YIL 2016 SAYI 26

More documents

Recommendations

Info

İSTANBUL KÜLTÜR ve SANAT DERGİSİ EDEBİYATÇILARIN VE GAZETECİLERİN BULUŞTUKLARI MEKÂNLAR / Erdem YÜCEL namaz vakitlerini bekleyenler için kahvehaneler kurulmaya başlamıştır. Küllük de Beyazıt Camisi’nin yanında kurulan ilk kahvehanelerden birisidir. Buraya Küllük denilmesinin nedeni tam olarak bilinmiyorsa da bazılarına göre Beyazıt Camisi’nin çevresi gül bahçesi olduğundan bu isimle anıldığı, Güllük’ün zamanla küllüğe dönüştüğü ileri sürülmüştür. Sahaflar Çarşısı’ndan veya üniversiteden çıkanların burada çay veya kahve içmeleri gelenekselleşmiş gibiydi. Bazılarına göre yazarların birbirlerini çekiştirdikleri dedikodusu bol olan bir mekândı. Küllük’ün yerinde bugün yeller esiyor. Buraya gelenler arasında Yahya Kemal, Ahmet Hamdi Tanpınar, Peyami Safa, Nurullah Ataç, Vala Nurettin, Abidin Dino, Rıfat Ilgaz, Sait Faik, Celal Sılay, Neyzen Tevfik, Nuri İyem, Abidin Nesimi, Suat Derviş, Orhan Veli, Cahit Sıtkı Tarancı, Abdülbaki Gölpınarlı, Ömer Lütfü Barkan, İ. Hakkı Uzunçarşılı, Şemseddin Günaltay, Necip Fazıl, Ahmet Muhip Dranas başta olmak üzere o yılların pek çok yazarı ile bilimsel kişisini görebilmek mümkündü. Küllük’e gelen yazarlar, edebiyatçılar bir ara “Küllük” isimli bir edebi dergi bile çıkarmışlardır. Küllük Kahvehanesi 1940’lı yıllarda solcuların uğrak yerlerinden biri olmuştu. Bunun üzerine milliyetçi ve dini görüşleri ağırlıklı olanlar Küllük’ü terk ederek Beyazıt Camisi’nin kuzeyindeki Çınaraltı Kahvesi’ne yönelmişlerdir. Bu kahveye Çınaraltı denilmesine rağmen aslında oradaki ağaç çınar değil atkestanesiydi. Bu arada milliyetçi veya Türkçü olarak isimleri çıkan Orhan Seyfi Orhon’la Yusuf Ziya Ortaç’ın çıkardıkları meşhur Çınaraltı Mecmuası da ismini bu kahveden almıştır. Yusuf Ziya Ortaç bir yazısında Küllük’ten “Fesat ocağı” olarak söz etmiş. Buna karşılık Abidin Dino’nun kardeşi Arif Dino da “Akbaba Çınaraltında leş yesin” diye bir şiir yazmıştır. Küllük Kahvehanesi romanlara da konu olmuştur. Sabahattin Ali İçimizdeki Şeytan isimli romanında Küllük’ten uzun uzun söz etmiştir. Ayrıca Kemal Tahir’in Yol Ayrımı, Peyami Sefa’nın Fatih-Harbiye isimli romanlarında da buraya değinilmiştir. Beyazıt Meydanı 52
EDEBİYATÇILARIN VE GAZETECİLERİN BULUŞTUKLARI MEKÂNLAR / Erdem YÜCEL İSTANBUL KÜLTÜR ve SANAT DERGİSİ Ünlü yazarlardan Tarık Buğra da bazı üniversitelere devam etmiş ancak hiç birisinden mezun olamamıştır. Bu yüzden de “Ben Küllük’ten mezunum” demesiyle de tanınmıştır. Onun bu sözleri Küllük’ün bir bakıma üniversite niteliğinde olduğunu göstermektedir. Üstad Dönemeç isimli eserinde de buradan söz etmiştir. Beyazıt Meydanı’nın özelliklerini hiçe sayan çevre düzenlemesinin yapıldığı 1980’li yıllarda Küllük Kahvesi yıkılmıştır. Buranın müdavimleri ise bir süre Marmara Kahvesine gitmişlerdir. Ancak Marmara Sineması ile kahvenin de yıkılmasıyla edebiyatçıların, bilimsel kişilerin