KAP. 4.

settur í starv sum dómarafulltrúi í løgmálaráðnum í útivistu við
býrættarembæti landsins.
Fyrstu 4 árini er útivistan vanliga við eitt av størri embætunum í
Danmark; tey sokallaðu útbúgvingarstøðini, København, Odense,
Århus, Randers osfr. Eftir at hetta starvsskeið er lokið, verður vanliga
flutt til eitt av teim smærri embætunum í landinum t.d. sorinskrivaraembætið
í Føroyum. Eftir eina tíð úti í smáu embætunum
kann koma upp á tal tilnevning sum rættarhjásiti t.e. varamaður hjá
býrættardómaranum. Hereftir er vanliga mannagongdin, at persónurin
verður settur í starv sum settur landsdómari við landsrættin
í 9 mánaðir, fyri at landsrættardómararnir kunnu meta um, hvussu
skikkaður persónurin er at verða tilnevndur býrættardómari. Um so
er, fer tilnevning fram sum býrættardómari, eftir at forseti landsrættarinnar
hevur ummælt umsøkjaran, tá ið hóskandi starv er leyst.
Dómarafulltrúar kunnu eisini taka royndartíðina í landsrættinum;
teir verða settir í 2 ár sum landsrættarfulltrúar við at fyrreika mál,
1 ⁄2 ár av tíðini eru teir tó settir landsdómarar.
b) Annar vegur er, og hetta eru helst bert viðvíkjandi teimum, sum
hava hægstu løgfrøðiligu embætisprógvini, at verða sett/ur í starv í
sjálvum løgmálaráðnum í Keypmannahavn, nøkur tíðarskeið hálvt
starv við dómarafulltrúastarvi ella líknandi í Keypmannahavn hina
helvtina av tíðini. Eftir 10-12 ár fer so fram tilnevning til býrættardómara
í Keypmannahavn eftir áður umrøddu reglum.
Tilnevning til landsrættardómara og hægstarættardómara fer fram
eftir ummæli frá hægstarætti, og oftast verða býrættardómarar, landsrættardómarar
ella fólk úr hægri størvum úr miðfyristingini sett í
hesi størv. – Tað er tó komið fyri, at advokatar eru tilnevndir.
5. Grundlógin § 20
Eftir § 20 í grundlógini er veitt heimild til, at tær heimildir, sum kongur,
stjórnin, fólkatingið og dómsvaldið hava við lóg „i nærmere bestemt
omfang“, kunnu verða lagdar til millumtjóða myndugleikar, sum stovnsettir
eru í sínámillum sáttmálum við onnur lond at fremja millumtjóða
rættarskipan og samstarv. Slík lógaruppskot krevja, at 5 ⁄6 av øllum
fólkatingsmonnum atkvøða fyri, ella at meiriluti er á fólkaatkvøðu (tó í
minsta lagi 30% av øllum veljarum) fyri at verða samtykt.
Eftir hesi grein hevur Europeiska Sambandið fingið ávísar heimildir
at ráða í danska ríkinum, men sum kunnugt er henda skipan ikki sett í
gildi fyri Føroyar.
58