YIL 2016 SAYI 26

More documents

Recommendations

Info

İSTANBUL KÜLTÜR ve SANAT DERGİSİ MÜNİF PAŞA KONAĞI'NIN RENKLİ MİSAFİRLERİ VE BİR SOHBET MECLİSİNDE YAŞANANLAR / Kasım HIZLI Hasan Fehmi Paşa kendisiyle görüştüğümde Afrika’nın istikbali, Amerika’nın haline girip Avrupalıların oraları taksimiyle zîr ü zaptlarına geçirmekte olduklarından ora ahâlî-i asliyyesinin mahv ü mütelâşi olacaklarını dermeyân eylemesi üzerine ben dahi cevaben kendisine Afrika’nın Amerika’ya müşabih olmadığını ve Afrika ahâlîsi pek çok ve ehl-i İslâm bulundukları cihetle hiçbir vechile mütelâşi olmayacakları gibi din-i mübin-i İslâm’ın dahi daima bâkî ve mahfuz kalacağını ifâde eyledim. Münif Paşa da ifâdemi tasdikiyle kendisini iknâ ve iskâta çalışmış ise de yine fikr-i evvelinde ızhâr-ı sebât ve inad eylediğinden bu adamı hakikaten din ve devlet düşmanı anlayıp memuriyet istihsâli zımnında buraya gelmiş iken ricâl-i devlet muvâcehesinde bile buğz ve düşmanlığını ketm etmemesinden taacüpte kaldım. Yine paşa-yı müşârun ileyhin huzurunda diğer defa vukûbulan mülâkâtta Liverpool’da din-i mübin-i İslâm’ı kabûl eden İngilizler’den bahs eylediğimde kendisinin çok senelerden beri İngiltere’de bulunduğunu ve böyle bir haberi orada işitmemiş olduğu cihetle bunun yalan ve gayr-ı mümkün idiğini istiğrâbı mûcib bir cüret ve vekâhatle söylemişdir. Birkaç günden sonra Abdullah Gulyâm Efendi 6 burada idi. Louis Sabuncu ile Hasan Fehmi Paşa’nın konağında bir kere daha görüşülüp din ile ilim ve sanayinin ittihadından bahs edilerek din-i İslâm’ın ulum ve sanayi-i cedîdenin tahsil ve takaddümüne mani olduğunu makâm-ı itirazda iddia eyleyerek din-i mübini tahkir eylemek istediğinden din-i İslâm’ın ulûm ve sanayie hiçbir sûretle mani olmadığını cevaben kendisine tefhimle dinimize sarf etmek istediği mâniiyyetin diyânet-i Nasraniyye’de (Hıristiyanlık) mevcut bulunduğunu ve hatta Amerikalı meşhur Doktor (Draper) buna dâir telif edip (Ahlâku’l-İlm ve’d-Din) tesmiye eylediği ve tarafımdan lisan-ı Arabi’ye tercüme edilmiş olan kitapta diyânet-i Nasraniyye’nin terakkiyât-ı ilmiyyeye mani olan cihetleriyle Nasara’nın teehhür-i ulûma bâis olmuş olan engellerini tarihe müstenid bast u beyân eylediğini ve diyânet-i İslâmiye’nin ez her cihet terakkiyât-ı ilmiyyeye müsâadede bulunmuş olduğunu mezkûr kitabda mufassalan ve sarâhaten münderiç bulunduğunu kendisine söyledim. Münif Paşa Konağı, geniş yelpazeden ilim, sanat ve politika adamlarının toplanma yeriydi. Louis Sabuncu İngiltere’de iken Ancak kendisi filhakîka dine düşman bulunduğundan adâvetini ketm edemeyip Kur’ân’da varid olan Miraç kaziyyesi, ilm-i tabiiyyet mûcebince merdûd ve