KAP. 4.

Heimastýrislógin § 1, 2. pkt., forðar ikki hesi skipan, har løgtingið
hevur evsta lóggávu- og fyrisitingarvald. Hon ásetur bert, at eitt landsstýri
skal vera, men sigur einki um, hvørjar heimildir hetta skal hava í
mun til løgtingið.
Løgtingið
Val
Sbr. heimastýrislógini § 1, 2. pkt., skal løgtingið verða fólkavalt, og má
hetta tulkast, sum at tað skal veljast á beinleiðis vali.
Sbr. § 16, stk. 1, í stýrisskipanarlógini verða løgtingsmenn valdir fyri
4 ár. Løgmaður ansar eftir sbr. § 15, stk. 2, í løgtingsvallógini, at val
verður ásett innan 4 ára frestin er lokin.
Valrætt til løgtingið hava tey, ið hava fylt 18 ár, hava heimarætt og
fastan bústað í Føroyum, sbr. stýrisskipanarlógini § 12, stk. 1. Heimastýrislógin
§ 10, stk. 2, gevur heimild til at gera mun á ríkisborgarum
heimahoyrandi í Føroyum og øðrum ríkisborgarum, tá ið umræður val
til løgtingið, men hesa heimild hava fedrarnir at stýrisskipanarlógini
ikki vilja brúkt.
Valbær til løgtingið sbr. § 12, stk. 2, sum hon er orðað við løgtingslóg
nr. 2 frá 03.01.1985 í stýrisskipanarlógini,
„ ...eru tey, sum hava valrætt til tingið, uttan so at viðkomandi er straffaður
fyri gerð, sum í vanligum umdømi ger hann óverdan at vera løgtingsmaður,
um ikki henda fylgja av dóminum er burturfallin. Straffverd gerð
ger ikki hin dømda óverdan, uttan so at hin dømdi er dømdur treytaleysan
dóm til fongsul í 4 mánaðir ella meir ella varðhald, ella tá ið 5 ár eru
gingin aftaná, at hann hevur sitið straffin av, straffurin er avoldaður ella
eftirgivin, ella eftir at hann er endaliga leysur av varðhaldi.“
Sbr. § 14 í stýrisskipanarlógini ger løgtingið sjálvt av gildi av valinum,
og heimild er í § 13 at áseta nærri reglur um løgtingsval við løgtingslóg.
Slík løgtingslóg er gjørd, nevniliga løgtingslóg nr. 49 frá 20.07.1978 um
val til Føroya løgting, sum seinast broytt við løgtingslóg nr. 68 frá
13.05.1992. Í stýrisskipanarlógini er einki ásett um, hvussu nógvir
tingmenn skulu vera. Eftir løgtingsvallógini verða 27 limir valdir av
løgtinginum í umdømisvali sbr. § 1, meðan upp til 5 eykamenn verða
valdir eftir serligari skipan útgreinaðari í § 32 og § 33.
Um val skal verða í ótíð, so krevst, at løgtingið samtykkir at loysa upp
løgtingið sbr. § 9, stk. 1, og løgmaður skrivar síðan út nýval. Løgmaður
hevur ikki sjálvstøðugur heimild at áseta, at val skal fara fram í ótíð.
83