full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Wartości centylowe wysokości i masy ciała oraz wskaźnika masy ciała dzieci i młodzieży w wieku 6–18 lat...określają jednak wyłącznie skrajne wartości wielkościotłuszczenia ciała. Przedstawione na stronie internetowejWHO (www.who.int/growthref/en) porównaniewartości granicznych proponowanych przez WHOi IOTF ukazuje różnice w definiowaniu otyłości, któredotyczą przede wszystkim chłopców. Z porównań zawartychw tej pracy wynika, że wartości graniczne BMIdla otyłości – opracowane na podstawie badań gdańskiejpopulacji, jak i rekomendowane przez IOTF – sąbardzo zbliżone. Zastosowanie wartości centylowychokreślających nadmiar masy ciała z badań warszawskichw grupie starszych dzieci mogłoby spowodowaćprzede wszystkim niedoszacowanie występowaniaotyłości. W przypadku określania niedoboru masy ciałaodnotowano zbliżone wartości 10. centyla BMI w populacjachgdańskiej i warszawskiej oraz kryterium IOTFodpowiadające BMI = 18,5 kg/m 2 w wieku lat 18.Wnioski1. Diagnostyka indywidualna wymaga stosowania odniesieńdo populacji krajowej, najlepiej regionalnej,obejmującej duże grupy badawcze.2. Określenie rozpowszechnienia otyłości i nadwagioraz niedoboru masy ciała powinno odbywać sięna podstawie uzgodnionych międzynarodowychstandardów, ponieważ tylko one umożliwiają dokonywaniemiędzypopulacyjnych porównań.PIŚMIENNICTWO • LITERATURE[1] Krawczyński M, Walkowiak J, Krzyżaniak A: Trend sekularnywysokości i masy ciała dzieci i młodzieży miastaPoznania w latach 1880–2000. Pediat Prakt, 2000; 8:365–383.[2] Hulanicka B: Stan biologiczny populacji polskiej – punktwidzenia antropologa; w Stan zdrowia Polaków. Mon.Zakł. Antropologii PAN, Wrocław, 1996; 15: 43–65.[3] Charzewski J, Piechaczek H: Międzywarstwowe różnicerozwoju somatycznego dzieci warszawskich. Wych Fizi Sport, 2001; 4: 421–432.[4] Przewęda R, Dobosz J: Kondycja fizyczna polskiej młodzieży.Studia i Monografie, Warszawa, AWF, 2003; 98.[5] Wolański N: Międzypokoleniowe przemiany przebieguontogenezy; w Rozwój biologiczny człowieka. Warszawa,PWN, 2005; 535–543.[6] Krawczyński M: Pojęcie normy auksologicznej (rozwojowej),jej interpretacja i wykorzystanie w praktyce. PediatPrakt, 2000; 4: 325–339.[7] Cole TJ, Flegal KM, Nicholls D, Jackson AA: Body massindex cut offs to define thinness in children and adolescents:international survey. BMJ, 2007; 333: 194–7.[8] Wang Y, Monteiro C, Popkin BM: Trends of obesity andunderweight in older children and adolescents in theUnited States, Brazil, China, and Russia. Am J Clin Nutr,2002; 75: 971–977.[9] Januszewski J, Mleczko E: Wskaźnik wagowo-wzrostowyQueteleta II – BMI a sprawność fizyczna badana w konwencjizdrowia u chłopców z Małopolski. Antropomotoryka,2007; 37: 51–66.[10] Cole TJ, Bellizzi MC, Flegal KM, Dietz WH: Establishinga standard definition for child overweight and obesityworldwide: international survey. BMJ, 2000; 320: 1240–1243.[11] Palczewska I, Niedźwiedzka Z: Wskaźniki rozwoju somatycznegodzieci i młodzieży warszawskiej. Med WiekuRozw, 2001; 5, supp. I, 2.[12] Malina RM; Bouchard C: Growth, maturation, and phisicalactivity. Champaign, HKP, 1991.[13] Kopczyńska-Sikorska J, Kurniewicz-Witczakowa R,Niedźwiecka Z i wsp: Test przesiewowy do wykrywaniazaburzeń w rozwoju fizycznym (somatycznym); w JodkowskaM, Woynarowska B (red.): Testy przesiewoweu dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Warszawa, InstytutMatki i Dziecka, 2002; 17–21.[14] Oblacińska A, Wrocławska M, Woynarowska B: Częstośćwystępowania nadwagi i otyłości w populacji w wiekuszkolnym w Polsce oraz opieka zdrowotna nad uczniamiz tymi zaburzeniami. Pediat Pol, 1997; 72: 241–245.[15] Mazur A, Małecka-Tendera E, Lewin-Kowalik J: Nadwagai otyłość u dzieci szkół podstawowych województwapodkarpackiego. Pediat Pol, 2001; 76:743–748.[16] Krawczyński M, Czarnecka A, Wysocka-Gryczka K, KrzyżaniakA, Walkowiak J: Otyłość u dzieci i młodzieży miastaPoznania. Aspekty Etiopatogenetyczne, epidemiologicznei społeczne. Now Lek, 2001; 70: 1110–1119.[17] Drabik J, Resiak M, Niedzielska A: The epidemic of obesityin preschool children as a public health problem inGdansk. Research Yearbook, 2003; IX: 109–115.[18] Chrzanowska M, Gołąb S, Żarów R, Sobiecki J, MatusikS: Trendy w otłuszczeniu ciała oraz występowanie nadwagii otyłości u dzieci i młodzieży Krakowa w ostatnimtrzydziestoleciu. Pediat Pol, 2002; 2: 113–119.[19] Jodkowska M, Oblacińska A: Epidemiologia nadwagii otyłości u młodzieży w wieku 13–15 lat w Polsce;w Oblacińska A, Jodkowska M (red.): Otyłość u polskichnastolatków. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa, 2007;21–40.[20] de Onis M, Woynarowska B: Standardy WHO rozwojufizycznego dzieci w wieku 0–5 lat i możliwości ich wykorzystaniaw Polsce. Med Wieku Rozw, 2010; 2: 87–94.[21] Oblacińska A, Jodkowska M, Mikiel-Kostyra K, PalczewskaI: Ocena rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży. Cz. I.Dzieci i młodzież w wieku 6–18 lat – normy krajowe czyrekomendowane przez WHO? Med Wieku Rozw, 2010;2: 101–107.– 117 –