KAP. 4.

frá 1665 er tí okkara grundlóg. Hvørja ferð ein lóg verður sett í gildi,
verður hetta gjørt við tí heimild, sum kongur fekk á Akerhus tann 7.
august 1661.
Eins væl og kongur kann geva frá sær lóggávuvaldið til embætismenn
sínar, kann hann geva tað frá sær til fólkavald umboð.
Um so er at hetta sjónarmið verður lagt til grund fyri tí framløgu,
sum verður givin um støðu okkara, so ber tað til at geva eina intellektuelt
nøktandi frágreiðing.
Taka vit t.d. tað ógvuliga áhugaverda, sum verður viðgjørt um støðu
okkara í árunum frá 1940-48. Siga vit, at tað, sum her hendi, var at
fólkavaldu umboð teirra, sum búðu í Føroyum, fingu ein part av
lóggevandi og útinnandi valdinum, men at tað var talan um eina
delegatión av tí valdi, sum kongur hevði, so ber tað til at grundgeva, at
løgtingið kundi verða sent til hús í september 1946, tí so var her talan
um nakað, sum tann kongsútnevndi amtmaðurin kongsins vegna gjørdi.
Siga vit hinvegin, at talan er um, at Føroyar í hesum tíðarskeiði eru
ein serstøk fólkarættarlig eind, so er kongsins upploysn av løgtinginum
ein gerð, sum er farin fram uttan nakra sum helst løgfrøðiliga heimild.
Tað er sera vandamikið at koma við slíkum pástandum, serliga tá vit út
frá okkara sjónarmiði kunnu koma fram til minst nóg góð úrslit við at
ganga eina leið, sum er vísindiliga fult forsvarlig.
Tað er einki til hindurs fyri at siga, at partar av grundlógini eru
galdandi í Føroyum sum vanlig lóg, t.d. rættindaskráin. Hetta er jú ein
fráboðan frá lóggávuvaldi okkara – kongi – um at vit hava nøkur ávís
rættindi, og tað kann hann sjálvandi geva okkum við tí heimild, sum vit
hava givið honum at lóggeva.
Tað er tí eingin orsøk til, at tað støðið, sum vit skulu gera okkara
nýggja stýrislag á, skal vera annað enn tann grundlóg, sum er galdandi,
nevnliga kongslógin, við teimum lógum, sum eru settar í gildi her og
ikki stríða ímóti teimum grundlógarásetingum og teimum ásetingum,
sum vit hava í sáttmálanum frá 1450.
46