Operationeel programma 2007 - Agentschap Ondernemen

Vlaanderen dus nog vrij goed scoort aan de inputzijde blijkt dat het veel minder goed gaat aan
de outputzijde.
Kennistransfer en valorisatie van onderzoek is echter ruimer dan het nemen van octrooien:
spin-offs, incubatiecentra, interfacediensten van de universiteiten spelen eveneens een grote
rol. Een goede samenwerking tussen kennisinstellingen en het bedrijfsleven is onontbeerlijk.
In Vlaanderen bestaat ook niet echt een cultuur om octrooien te nemen. Enkel grote bedrijven
kunnen het zich permitteren. Het nemen van een octrooi is immers zeer duur onder meer door
vertaalkosten en de inschakeling van octrooispecialisten. Voor kleine bedrijven bestaat
trouwens eerder de omgekeerde tendens namelijk de bescherming van kennis door
geheimhouding. Bovendien is het nemen van octrooien sectorgebonden.
De outputzijde van innovatie kan ook gemeten worden in termen van het deel van de omzet
van een onderneming dat toe te schrijven is aan de verkoop van nieuwe producten. Voor de
Vlaamse (innovatieve) bedrijven is volgens de CIS 3- enquête (cijfers 2000) gemiddeld
20,2% van de omzet afkomstig van de verkoop van producten die nieuw zijn voor het bedrijf
en de markt. Voor KMO’s bedraagt dit 20,23%, voor grote ondernemingen 18,6%.
Vlaanderen scoort internationaal zeer goed voor zowel diensten als industrie. Voor industrie
staat Vlaanderen (19,2%) op de twee plaats na Finland (27,2%). Het EU 15-gemiddelde
bedraagt 10,5%. Voor diensten is Vlaanderen koploper met 21,5%. Het EU 15- gemiddelde
bedraagt hier 7,4%. Vlaanderen heeft echter de doelstelling van het Pact van Vilvoorde van
25% in 2010 nog niet bereikt (VRWB)
4. Systeeminnovatie
Het belang van systeeminnovatie wordt zowel door de SERV als door de MiNa-Raad (o.a. in
hun adviezen in het kader van het openbaar onderzoek van het milieubeleidsplan 2003-2007
en het voortgangsrapport klimaatbeleidsplan 2005) benadrukt. Zo stelt de MiNa-Raad dat
voor het oplossen van grote of hardnekkige milieuproblemen er meer fundamentele
vernieuwingen nodig zijn. De Raad vraagt dan ook om te bekijken in welke mate het
milieubeleid op vernieuwing gerichte beleidstrajecten - zoals transitiemanagement - op gang
kon trekken. Ook de SERV is van mening dat er radicale innovaties in de huidige productieen
consumptiepatronen moeten worden gerealiseerd. ‘Daarvoor moet voldoende aandacht
gaan naar technologische innovatie op korte termijn, maar ook naar systeeminnovatie op
langere termijn. Deze systeeminnovatie neemt in veel gevallen de vorm aan van een
langlopend maatschappelijk transformatieproces met technologische, economische en
institutionele veranderingen. De periode waarin zo’n transformatie tot stand komt, wordt dan
een transitie genoemd.’
5. Milieu- en energie-innovatie
Een studie van de SERV, ‘Naar een industrieel beleid voor het milieu, technologie en
innovatie als sleutel voor een duurzame welvaart’, stelt dat het stimuleren van technologische
innovaties één van de speerpunten van het milieubeleid moet zijn. Enkel door een
verregaande technologische –en daaraan gekoppeld een maatschappelijke- transformatie is de
vereiste fundamentele vermindering van de milieudruk samen met de realisatie van
ambitieuze sociaal-economische doelstellingen, haalbaar. Wat we nodig hebben, is niet alleen
een milieubeleid voor de “industrie” naar ook en vooral een “industrieel beleid” voor het
milieu.
OP EFRO oktober 2007 26