Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İSTANBUL<br />
KÜLTÜR ve SANAT<br />
DERGİSİ<br />
İLİM VE SANAT HAYATINDA KONAKLARIN ROLÜ / Dr. Şemsettin ŞEKER<br />
Bebek’teki Yusuf Kamil Paşa Yalısı. Boğaziçi’nin ziynetlerinden biri olan bu saray da maalesef güzel olan pek çok şey gibi hâtırâlarda kalmıştır.<br />
hacimdedir. Konağın kütüphanecisi meşhur Elhac Mehmed<br />
Zeki Efendi’dir (1821-1881). Burada kendisine tahsis<br />
olunan maaş mukâbilinde daire mensuplarına Mesnevî<br />
okutur ve Paşa’nın istediği kitapları istinsah eder.<br />
Kütüphanesiyle meşhur bir diğer rical de Ahmet Vefik<br />
Paşa’dır. Ömer Faruk Akün’ün de bahsettiği üzere onun<br />
kütüphanesi, doğu ve batının bilhassa tarih ve edebiyat<br />
sahasındaki külliyatları ve en muteber kitapları yanında,<br />
elde edilmesi güç Çağatayca eserleri, Evliya Çelebi Seyahatnâmesi<br />
gibi yazma eserleri barındırmaktadır. Bu muazzam<br />
kütüphanenin bulunduğu köşkü (Rumelihisarı’ndadır),<br />
payitahta ayak basan Batılı âlim ve sanatkârların<br />
hem kitaplardan hem de sahibinin ilminden, sohbetinden<br />
istifade etmek için uğradıkları bir ziyaretgâh hükmündedir.<br />
Paşa’nın vefatından sonra borçlarını ödeyebilmek için<br />
kitapların bir kısmı satılmış, geri kalanları da ölümünden<br />
iki sene sonra basılı bir kataloğu yapılarak satışa sunulmuştur.<br />
Buradaki kitaplar, Rıza Paşa gibi kitap meraklılarından<br />
Prag Üniversitesi’ne kadar çeşitli yerlere dağılmış<br />
bulunmaktadır. 10 Eserlerin bir kısmı ise devrin hükümeti<br />
tarafından satın alınarak Dârülfünûn Kütüphânesi’ne konulmuştur.<br />
11 Ahmed Vefik Paşa’nın bu kitapları sadece kütüphanesini<br />
tezyîn etmekle kalmamış, efkâr-ı umûmiyenin<br />
istifadesine de sunulmuştur. Diğer bir deyişle paşa, “eski<br />
müelliflerin tarih ve edebiyat sahasındaki neşir imkânına<br />
kavuşamamış mühim eserlerinin basımını sağlamak suretiyle<br />
kültür ve fikir hayatımıza” katkı sağlamıştır. 12 Paşa’nın<br />
45-50 senede elde ettiği bu kitapların bir kısmını şerh,<br />
tenkit ve tashih ettiğini de torunu söylüyor. 13 Zamanının<br />
âlim ricalinden olan Sadrazam Said Paşa’nın hânesinde<br />
nefis ve nadir eserleri ihtiva eden bir de kütüphanesi vardır.<br />
İbnülemin, Said Paşa’nın avukatı tarafından kendisine<br />
gönderilen basma listede muhtelif ilimlere dair çeşitli lisanlarda<br />
yazılmış 1077 adet kitap ve mecmuanın -merhu-<br />
68
Change language