Operationeel programma 2007 - Agentschap Ondernemen

De tewerkstelling in ( medium )hoogtechnologische industrie en in kennisintensieve diensten
bedroeg in 2005 11,9 % van de totale tewerkstelling in het Vlaamse Gewest
( Lissabonstrategie: Vlaamse Hervormingsprogramma 2005-2008, voortgangs- rapportering
maart 2007 ).
De VRWB onderstreept dat het Vlaams technologisch-economisch weefsel ruimer is dan wat
nu onder de hightech en medium hightech sectoren wordt gerekend. Bedrijven in de biotech
of voedingssector die wel aan innovatie doen worden omwille van hun classificatie niet
meegerekend. De classificatie volgt met andere woorden niet voldoende de veranderingen
naar de kenniseconomie. In alle sectoren zijn er voortrekkers van de kenniseconomie en
bovendien vormt technologiecreatie niet de enige determinant van kennisintensivering.
(VRWB)
2. Structurele kenmerken van Vlaamse ondernemingen in kennisintensieve sectoren
Buitenlandse ondernemingen nemen een belangrijke plaats in de kennisintensieve sectoren in
Vlaanderen in. Hun belang is nog meer uitgesproken dan in andere sectoren: buitenlandse
dochterondernemingen nemen het grootste deel van de jobs (bijna 70%) en de gecreëerde
toegevoegde waarde (meer dan 80%) voor hun rekening. In vergelijking met deze
buitenlandse dochterondernemingen worden Vlaamse ondernemingen in kennisintensieve
industrie- dienstensectoren gekenmerkt door een lagere productiviteit en een kleinere schaal,
zijn ze minder internationaal actief en voeren ze minder industriële diensten uit. Deze
kenmerken verklaren het kleinere belang van de Vlaamse ondernemingen in de
kennisintensieve sectoren. De kleinere schaal, de kleinere technologische basis staan immers
in schril contrast met de trend naar grotere schaal en meer technologie-inhoud in deze
sectoren. Het endogeen ondernemerschap in de kennissectoren kampt dus met een aantal
structurele handicaps die het concurrentievermogen van Vlaanderen bemoeilijken. Voldoende
uitwisseling van kennis tussen de verschillende actoren is noodzakelijk om het
absorptievermogen van de Vlaamse ondernemingen te verhogen en hun positie in de
kennissectoren te versterken. (FDC)
3. Aanbod en inschakeling van menselijk kapitaal
De uitbouw van de kenniseconomie vereist een voldoende aanbod en een optimale
inschakeling van menselijk kapitaal. In Vlaanderen blijkt er een voldoende aanbod aan
menselijk kapitaal (Tweede Barometer- Rapport op het Concurrentievermogen van de
Vlaamse economie) maar resulteert dit (nog) niet in een sterke positie van Vlaanderen in de
kenniseconomie. Het menselijk kapitaal wordt in Vlaanderen sterk ingeschakeld in
overheidsdiensten en onderwijs. Hoger opgeleiden zijn in het algemeen actief in de
dienstensectoren. Opvallend is de relatief lage inschakeling van hoger opgeleiden in de
technologische dienstensectoren.
Deze niet-optimale inschakeling van menselijk kapitaal wordt nog versterkt door de brain
drain van hoger opgeleiden. Globale cijfers geven aan dat België niet significant meer
getroffen wordt dan andere Europese landen. België bevindt zich zelfs op een iets lager
gemiddeld niveau dan de rest van Europa indien naar de grote groep (hoger onderwijs en
universiteit) gekeken wordt. Cijfers over immigratie en opleiding in de Verenigde staten
geven éénzelfde beeld. Voor de groep universitairen die in het bezit zijn van een doctoraat
zijn, zijn deze cijfers echter opvallend hoger voor België. Dit suggereert dat België relatief
OP EFRO oktober 2007 20