NR 54 2011ANTROPOMOTORYKASPRAWNOŚĆ FIZYCZNA UCZNIÓW SZKOŁYPONADGIMNAZJALNEJ UCZESTNICZĄCYCHW ZAJĘCIACH RUCHOWYCH Z PIŁKĄROZBUDZAJĄCYCH EMPATIĘPHYSICAL ABILITY OF SECONDARY SCHOOL STUDENTSWHO TAKE PART IN PHYSICAL CLASSES WITH THE BALLTHAT AROUSE EMPATHYMarek Popowczak*, Andrzej Rokita**, Ireneusz Cichy****dr, Katedra Zespołowych Gier Sportowych, AW F we Wrocławiu***dr hab., prof. nadzw., Katedra Zespołowych Gier Sportowych, AWF we WrocławiuSłowa kluczowe: sprawność fizyczna, zajęcia ruchowe z piłką, empatiaKey words: physical ability, physical exercises with the ball, empathySTRESZCZENIE • SUMMARYWstęp. Młodzież w okresie dorastania, uczęszczająca do szkoły ponadgimnazjalnej, znajduje się w szczególnejfazie ontogenezy, która kończy się pełnym ukształtowaniem motoryczności. Planując tok lekcji, nauczycielwychowania fizycznego powinien zwracać uwagę nie tylko na rozwój czy też podtrzymanie sprawności fizycznejuczniów, ale także na budowanie poprawnych relacji międzyludzkich opartych m.in. na empatii.Cel pracy. Badanie ukierunkowane na sprawdzenie, czy realizacja autorskiego programu kształcenia i wychowaniafizycznego z wykorzystaniem ćwiczeń, zabaw i gier z piłką rozbudzających empatię, raz w tygodniuw grupie eksperymentalnej (E 1) będzie determinowała zmiany w sprawności fizycznej co najmniej w takim samymzakresie, jak realizacja raz w tygodniu autorskich programów opartych na ćwiczeniach, zabawach i grach bezpiłki, ale także rozbudzających empatię (grupa kontrolna K 1) oraz tradycyjnego programu kształcenia w grupiekontrolnej (K 2).Materiał i metody. Analizowano zmiany poszczególnych składowych sprawności fizycznej [1] wyodrębnionychprzez Komitet Ekspertów ds. Badań nad Sportem przy Radzie Europejskiego Komitetu Rozwoju Sportu,czyli gibkość tułowia, siłę eksplozywną nóg, siłę ramion, siłę tułowia, siłę funkcjonalną, zwinność, a także zmianypoziomu empatii ujawnianej w wychowaniu fizycznym. Badania prowadzono w latach 2005–2007 w LiceumOgólnokształcącym nr 17 we Wrocławiu im. Agnieszki Osieckiej.Wyniki i wnioski. Realizacja autorskiego programu kształcenia i wychowania fizycznego w grupie eksperymentalnej(E 1) determinuje sprawność fizyczną w podobny sposób, jak realizacja zajęć w grupach kontrolnych (K 1oraz K 2). W grupie eksperymentalnej (E 1) realizacja autorskiego programu zajęć ruchowych z piłką oraz w grupiekontrolnej (K 1) bez piłki, ukierunkowanych na rozwój „empatii”, jest to skuteczny sposób na rozbudzanie tejwłaściwości osobowościowej.Introduction. Secondary school students are in the period of adolescence, which is a particular stage of humandevelopment. In its final part, this period is characterized by the formation of <strong>full</strong> motor abilities of a youngperson. While preparing classes, the physical education teacher ought to take into consideration first of all theprocess of development or maintaining physical ability of his students as well as building appropriate interpersonalrelations based, among other things, on empathy.– 69 –
Marek Popowczak, Andrzej Rokita, Ireneusz CichyAim of research. To check whether the process of implementing our own education program with the ballexercises and games that support the growth of empathy once a week in the experimental group (E 1) coulddetermine changes in physical ability in the scope which is at least the same as in the case of implementation ofthe programs based on exercises and games without the ball but also arousing empathy (control group K 1) andthe traditional education program in the control group (K 2).Material and methods. We analyzed changes in the particular constituents of physical ability [1] which wereselected by the Committee of Experts on Sport Research