gayr-ı makbûl iken bunu ilme ne vechile tatbik edeceksin diyerek din aleyhinde itâle-i lisana başladığında orada hazır bulunan Hüseyin Fikri Efendi'yle bana hiddet gelip Hasan Fehmi Paşa’nın dahi yüzü kızararak hanesinde bulunduğu cihetle merkûmu tard edemediğinden bu mesâilden bahs olunmamasını emr eylemiş ise de Louis Sabuncu bu emre kulak vermeyi istemeyerek itâle-i lisanda devam eylediğinden Hüseyin Fikri Efendi Hazret-i Peygamber Efendimizin semâya urûc edip etmemiş olmasını itikâd etmekte Müslümanlar muhayyerler fakat Mescid-i Aksa’ya isrâ olunduğu Kur’ân’da musarrah bulunduğundan bu isrânın sıhhatini itikâd eylemek ferâiz-i diniyyeden demesi üzerine Louis Sabuncu Nübüvvet-i Muhammediye’nin kâzib olduğunu söylemeye cüret etmesine mebnî Hüseyin Fikri Efendi bunu ikna etmek için birkaç burhân gösterip ezcümle eğer keyfiyet dediği gibi olmuş olsa idi Ebu Bekir, Ömer, Osman ve Ali gibi fuhûl ve ukalâ ve sanâdîd-i ricâl Hazret-i Muhammed’e (s.a.v) tâbî olmazlar idi, diyerek merkûmu iskâta çalışmış ise de kendisi yine sözünde ısrâr ile Hazret-i İsa’nın vâlidesi olan Meryem, Kur’ân’da (Meryem binti İmran) nâmıyla zikrolunup diğer bir âyette kendisine hitâben (Yâ üht-i Harun) ibaresi vârid olduğundan ve İsa’nın vâlidesi olan Meryem ile İmran ve Harun’un aralarında kurûn-ı adîde mürûr etmiş olduğundan gerek Hz. Muhammed’in 128
MÜNİF PAŞA KONAĞI'NIN RENKLİ MİSAFİRLERİ VE BİR SOHBET MECLİSİNDE YAŞANANLAR / Kasım HIZLI İSTANBUL KÜLTÜR ve SANAT DERGİSİ ve gerek Kur’ân’ın tarihçe câhil oldukları bundan anlaşılır dediğinde, Hazret-i İsa’nın vâlidesi olan Meryem’e Kur’ân-ı Kerim’de bint-i İmran ve üht-i Harun namlarının verilmesi büyük cedleri olan İmran’a ve Harun’a mensub olduğunu izhâr eylemek olup bu kâide ise Araplarda cârî ve ma’rûf bulunduğu cihetle sülâle-i nebeviyyeden bulunanlara elyevm (Yâ İbni’n-Nebi) denildiği gibi bir kabîle ve tâifeye mensub olanlara dahi (yâ eha Kabîle-i kezâ) denilmekte idiğini merkûm Louis’e tefhîm eyledim. Louis Sabuncu, bir İngiliz şirketi adına Haleb-Basra demiryolu imtiyazını almaya uğraştığı ve yazıdaki tartışmanın gerçekleştiği yıllarda. Vakit Gazetesi, 28 Nisan 1952 Binâenaleyh Hasan Fehmi Paşa cümlemizi bu mübâhaseden iskât ettirip meclis dağılmış ise de hamiyet-i diniyem bu düşmanın halini hazm eylemediğinden ferdâsı gün mahsûsan Beyoğlu’na giderek kendisini Uzun Cadde’de bularak tevbîh eylemiş isem de yine vakâhatında sâbit idiğini anladığımdan ve bunu tedib eylemek yed-i iktidârımda bulunmadığından vukû-ı hali tesadüf eylediğim zevâta maa’t-teessür nakl ve hikâye etmekten başka elden bir şey gelmemiştir.” 