full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Trening w okresie mezo- i katafazy rozwoju biologicznego kobiet i mężczyzn...• skoczność (vertical jump) [m];• względna siła mięśni rąk i barków (bent armhang) [s];• siła statyczna chwytu ręki (hand grip) [N];• częstotliwość ruchów (plate tapping) [s];• wytrzymałość biegowa mierzona testemCoopera [23];• maksymalna praca anaerobowa (MPA).3. Komponenty mięśniowo-szkieletowe. Badaniegibkości przeprowadzono za pomocą testów: sit uptest; side-bending of the trunk right and left test.4. Komponenty krążeniowo-oddechowe. WskaźnikVO 2max . kg –1 wyliczono ze wzoru zaproponowanegoprzez Coopera (1968):VO 2max . kg –1 =(dystans [m] w teście Coopera – 504,9)=44,73 [ml/min/kg]Metody opracowania wyników badań1. Dla wszystkich pomiarów obliczono podstawowecharakterystyki statystyczne, tj. średnią(x – ) odchylenie standardowe (SD) oraz zasięgzmienności (R), z uwzględnieniem całości zebranegomateriału w grupach płci, biorąc pod uwagędwie grupy biegaczy i biegaczek, tj. realizującychw miesiącu objętość treningu biegowego do 120 kmoraz powyżej tego poziomu.2. Za pomocą wskaźnika unormowanych różnic WUokreślono w grupach płci oraz w całości materiału,a także w grupach wyróżnionych ze względu napoziom obciążenia treningowego wielkość zróżnicowaniawewnątrzgrupowego i międzygrupowegobranych pod uwagę u badanych biegaczy i biegaczekcech somatycznych i sprawności fizycznej:x – xWU = SD 21 2gdzie:–x – średnia arytmetyczna badanych;1–x – średnia arytmetyczna grupy porównawczej;2SD 2– odchylenia standardowe grupy porównawczej.W pierwszym przypadku punktem odniesienia(populacja porównawcza) była wartość średniej arytmetycznej(0) i odchylenia standardowego (1) wynikówbadań młodzieży w wieku 19–21 lat z populacji polskiej[24], krakowskiej [25–27] i amsterdamskiej [28].W drugim przypadku za grupę porównawczą uważanobiegaczy realizujących miesięczną objętość treninguponiżej 120 km.Sprawdzono istotność statystyczną różnicmiędzygrupowych, stosując dwa testy:t°-Studenta oraz C° Cochrana-Coxa – w zależności odróżnic wariacji. Do opracowania wyników posłużono sięprogramami Excel i Statistica.Wyniki badań1. Poziom komponentów sprawności fizycznejbadanej w konwencji zdrowia kobiet i mężczyznuprawiających biegi na Ścieżkach Biegowychw Krakowie na tle materiałów porównawczychz populacji osobników nietrenujących w wieku19–21 latKomponenty morfologiczne. W badaniach własnychpostanowiono porównać poziom rozwoju wyróżnionychkomponentów sprawności fizycznej badanejw konwencji zdrowia u biegaczy i biegaczek trenującychna krakowskich Ścieżkach Biegowych z wielkością takichsamych wskaźników rozwoju biologicznego stwierdzonychna przełomie wieków w populacjach porównawczych(krakowskiej, ogólnopolskiej i amsterdamskiej)u kobiet i mężczyzn w wieku 19–21 lat. W tabeli 2 oraz narycinie 1 zamieszczono wyniki pomiaru cech somatycznychw obu porównywanych grupach. Pomijając średniąarytmetyczną wysokości ciała, którą uwzględniono dodatkowo,w trakcie analizy danych objętych badaniembiegaczy i biegaczek stwierdzono wyższe wskaźnikikomponentów morfologicznych sprawności fizycznejbadanej w konwencji zdrowia (H-RF) niż u osób nietrenującychw wieku 19–21 lat, co z pewnością wiązało sięz wiekiem krakowskich „ścieżkowiczów”. Trudno wobectego pozytywnie ocenić wpływ stosowanego obciążeniatreningowego na redukcję poziomu tłuszczu, zwłaszczau mężczyzn. W grupie biegaczek stwierdzono mniej niekorzystnetendencje rozwojowe do wzrostu wskaźnikamasy ciała BMI oraz odsetka tkanki tłuszczowej w masieciała (% BF).Wspomniany wyżej stan badanych parametrówmorfologicznych może niewątpliwie być efektem procesówrozwojowych towarzyszących zjawisku starzeniasię organizmu. Stosowany trening, zwłaszcza u mężczyzn,nie doprowadził do ich znaczącego zahamowania.Wypada sądzić, że okazał się on zbyt słabymbodźcem obciążeniowym, aby wywołać pożądanezmiany adaptacyjne.– 39 –