at the Council of European Committee of Developmentof Sport (body suppleness, explosive strength of legs, strength of arms, body strength, functional strength, agility)and changes in the level of empathy revealed in physical education. The examinations were carried out in theyears 2005–2007 in the Agnieszka Osiecka Secondary School no. 17 in Wroclaw.Results and conclusions. It turned out that the process of implementation of our own education programin the experimental group (E 1) determines physical ability in a similar way as it is in case of classes in the controlgroups (K 1and K 2). In the experimental group (E 1) the implementation of our own education program of physicalclasses with the ball as well as in the control group (K 1) without the ball directed at the development of ‘empathy’constitute an effective method of enhancing this personal feature.WstępWspółcześnie mamy do czynienia ze spadkiem sprawnościfizycznej społeczeństwa oraz wzrostem zachorowańna choroby cywilizacyjne. Spadek sprawności fizycznejwskazuje także na pogarszanie się sprawnościfunkcjonowania układu ruchu, krążenia i oddychania.Spowodowane jest to zmniejszeniem aktywności ruchowejprzeciętnego człowieka. Na pogłębiający się staleregres sprawności fizycznej młodzieży w konsekwencjioddziaływania czynników środowiskowych wskazywałojuż wcześniej wielu autorów, m.in. Malina [2], Pilicz [3],główną jego przyczynę upatrując w zmniejszającej sięaktywności ruchowej, która ogranicza się jedynie dozajęć wychowania fizycznego.Sprawność fizyczna wg Przewędy [4] jest pojęciemszerokim, wiąże się bowiem ze stanem całego organizmuczłowieka, a nie tylko z jego aparatem ruchu.Można ją określić jako aktualną możliwość wykonaniawszelkich działań motorycznych, decydujących o zaradnościczłowieka w życiu. Osiński [5] do sprawnościfizycznej zalicza poziom wydolności wszystkich narządówi układów, stan cech motorycznych (siła, szybkość,wytrzymałość) oraz pewne prawidłowości budowyciała. W jej ramach pierwszorzędne znaczenie dajemynatomiast skuteczności działania poszczególnych fizjologicznychfunkcji organizmu oraz zdolności dostatecznegoprzystosowania się do zmiennych warunkówotoczenia. Dzięki nim osoba czuje się niezależna odinnych, przydatna do niesienia pomocy oczekującym,to zaś podnosi jej wiarę we własne siły.Sprawność fizyczna umożliwia branie udziału w różnychformach aktywności ruchowej, z których czerpaćmożna zadowolenie, odprężenie czy radość życia. Wiążesię zatem nie tylko ze sferą motoryczną, ale także psychiczną,emocjonalną lub społeczną [6]. Sprawność fizycznajest ponadto jednym z tych elementów, na podstawiektórych można ocenić stan zdrowia człowieka. Niskijej poziom może wskazywać na obecność procesów chorobowych.Tymczasem zaś podtrzymywanie sprawnościfizycznej na wysokim poziomie umożliwia spowolnienieprocesów starzenia się organizmu człowieka prowadzącegoaktywny tryb życia [7]. Współcześnie sprawnośćfizyczna może być rozpatrywana w zależności od celówpodejmowania aktywności ruchowej w obszarze zdrowiai osiągnięć motorycznych. Wuest i Bucher w ramachsprawności wyodrębnili komponenty powiązane ze zdrowiem,czyli skład ciała, wydolność fizyczną, gibkość, wytrzymałośćmięśniową, siłę mięśniową. Do komponentówpowiązanych z osiągnięciami motorycznymi zaliczyli natomiast:zwinność, równowagę, koordynację, moc, czasreakcji i szybkość [8].Czynnikiem wpływającym na obniżenie poziomuaktywności fizycznej młodzieży jest ograniczenieprzez nią uczestnictwa w zajęciach ruchowych tylko doudziału w lekcjach wf. Dlatego też nauczyciele wychowaniafizycznego w trakcie zajęć ruchowych powinniwprowadzać ćwiczenia umożliwiające prawidłowy, harmonijnyrozwój młodego człowieka. Ważne jest ukierunkowanieoddziaływań na poprawę sprawności fizyczneji zdrowia oraz rozwój właściwości osobowościowychuczniów (w tym empatii, asertywności czy radzeniasobie ze stresem). Jednak nadal pedagogiczne możliwościwpływania na kształtowanie sfery emocjonalnej,przygotowanie ucznia do życia w społeczeństwie i dlaspołeczeństwa bywają rzadko wykorzystywane przeznauczyciela, mimo że już pod koniec XX wieku apelowało to Portmann [9].Na podstawie badań eksploracyjnych, prowadzonychw latach 2000–2001 wśród uczniów wrocławskich– 70 –
