Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TÜRK SİNEMASININ BİLGE TARİHÇİSİ GIOVANNI SCOGNAMILLO’NUN ARDINDAN / Metin ÖZTÜRK<br />
İSTANBUL<br />
KÜLTÜR ve SANAT<br />
DERGİSİ<br />
mıştım. Tıpkı Türklerin tarihini Lamartine ya da Hammer’in<br />
yazması gibi. Kitabı gördüğümde anlayabildim<br />
ancak: Yazarımız doğma büyüme İstanbulluydu. 1987<br />
yılının Kasım ayında Metis yayınları tarafından yayınlanan<br />
kitabın girişinde yazar şu cümlelerle tanıtılıyordu:<br />
“Scognamillo 1929’da İstanbul’da doğdu. 1948-1961<br />
yıllarında başta İtalyan ve Fransız basını olmak üzere<br />
yabancı basında, 1961’den sonra ise Türk basınında<br />
sinema yazarlığını sürdürdü. Türk Film Arşivi yayını<br />
olan Türk Sinemasında 6 Yönetmen adlı kitabın yanı<br />
sıra Agah Özgüç’le birlikte Türk Sinemasında Kadın ve<br />
Cinsiyet’i ve 1965 Sinema Yıllığı’nı hazırladı. Dünyamızın<br />
Gizli Sahipleri, Uzaydan Geldiler ve Geleceğimizin<br />
Anahtarları (Koza Yayınları)’nın yazarı ve Batının İnanç<br />
Temelleri (Dergâh Yayınları) kitabının çevirmenidir.”<br />
Türk Sinema Tarihi kitabının 1. cildi 1896-1956 yıllarını,<br />
2. cilt 1957-1986 yıllarını kapsamaktaydı. Kitabın editörü<br />
Fatih Özgüven sunuş yazısında, Scognamillo’nun sinema<br />
tarihi gibi nankör ve çabuk başarılar getirmeyen<br />
bir alanı yıllardır titizlikle koruyup gözeten iki, üç kişiden<br />
biri olduğunu, kitabın yargılardan ziyade olgularla<br />
ilgilendiğini ifade eder. Belki de sinema bu coğrafyada<br />
ilk kez Beyoğlu’nda gösterildiğinden bu sanatın tarihini<br />
yazmak da Beyoğlu’yla özdeşleşen bir yazara yakışırdı.<br />
Beyoğlu Osmanlı döneminde Pera (öte taraf) olarak<br />
adlandırıldı. Tıpkı anlamı gibi, “öteki” olarak nitelenebilecek<br />
gayrimüslimler, levantenler genelde Beyoğlu ile<br />
birlikte anılır oldu.<br />
Yine 1980’li yılların sonunda bu kez kült bir kitap<br />
olan İstanbul’un Gizemleri ile karşımıza çıktı Giovanni<br />
Scognamillo. Kitap İstanbul’daki yeraltı tünellerinden<br />
evliya türbelerine,<br />
büyü-muska yazma<br />
geleneğinden sihirli<br />
mekânlara kadar<br />
akılla açıklanması güç<br />
olayları konu ediyordu.<br />
Yıllar sonra (90’lı<br />
yıllar) Atatürk Kitaplığı’nda<br />
gerçekleştirdiğimiz<br />
“Gizli Filimler<br />
Hazinesi” programının<br />
ismini, bu kitapta bahsi<br />
geçen ve büyü, muska,<br />
astroloji bilgileri içeren<br />
“Gizli İlimler Hazinesi”nden<br />
ilhamla koymuştuk.<br />
Giz, gizem, parapsikoloji,<br />
vampirler, karanlık,<br />
fantastik dünyalar Scognamillo’nun<br />
ilgi duyduğu<br />
alanlardı.<br />
“Gizli Filimler Hazinesi”nin<br />
bir programında Orhan<br />
Atadeniz’in “Tarzan İstanbul’da”<br />
filmini göstermiştik.<br />
90’lı yıllarda video<br />
kasetten gösteriliyordu<br />
filmler. Video kaseti Scognamillo’dan<br />
almıştık. Filmin<br />
maalesef son kısımları eksikti.<br />
O kısımları kendisi anlatmıştı seyirciye. Seyirci de bu<br />
sıra dışı gösterimden hayli memnun kalmıştı. Giovanni<br />
Scoganmillo’nun hoşsohbet bir anlatımı vardı.<br />
Kendine özgü aksanı, tonlaması,<br />
mizahi yaklaşımı, sakin<br />
ve bilge üslubuyla dinlemesi<br />
keyif veren bir üstâddı.<br />
Scognamillo ailesi İstanbul'da bir haftasonu gezintisinde<br />
159<br />
Giovanni Scognamillo, annesi ve babasıyla birlikte
Change language