bir arada olabilme imkanları da ortadan kalkmıştır. Marmara Kıraathanesi Marmara Kıraathanesi Beyazıt’ta edebiyatçıların bir araya geldiği mekânlardan birisiydi. Bu kıraathanenin ne zaman yapıldığı tam olarak bilinmemekle beraber, Osmanlının sonlarıyla Cumhuriyetin ilk yarısında edebiyatçıların, akademisyenlerin buluşup sohbet ettikleri yer olarak ünlenmiştir. Kıraathane 1958 yılında yeniden açılmış, Küllük’ün kapanmasından sonra oranın müdavimlerinin toplandıkları yer olmuştur. Necip Fazıl Emin Efendi Lokantası Beyazıt Camisi’nin yanı başında, Küllük ile Çınaraltı’nın yakınında iki katlı ahşap bir yapı olan lokanta birçok ünlünün buluştuğu yerlerden birisiydi. İstanbul’un ünlü lokantalarının başında isminden söz ettirmiş, yemeklerinin nefaseti ile tanınmıştır. Ahmet Haşim bir gün “Bu Emin Efendi nasıl bir adam ki her gün bütün İstanbul’u dört başı mamur lezzetlerle doyuruyor” demiştir. Ahmet Haşım’i dostları bir gün eve yemeğe davet etmiş, tıka basa yedikten sonra “Şimdi Emin Efendi’de olsak da ağız tadıyla bir yemek yesek” demiştir. Kıraathane, lokanta ve pastanelerde oluşan edebiyat mahfilleri, çoğu yazar ve şairlerin eserlerine konu olmuştur. 1940’lı yıllarda üniversite hocalarının yanı sıra Nazi Almanya’sından kaçan Yahudi Alman öğretim üyeleri de yemeklerini burada yerlermiş. Degustasyon Beyoğlu’nda Çiçek Pasajı’nın yanındaki Degustasyon’un geçmişi oldukça eski yıllara inmektedir. İlk defa İtalyan subaylarından Maurandi tarafından 1920 yılında açılmış, üç yıl sonra da Edmondo Morrigi’ye devredilmiştir. Degustasyon 1930-1960 yıllarında en parlak dönemini yaşamış, Orhan Veli’ye Canan ki Degustasyon’a gelmez Balıkpazarı’na hiç gelmez dizelerini yazdırmıştır. Bazılarına göre müdavimlerinden Ahmet Haşim’in özel bir iskemlesi bile burada bulunurmuş. Yahya Kemal, Ercüment Ekrem Talu, Faruk Nafiz Çamlıbel, Tarık Buğra, Eşref Şefik ve Sait Faik’in sık sık uğradığı Degustasyon zamanla eski havasından uzaklaşmış, 10 Mayıs 1970’te Çiçek Pasajı çökünce diğer meyhanelerle birlikte kapanmıştır. Bu isim bir süre Balıkpazarı’ndaki bir meyhanede kullanılmış ise de eskisiyle hiçbir alakası bulunmamaktadır. Meserret Pastahanesi Sirkeci’de Ankara ile Ebussuut caddelerinin birleştiği köşede bulunan Meserret Pastahanesi dönemin ünlü yazarlarıyla gazetecilerinin sıkça uğradıkları yerlerden birisiydi. Salah Birsel Kahveler isimli kitabında Meserret’den “Meserret Kahvesi tüm İstanbul’un kahvesidir. Orada hiç değilse bir kez oturmamış edebiyatçı da gösterilemez” diye söz etmiştir. Meserret Pastahanesi 1900’lü yılların başında açılmış dönemin ünlü yazarlarının uğradığı yerlerden biri olmuştur. Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Sait Faik, Edip Cansever, Melih Cevdet Anday, Muzaffer Buyrukçu, Mehmet Rauf, Halit Ziya Uşaklıgil, Necip Fazıl gibi edebiyatçılar sık sık burada sohbet etmişler, yazılarını birbirleriyle paylaşmışlardır. Orhan Kemal’in bazı eserlerini burada yazmaya başladığı söylenmiştir. İkbal Kahvesi Cağaloğlu’nda Nuruosmaniye Camisi ile Kapalıçarşı arasındaki İkbal Kahvesi 1960’lı yılların sonuna kadar edebiyatçıların buluşarak sohbet ettikleri bir yer olma özelliğini korumuştur. Orhan Kemal ve oranın müdavimleri olan Yahya Kemal, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Ahmet Haşim’in değişiyle “Kahvetül-ikbal” olarak tanınmıştır. Burada buluşan edebiyatçılardan Muzaffer Buyrukçu, Nurer Uğurlu ve Orhan Kemal, Edip Cansever, Musa Anter, Yaşar Kemal, Ece Ayhan, Rıfat Ilgaz, Oktay Akbal, Behçet Necatigil ve Sennur Sezer’in isimlerini biliyoruz. Papirus Beyoğlu sinemalarından Ses’in üzerinde Kulis Bar’ın garsonlarından Ertuğrul Bora tarafından 1972 yılında açılan Papirus 1977 yılında yanıncaya kadar Yaşar Kemal, Selim İleri, Cemal Süreyya gibi edebiyatçılara, sanatçılara hizmet vermiş, bir yönden onları orada bir araya getirmiştir. Yandıktan sonra da yakınındaki Ayhan Işık Sokak’ta Erman Han’da hizmet vermeye devam etmiştir. Papirus’un özelliklerinin başında, müdavimlerinin getirdikleri sinema ve tiyatro ilanlarıyla duvarlarının bezenmiş olması gelirdi. 53
Page 1:
YIL: 2016 SAYI: 26 5
Page 5 and 6: İÇİNDEKİLER İSTANBUL’UN YİT
Page 7 and 8: SUNUŞ Dünyanın değişik kentler
Page 9: TAKDİM Yeni bir yıla yeni ümitle
Page 12 and 13: İSTANBUL KÜLTÜR ve SANAT DERGİS
Page 19 and 20: TÜRK EDEBİYATININ KÜLLÜK DEVRİ
Page 29 and 30: AHMED GÜNER SAYAR İLE İSTANBUL
Page 35: AHMED GÜNER SAYAR İLE İSTANBUL
Page 45 and 46: EDEBİYATÇILARIN VE GAZETECİLERİ
Page 53: EDEBİYATÇILARIN VE GAZETECİLERİ
Page 57: www.mehmetefendi.com İhap Hulusi
Page 64: İSTANBUL KÜLTÜR ve SANAT DERGİS
Page 77 and 78: KAZANCIGİL KONAĞI’NDA BİR GECE
Page 79 and 80: KAZANCIGİL KONAĞI’NDA BİR GECE
Page 81: KAZANCIGİL KONAĞI’NDA BİR GECE
Page 89 and 90: SÖZ İLE SAZIN REFAKATİ: EDEBİYA
Page 99 and 100: ŞEREFU’L-MEKÂN Bİ’L-MEKÎN R
Page 101 and 102: ŞEREFU’L-MEKÂN Bİ’L-MEKÎN /
Page 103 and 104: ŞEREFU’L-MEKÂN Bİ’L-MEKÎN /
Page 107 and 108:
AMİR ATEŞ: MUSİKİYE ADANMIŞ B
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 115 and 116:
OSMANLI KÜLTÜR VE MEDENİYET DÜN
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 127 and 128:
MÜNİF PAŞA KONAĞI'NIN RENKLİ M
Page 129 and 130:
Şekib Arslan’ın Sabuncu ile yap
Page 131 and 132:
MÜNİF PAŞA KONAĞI'NIN RENKLİ M
Page 133 and 134:
MÜNİF PAŞA KONAĞININ RENKLİ M
Page 137 and 138:
SEZAİ KARAKOÇ’UN “HATIRALAR
Page 139 and 140:
Page 141:
Page 144 and 145:
İSTANBUL KÜLTÜR ve SANAT DERGİS
Page 146:
Page 150 and 151:
Page 153 and 154:
SOHBETİN OLMAZSA OLMAZI: KAHVE Cen
Page 155:
SOHBETİN OLMAZSA OLMAZI: KAHVE / C
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
“İSTANBUL’UN SANAT Şunu kabul
Page 166 and 167:
İSTANBUL MEKÂN Nevmekan Bağlarba
Page 168 and 169:
AJANDA DERS İLE SOHBET ARASINDA Ş
show all

YIL 2016 SAYI 26

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?