full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Edward Mleczko, Czesław Szmigiel[95] także innego jeszcze spojrzenia na ich wymowę.Otóż, naszym zdaniem, zauważone zacieranie sięgradientów społecznych może być wynikiem nie tyledobrostanu, ile postępującego zubożenia całego społeczeństwa,którego przyczyną jest obecne w Polscebezrobocie. Dotyka ono w równym stopniu większośćrodzin – niezależnie od liczby dzieci czy poziomu wykształceniarodziców. W ten sposób dochodzi, niestety,„do równania w dół”. Jego skutki można obserwowaćw obrazie wskaźników antropologicznych. Zauważonakonwergencja w liczbie osób otyłych i z nadwagąz różnych grup stratyfikacji społecznej [95] może byćzatem wynikiem pogorszenia się standardu życiowegowszystkich grup społecznych, a nie stanowić efektpoprawy warunków bytowych i awansu kulturowegoregionu. Wydaje się, że powyższa hipoteza powinnaznaleźć wyjaśnienie w dalszej, bardziej szczegółowejpenetracji badawczej 1 .Wnioski1. Na przełomie XX i XXI wieku w dużym polskimmieście, stolicy kultury i nauki, nie ma podstaw dopotwierdzenia poglądu o rozszerzaniu się epidemiiotyłości dzieci i młodzieży poza zakres stwierdzanyod dziesięcioleci w ww. populacji wielkomiejskiej.2. W całym badanym okresie między 6. a 14. rokiemżycia badanych osób z populacji krakowskiej wewskaźniku procentowym nadwagi, otyłości i nadmiarumasy ciała ujawnił się bardzo rzadko występującyw innych regionach Polski i Europy kierunekróżnic dymorficznych na korzyść płci męskiej.3. W populacji krakowskich dzieci i młodzieży (z wyjątkiemnajstarszej grupy badanych – czternastolatków)wystąpił okres względnej stabilizacji wskaźnikaprocentowego nadmiaru masy ciała badanychi jego komponentów, którego poziom jest porównywalnydo stwierdzonego w badaniach prowadzonychz wykorzystaniem takich samych narzędziw innych regionach naszego kraju.4. W relacjach między poziomem nadmiaru ciałaa wskaźnikami statusu społeczno-ekonomicznegorodzin badanych dzieci (liczba dzieci w rodzinie: 1,2, 3, 4 oraz wykształcenie rodziców: wyższe, średnie,niskie) mogły się ujawnić specyficzne dla populacjiwielkomiejskiej wpływy dobrostanu ekonomicznegoi niższego wykształcenia rodziców dziecina wyższy procentowy wskaźnik nadmiaru masyciała.5. Istnieje potrzeba kontynuacji screeningowych badańnad rozwojem gradientów społecznych, ujawniającychsię w obrazie otyłości i nadwagi u dziecii młodzieży w okresie transformacji ustrojowejw różnych populacjach naszego kraju, a także monitorowaniapożądanych rezultatów wzrostu świadomościzdrowotnej polskiego społeczeństwa orazniekorzystnych tendencji pojawiających się w rozwojubiologicznym różnych grup społecznych wrazz postępującym dobrostanem ekonomicznym.PIŚMIENNICTWO • LITERATURE[1] Babińska Z, Hebanowski M: Otyłość – światowa epidemia.Medycyna po Dyplomie, 2001; 10: 9.[2] Strauss RS, Pollack HA: Epidemic increase in childhoodoverweight. JAMA, 2002; 286: 2845–2848.[3] Garroow JS: Health implicatons of obesity; in Obesity andrelated diseases. London, Churchill Livingstone, 1988:1–16.[4] Wybrańska I: Genetyczne uwarunkowania otyłości i jejwybranych następstw w grupie rodzin otyłych z terenuMałopolski. Rozprawy habilitacyjne Uniwersytetu JagiellońskiegoCollegium Medicum. Wydział Lekarski, Kraków,Wydawnictwo UJ, 2008.[5] Sikorska-Wiśniewska G: Nadwaga i otyłość u dziecii młodzieży. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007;6 (55): 71–80.[6] Elliott MA, Copperman NM, Jacobson MS: Pediatricobesity prevention and management. Minerva Pediatr,2004; 56: 265–276.[7] WHO MONICA Project, Risk factors. International Journalof Epidemiology, 1989; 18 (Suppl. 1): 46–55.[8] Glenny A (ed.): A systematic review of the interventionsfor the treatment of obesity, and the maintenance ofweight loss. International Journal of Obesity and RelatedDisorders, 1997; 21: 715–737.[9] Mason JE, Skerrett PJ, Greenland Ph, Vanitallie ThB: Theescalating pandemics of obesity and sedentary lifestyle.Arch. Intern. Med., 2004; 164: 249–258.[10] Strauss RS, Pollack HA: Epidemic increase in childhoodoverweight. JAMA, 2002; 286: 2845–2848.[11] Kardasz M, Pawłowska D: Wpływ otyłości w dzieciństwie1Takie badania zostały przeprowadzone przez pracowników Wydziału Rehabilitacji i Instytutu Nauk Humanistycznych AWF w Krakowie[129–133].– 94 –