Operationeel programma 2007 - Agentschap Ondernemen

1.2) Kenniseconomie en innovatie
Tengevolge van de globalisering zal Vlaanderen steeds meer een beroep moeten doen op zijn
kennis om overeind te blijven in de internationale concurrentie. Kostencompetitiviteit wordt
voor Vlaanderen immers steeds moeilijker vermits nieuwe economische spelers over
belangrijke kostenvoordelen beschikken. Vlaanderen wenst verdere stappen te zetten in de
kenniseconomie, waar kennis de basis voor competitiviteit vormt. Innovatie vormt een
belangrijke determinant van het concurrentievermogen in de kenniseconomie.
Voor het luik kenniseconomie steunt deze analyse in belangrijke mate op de nota van
Flanders District of Creativity (Flanders DC) “Strategische omgevingsanalyse: Uitdagingen
voor de toekomst. Nood aan een creatief groeimodel” (september 2005), waarin de omgeving,
uitdagingen en problemen van de Vlaamse economie voor het
volgende decennium worden geschetst. Het luik innovatie is gebaseerd op de internationale
kwantitatieve benchmarking van het Vlaams innovatiesysteem van de Vlaamse Raad voor
Wetenschapsbeleid (VRWB) “Aanbeveling 24. Opvolging Vlaams Innovatiepact. Eerste
invulling van de kernindicatoren” (maart 2005), waarin de belangrijkste basiskenmerken van
het Vlaams innovatiesysteem worden beschreven. Ten slotte steunt deze analyse ook op de
Vlaamse regionale indicatoren ( VRIND 2006 en 2007).
Kenniseconomie
1. Positie van Vlaanderen in groeiende kennisintensieve sectoren
De toekomstige economische groei zit vooral in de kennisintensieve sectoren. Indien
Vlaanderen zijn internationale aanwezigheid in deze sectoren niet verder uitbouwt, dreigt de
economische groei van Vlaanderen af te nemen. Vlaanderen heeft momenteel vooral een
belangrijke aanwezigheid in de sectoren chemie, farmacie en automobiel. Deze sectoren
kenmerken zich door een bovengemiddelde groei van de Europese export. Andere sectoren
waarin Vlaanderen een groot marktaandeel heeft, groeien op Europees vlak significant minder
snel. Om in deze sectoren verder te groeien is nog sterker en competitiever worden een
noodzaak, wat gegeven de sterk toegenomen concurrentie op basis van kosten en prijzen in
deze sectoren niet voor de hand ligt. In de meer kennisintensieve sectoren heeft Vlaanderen
een eerder zwakke positie. Verschillende van deze kennisintensieve sectoren kennen echter op
Europees niveau een relatief grote groei. De kennisintensieve sectoren bieden dus heel wat
meer groeimogelijkheden: het is nu eenmaal gemakkelijker om te concurreren in groeiende
sectoren dan in stagnerende/krimpende sectoren. (Flanders DC)
De meer kennisintensieve sectoren staan in Vlaanderen slechts voor een beperkt gedeelte van
de werkgelegenheid in. De tewerkstellingsgraad in medium hightech en hightech industrie
(uitgedrukt als % van de totale beroepsbevolking) bedraagt in 2000 8,32% en in 2002 7,86%.
Voor hightech diensten bedraagt de tewerkstellingsgraad in 2000 3,79% en in 2002 3,64%.
Het aandeel van de medium hightech en high tech sectoren in de werkgelegenheid gaat dus
achteruit tussen 2000 en 2002: voor de medium hightech en hightech industrie volgt dit een
EU-trend (uitzonderingen zijn Finland en Duitsland), voor hightech diensten is Vlaanderen
één van de enige gebieden die achteruit gaat wat betreft aandeel in de werkgelegenheid. Het
aandeel van de werkgelegenheid in technologiegedreven sectoren in Vlaanderen ligt nog maar
nauwelijks boven het EU-15 gemiddelde. (VRWB)
OP EFRO oktober 2007 19