KAP. 4.

Sum umrøtt á bls. 59 ff ummælir landsstýrið í ávísum førum, um
ríkislóggáva skal setast í gildi her á landi.
Landsstýrið hevur sbr. § 20 í stýrisskipanarlógini heimildina at leggja
fram fíggjarlógaruppskot fyri løgtingið, og má henda grein skiljast
soleiðis, at henda heimild ikki liggur hjá øðrum t.d. vanligum tingmanni.
Løgmaður hevur eftir § 9, stk. 3, í umboðsvaldslógini serligar ábyrgdir
við tað, at
„Løgmaður ávísir allar útreiðslur úr kassa landsins og ansar, at hesar
útreiðslur eru ikki størri enn tær játtanir, sum tingið hevur samtykt.“
Eftir § 12 í umboðsvaldslógini hevur landsstýrið eisini skyldu at ansa
eftir, at játtanir verða hildnar.
Ábyrgd
Landsstýrið, sum situr, hevur onga politiska ábyrgd í formligari merking
mótvegis løgtinginum. Tað kann verða sitandi, sjálvt um tað ikki longur
hevur ein meiriluta fyri sær á løgtingi ella kanska enntá ein meiriluta
ímóti sær.
Hesa løgfrøðiligu niðurstøðu kemst til, um granskað verður í fyribúgving
lógarinnar:
Í upprunauppskotinum hjá Mitens var grein við hesi orðing: 85
„Lagtinget udnævner og afskediger Landsstyrets medlemmer“
Henda orðing hansara í stýrisskipanarlógini vann ikki frama, men
stýrisskipanarlógin nevnir í § 4 bert setanarmøguleikan, og í umboðsvaldslógini
verður í §§ 4 og 5 eisini bert umrøtt, hvussu løgmaður og
landsstýrismenn verða valdir. Heldur ikki vann eitt minnilutauppskot til
ískoyti til umboðsvaldslógina § 6 frá einum minniluta M. Holm, R.
Long og P. Petersen frama, har sagt var:
„ Landsstýrið situr ikki longur, enn tað hevur viðhald í tinginum“
Við tað, at hesi uppskot ikki vóru samtykt, má hetta merkja, at løgmaður
ella landsstýrismaður, sum ikki vil fara frá, kann ikki verða tvingaður til
tess av løgtinginum, og einasti máti hjá løgtinginum at loysa upp fyri
støðuni er at samtykkja nýval sbr. § 9, stk. 1, í stýrisskipanarlógini, og
landsstýrið má tá fara frá sbr. § 6 í stýrisskipanarlógini, men virkar sum
starvsstjórn til nýtt landsstýrið er valt. Heldur ikki løgmaður hevur
heimild at seta landsstýrismann frá.
Umboðsvaldslógin § 6, stk. 1, styðjar eisini hesi tulking tí í hesi grein
stendur, at starvstíð landsstýrisins fellur saman við løgtingsins valskeiði,
meðan § 6, stk. 2, umrøður, hvussu farast skal fram, um løgmans- ella
85 . Sí løgtingsmál nr. 1/1948 á landsskjalasavninum.
95