MKBA Bodemsanering - SEO Economisch Onderzoek

CASE GRONDWATER KLEI-/VEENGEBIED ROTTERDAM 105
vooral tot afstemming over overdracht en afkoop van de verplichting. Van enkele oudere,
kleinere terreinen is bekend dat de eigenaar het perceel liever onbenut laat dan teruglevert.
15.1.3 Oplossingsrichtingen
Een verkennende studie van het Havenbedrijf Rotterdam en samenwerkende bedrijven geeft
indicaties van mogelijke benaderingen van het verontreinigingsprobleem. De inspanningen voor
(deel)sanering en beheersing zouden volgens huidig beleid (landelijk gemaakte afspraken tussen
Rijk en uitvoerende overheden) moeten inhouden het functiegericht saneren van de bovengrond
(leeflaag voor huidige bestemming) en het verkrijgen van een stabiele eindsituatie voor mobiele
verontreinigingen, door zo nodig sanering van verontreinigingskernen, natuurlijke afbraak en het
stimuleren daarvan in het watervoerend pakket (pluim- en schermmaatregelen). De maatregelen
richten zich op individuele gevallen van ernstige verontreiniging, deels in clusters per
bedrijfsterrein. Dit is de zogenaamde “gevalsgerichte benadering”. De feitelijke inspanningen van
overheid en bedrijfsleven (onderzoek, monitoring (op terreingrenzen), deelsaneringen in
combinatie met bouw- en onderhoudswerkzaamheden en calamiteitenrespons d.w.z. sanering van
nieuwe bodemverontreinigingen) staat in geen verhouding tot deze saneringsopgave. De prikkels
om de inspanning op een ‘noodzakelijk’ of ‘gewenst’ niveau te brengen blijken tot nu toe echter
onvoldoende te zijn.
Een alternatief is de zogenaamde “gebiedsgerichte benadering”. In dat geval wordt het gehele
gebied, inclusief het watervoerend pakket, als één ‘cluster van gevallen’ opgevat. Monitoring richt
zich op de buitenbegrenzing van het havengebied, actieve sanering vindt plaats wanneer sprake is
van verplaatsing van verontreiniging over deze grens, in relevante mate en naar kwetsbare
objecten zoals de woonkernen ten zuiden van het havengebied.
Tenslotte bestaat dan nog de “gemengde benadering”, een combinatie van de gevalsgerichte
benadering voor bodemverontreinigingen in de toplaag en een gebiedsgerichte benadering voor
aanpak van het diepe grondwater. Per deelgebeid (geografisch zinvolle clusters van bedrijven) kan
de ondergrond worden benut als reactorvat, met ruimte en tijd voor natuurlijke afbraakprocessen,
al dan niet gestimuleerd. De monitoring richt zich op het bewaken van buitenste begrenzing, met
name bij kwetsbare objecten, en het volgen van verspreiding- en afbraakprocessen in de
ondergrond. Verontreinigingskernen worden selectief gesaneerd indien dat kosteneffectief is.
‘Kosteneffectief’ heeft dan vooral betrekking op de dynamiek aan maaiveldzijde, bijvoorbeeld het
weghalen van toegankelijke, extreme verontreiniging in samenhang met ontgravingen. In deze
variant is opgenomen een gezamenlijke regeling voor interventies bij grensoverschrijding en
calamiteiten. Zo’n gezamenlijk fonds is noodzakelijk onderdeel omdat de betreffende
verontreiniging niet meer aan een individueel bedrijf maar aan het cluster van bedrijven wordt
toegerekend.
SEO ECONOMISCH ONDERZOEK