7 Yazdığı yazılar dolayısıyla zaten mimli olan Sabuncu’nun, muhtelif meclislerde sarf ettiği sözler dolayısıyla sarayın dikkatini iyice çektiği söylenebilir. Yurtdışında iken aleyhte olan bu keskin muhalif, yurtiçinde de aynı muhalefetini devam ettirince saray kendisini yola getirmenin yollarını aramaya koyuldu. Bu arada Sabuncu, Münif Paşa’dan birtakım vaatler almaya devam ediyordu. Sabuncu’ya ya Şam Maârif Müdürlüğü’ne ya da Londra’ya hususi memuriyetle gönderileceğini vaat eden paşa, onun boş bırakıldığı takdirde Osmanlı Devleti aleyhine çalışacağını düşünüyordu ki yaptıkları ve söyledikleri ortadayken böyle düşünmemesinin safdillik olacağı söylenebilir. Nitekim Sabuncu’nun başka devletlere angaje olabileceği ihtimalini, saraya birtakım isteklerini iletmek için hazırladığı dilekçede görmek mümkündür. Louis Sabuncu’nun yayınladığı En-Nahle Mecmuası’nın kapağı. (Vakit gazetesi, 7 mayıs 1952) 129
Page 1:
YIL: 2016 SAYI: 26 5
Page 5 and 6:
İÇİNDEKİLER İSTANBUL’UN YİT
Page 7 and 8:
SUNUŞ Dünyanın değişik kentler
Page 9:
TAKDİM Yeni bir yıla yeni ümitle
Page 12 and 13:
İSTANBUL KÜLTÜR ve SANAT DERGİS
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 19 and 20:
TÜRK EDEBİYATININ KÜLLÜK DEVRİ
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 29 and 30:
AHMED GÜNER SAYAR İLE İSTANBUL
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 45 and 46:
EDEBİYATÇILARIN VE GAZETECİLERİ
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57:
www.mehmetefendi.com İhap Hulusi
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
Page 74 and 75:
Page 77 and 78:
KAZANCIGİL KONAĞI’NDA BİR GECE
Page 79 and 80: KAZANCIGİL KONAĞI’NDA BİR GECE
Page 81: KAZANCIGİL KONAĞI’NDA BİR GECE
Page 84 and 85: İSTANBUL KÜLTÜR ve SANAT DERGİS
Page 89 and 90: SÖZ İLE SAZIN REFAKATİ: EDEBİYA
Page 99 and 100: ŞEREFU’L-MEKÂN Bİ’L-MEKÎN R
Page 101 and 102: ŞEREFU’L-MEKÂN Bİ’L-MEKÎN /
Page 103 and 104: ŞEREFU’L-MEKÂN Bİ’L-MEKÎN /
Page 107 and 108: AMİR ATEŞ: MUSİKİYE ADANMIŞ B
Page 115 and 116: OSMANLI KÜLTÜR VE MEDENİYET DÜN
Page 127 and 128: MÜNİF PAŞA KONAĞI'NIN RENKLİ M
Page 129: Şekib Arslan’ın Sabuncu ile yap
Page 133 and 134: MÜNİF PAŞA KONAĞININ RENKLİ M
Page 137 and 138: SEZAİ KARAKOÇ’UN “HATIRALAR
Page 139 and 140: SEZAİ KARAKOÇ’UN “HATIRALAR
Page 141: SEZAİ KARAKOÇ’UN “HATIRALAR
Page 146: İSTANBUL KÜLTÜR ve SANAT DERGİS
Page 153 and 154: SOHBETİN OLMAZSA OLMAZI: KAHVE Cen
Page 155: SOHBETİN OLMAZSA OLMAZI: KAHVE / C
Page 164 and 165: “İSTANBUL’UN SANAT Şunu kabul
Page 166 and 167: İSTANBUL MEKÂN Nevmekan Bağlarba
Page 168 and 169: AJANDA DERS İLE SOHBET ARASINDA Ş
show all

YIL 2016 SAYI 26

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?