim poziomie zaawansowaniasportowego. Jedynie w ten sposób można wzbogacićwiedzę dotyczącą umiejętności odtwarzania zadanejwartości siły w różnych zakresach jej wielkości. Jestto szczególnie ważne w przypadku czynności wykonywanychkończynami dolnymi z powodu bardzo dużejpopularności gry w piłkę nożną, w której umiejętnośćprecyzyjnego wykonywania uderzeń piłki jest jednąz zasadniczych.Wnioski1. Poziom dokładności siłowej związanej z odtworzeniemokreślonej wielkości globalnej i lokalnej siłystatycznej zwiększa się wraz ze wzrostem wielkościżądanej siły. Najwyższy poziom dokładności siłowejuzyskano w zadaniach motorycznych wymagającychodtworzenia 75% i 90% siły maksymalnej.2. Na podstawie analizy wyników badań nie zaobserwowanoróżnic w poziomie dokładności siłowejw pomiarach wykonywanych dla prawej i lewej kończynydolnej.– 33 –