- Page 1 and 2:
- I -
- Page 3 and 4:
ISSN 1731-0652COMMITTEE FOR REHABIL
- Page 5 and 6:
ANTROPOMOTORYKAISSN 1731-0652COMMIT
- Page 7 and 8:
NR 54 ANTROPOMOTORYKA20
- Page 9:
Od RedakcjiStowarzyszeniem czy też
- Page 13 and 14:
Informacje dla Autorówscripts sub
- Page 15 and 16:
Information for the AuthorsExamples
- Page 18 and 19: NR 54 2011ANTROPOMOTORY
- Page 20 and 21: Wpływ lokalnego wysiłku fizyczneg
- Page 22 and 23: Wpływ lokalnego wysiłku fizyczneg
- Page 24 and 25: Wpływ lokalnego wysiłku fizyczneg
- Page 26 and 27: Wpływ lokalnego wysiłku fizyczneg
- Page 28 and 29: NR 54 2011ANTROPOMOTORY
- Page 30 and 31: Poziom siły maksymalnej i dokładn
- Page 32 and 33: Poziom siły maksymalnej i dokładn
- Page 34 and 35: Poziom siły maksymalnej i dokładn
- Page 36 and 37: NR 54 2011ANTROPOMOTORY
- Page 38 and 39: Trening w okresie mezo- i katafazy
- Page 40 and 41: Trening w okresie mezo- i katafazy
- Page 42 and 43: Trening w okresie mezo- i katafazy
- Page 44 and 45: Trening w okresie mezo- i katafazy
- Page 46 and 47: Trening w okresie mezo- i katafazy
- Page 48 and 49: Trening w okresie mezo- i katafazy
- Page 50: Trening w okresie mezo- i katafazy
- Page 53 and 54: Paweł Chmura, Marek Zatońshortest
- Page 55 and 56: Paweł Chmura, Marek ZatońTabela 1
- Page 57 and 58: Paweł Chmura, Marek ZatońRyc. 2.
- Page 60 and 61: NR 54 2011ANTROPOMOTORY
- Page 62 and 63: Ocena poziomu wybranych motorycznyc
- Page 64 and 65: Ocena poziomu wybranych motorycznyc
- Page 66 and 67: Ocena poziomu wybranych motorycznyc
- Page 68: Ocena poziomu wybranych motorycznyc
- Page 73 and 74: Marek Popowczak, Andrzej Rokita, Ir
- Page 75 and 76: Marek Popowczak, Andrzej Rokita, Ir
- Page 77 and 78: Marek Popowczak, Andrzej Rokita, Ir
- Page 79 and 80: Marek Popowczak, Andrzej Rokita, Ir
- Page 81 and 82: Marek Popowczak, Andrzej Rokita, Ir
- Page 83 and 84: Edward Mleczko, Czesław SzmigielWy
- Page 85 and 86: Edward Mleczko, Czesław Szmigielu
- Page 87 and 88: Edward Mleczko, Czesław Szmigielw
- Page 89 and 90: Edward Mleczko, Czesław Szmigieldo
- Page 91 and 92: Edward Mleczko, Czesław SzmigielRy
- Page 93 and 94: Edward Mleczko, Czesław Szmigielna
- Page 95 and 96: Edward Mleczko, Czesław Szmigiel[9
- Page 97 and 98: Edward Mleczko, Czesław Szmigiel[4
- Page 99 and 100: Edward Mleczko, Czesław Szmigielko
- Page 101 and 102: Adam Haleczkosię na ogół z prób
- Page 103 and 104: Adam HaleczkoPodobny pogląd wyraż
- Page 105 and 106: Adam HaleczkoTabela 4. Związki wsk
- Page 107 and 108: Adam HaleczkoUmiarkowane negatywne
- Page 110 and 111: NR 54 2011ANTROPOMOTORY
- Page 112 and 113: Wartości centylowe wysokości i ma
- Page 114 and 115: Wartości centylowe wysokości i ma
- Page 116 and 117: Wartości centylowe wysokości i ma
- Page 118: Wartości centylowe wysokości i ma
- Page 122 and 123:
NR 54 2011ANTROPOMOTORY
- Page 124 and 125:
Rodziny białek szoku termicznego i
- Page 126 and 127:
Rodziny białek szoku termicznego i
- Page 128 and 129:
Rodziny białek szoku termicznego i
- Page 130 and 131:
Rodziny białek szoku termicznego i
- Page 132:
INFORMACJEANNOUNCEMENTS
- Page 135 and 136:
12 th International Scientific Conf
- Page 137:
12 th International Scientific Conf