Programska knjižica - Hrvatsko filozofsko društvo

Della historia diece dialoghi, 1560) costituendo una specie di modello di etica
naturalizzata (W. A. Rottschäfer, 1998).
La filosofia della morale di Petrić, sin dall’apprendimento attraverso
un’esperienza morale (la poesia moraleggiante in Della poetica, La deca semisacra,
1588) e dalla prassi delle buone leggi nello Stato giusto (ben essere
nella Città felice, 1553) implica che lo sviluppo morale segua un percorso
naturale.
Parole chiave: Frane Petrić, poesia moraleggiante, utilitarismo, etica naturalizzata
MIHAELA GIRARDI-KARŠULIN
Institut za filozofiju, Zagreb, Hrvatska /
Institute of Philosophy, Zagreb, Croatia
PETRIĆ I (PSEUDO-)FILOPON
U seriji Commentaria in Aristotelem graeca ne postoji Filoponov komentar
Metafizike. Smatra se da je izgubljen. Petrić je na latinski preveo i izdao
Komentare Metafizike za koje se danas smatra da nisu autentično Filoponovo
djelo, nego se njihov autor u literaturi naziva (Pseudo-)Filoponom. Petrić ih,
međutim, smatra autentično Filoponovim.
Postoje dva rukopisa za koje se drži da su mogući predlošci za Petrićev
prijevod (Pseudo-)Filoponovih Komentara Metafizike. Jedan se čuva u Austrijskoj
nacionalnoj biblioteci u Beču, drugi u Vatikanskoj biblioteci. Niti jedan
od tih rukopisa do sada nije transliteriran i objavljen, iako je već Hans
Reiner napisao da će se tek nakon transliteracije tih rukopisa moći zaključiti je
li Petrićev prijevod Komentara Metafizike Filopon ili (Pseudo-)Filopon.
Sada je u Institutu za filozofiju započeo rad na transkripciji bečkoga rukopisa.
Rad je u odmakloj početnoj fazi, a tekst transliterira Antica-Nada Ćepulić.
U referatu se izlaže i tumači Petrićeva recepcija (Pseudo-)Filopona na
osnovi dvaju citata iz Petrićeva prijevoda Filoponovih Komentara Metafizike,
na temelju jednog citata Filopona iz trećeg sveska Peripatetičkih rasprava Frane
Petrića i jednog citata iz transliteriranog teksta bečkoga rukopisa. Ključna
riječ koje se ponavlja u tim citatima je prilog »simbolički« (symbolice). Tom
riječju (Pseudo-)Filopon izlaže da su pitagorovci na simbolički način govorili
o brojevima kao počelima stvarī. U članku se pokazuje da se takav stav o pitagorovcima
može naći i u djelima koja se pripisuju autentičnom Filoponu.
Ključne riječi: Petrić, (Pseudo-)Filopon, pitagorovci, simbolički
149