Operationeel programma 2007 - Agentschap Ondernemen

1.5.) Stedelijke ontwikkeling
Met 3 grote steden (Brussel, Antwerpen, Gent), 11 regionaalstedelijke gebieden (Aalst,
Brugge, Genk, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Mechelen, Oostende, Roeselare, Sint-Niklaas en
Turnhout) en 41 kleinstedelijke gebieden vormt Vlaanderen een complex geheel waarbij de
stedelijke centra sterk uitwaaieren in suburbane zones.
Bijna één vierde van de Vlamingen woont in één van de 14 grote of regionale steden. Bijna
30% (exclusief Brussel) van de ondernemingen zijn er gevestigd. Geschat wordt dat 50% van
de Vlaamse bevolking in de invloedssfeer van deze 14 steden leeft.
Ruimtelijk
Door de suburbanisatie zijn de steden in Vlaanderen uitgezaaid. De grenzen tussen stad en
platteland zijn vervaagd. Functies op vlak van cultuur, economie, wonen… zijn verschoven
van oude naar nieuwe verstedelijkte en niet-verstedelijkte gebieden.
Tussen de stedelijke gebieden bestaan onderlinge morfologische en functionele relaties. Door
deze relaties functioneren de stedelijke gebieden niet op zich, maar staan ze in relatie tot
andere gebieden en ontstaan er stedelijke netwerken. De toenemende functionele specialisatie
van steden leidt bovendien tot een versterking van deze netwerken.
Om een proactief stedelijk beleid te kunnen voeren, is een genuanceerder beeld dan dat van de
compacte stad wenselijk, is het wenselijk de realiteit van de uitgezaaide stad en de open
netwerken als uitgangspunt te nemen. We hanteren hierbij het begrip ‘rasterstad’. Het beeld
‘rasterstad’ wil de rastervormige samenhang vatten tussen compacte en minder compacte,
centrale en perifere, bebouwde en open, fysieke, sociale en economische stadsfragmenten en
dit op meerdere schaalniveaus: binnen de stadskernen, tussen delen van de stad en rand,
binnen een ruimer stadsgewestelijk bereik en voor een gebied waarin meerdere steden
optreden.
De stedelijke netwerken hebben belangrijke consequenties voor de inrichting van de
infrastructuur. De toenemende internationalisering en de steeds groter wordende Oost-
Europese markt in het bijzonder speelt een steeds grotere rol in het mobiliteits- en
infrastructuurvraagstuk.
De Vlaamse stedelijke gebieden hebben potenties om hun welvarende positie in Europese
context te behouden en verder uit te bouwen. De centrale ligging midden in het Europese
kerngebied, naast een goed uitgebouwde infrastructuur, maar ook een open economie,
menselijk kapitaal, unieke historische steden en de hoge levensstandaard bieden
perspectieven.
Steden kampen echter ook met een aantal problemen op vlak van economie, mobiliteit en
woon- en leefomgeving die economische groei in de weg staan.
Economie
Door suburbanisatie vestigden de economische activiteiten zich in de banlieu van de
stadsgewesten of op goed bereikbare niet-stedelijke plaatsen (kruispunten, op- en
afrittencomplexen,..). De stadsbinding van bedrijven, of althans met de meest centrale delen
van de stad, is voor vele bedrijvigheden verzwakt. Al is er een uitwaaiering van activiteiten,
toch blijven de agglomeraties van de centrale steden de belangrijkste economische polen en
werkgelegenheidscentra.
OP EFRO oktober 2007 37