Operationeel programma 2007 - Agentschap Ondernemen

max. 20 km van de vorige locatie situeren en dat ondernemingen gedurende hun levenscyclus
meermaals verhuizen. Deze ruimtelijk-economische dynamiek heeft ten dele te maken met
een vitaal bedrijfsweefsel, maar dit vergt wel dat dergelijke dynamieken worden erkend en
gefaciliteerd. Bovendien mag het beleid inzake vestigingslocaties eigenlijk niet beperkt zijn
tot bedrijventerreinen en economische locaties: het bedrijfsleven zelf zit voor 80% (aantal
bedrijven) in woongebied. Deze bestemming hoeft niet per se een probleem te zijn, maar
bedrijven zelf geven de voorkeur aan een ‘professionele locatie’ (IBM-onderzoek naar
ruimtebehoefteraming) in tegenstelling tot een ‘verweven locatie’. Mits de nodige
inspanningen om rechtszekerheid te creëren en een goede vertaling van de locatie-eisen van
ondernemingen kunnen evenwel heel wat bedrijfshuisvestingsmogelijkheden ook buiten
bedrijventerreinen worden gecreëerd.
Inhalen van de gemiste trein
Zoals overal in Noord-West-Europa hebben zich de voorbije decennia enorme economische
transformaties voorgedaan. Dit heeft geleid tot het ontstaan van verouderde bedrijventerreinen
en brownfields en verloederde stedelijke buurten. Zo leert het Strategisch Plan Ruimtelijke
Economie dat alleen al vanuit het perspectief van bedrijven (gebaseerd op een uitgebreide
enquêtering) voor heel Vlaanderen 22,5% van de locaties/terreinen als verouderd worden
beschouwd, maar nog wel voldoen aan de verwachtingen van bedrijfsleiders, maar dat 4,4%
van de terreinen omwille van de veroudering niet meer voldoet als ‘professionele locatie’. In
de veronderstelling dat de verdeling van de antwoorden evenredig is met de ruimte-inname,
dan is 1750 ha bedrijventerrein aan herinrichting of opwaardering toe (voldoet niet meer
waardoor bedrijven dreigen te verhuizen) en meer dan 10.000 ha is verouderd, maar nog niet
noodzakelijk als problematisch ervaren.
Uit de Steunpunt-rapporten over het concurrentievermogen van de Vlaamse economie en de
buitenlandse aanwezigheid in Vlaanderen blijkt dat Vlaanderen gedeeltelijk de innovatie-trein
gemist heeft. Er is bijgevolg nood aan innovatie en aan de noodzakelijke ondersteunende
projecten die de investeringsaantrekkelijkheid van Vlaanderen verbeteren. Dit vergt
inspanningen voor vele aspecten, zoals onder meer de aanwezigheid van relevante
kennisclusters en de beschikbaarheid van geschikte en goed bereikbare
bedrijfshuisvestingsmogelijkheden. Tot dusver is slechts beperkt aandacht besteed aan
systematisch onderzoek naar nieuwe locatiefactoren.
Vlaanderen heeft investeringen gemist omwille van tekorten aan bedrijventerreinen. Rekening
houdend met een duurzaam ruimtegebruik en tegen de achtergrond van een relatief sterke
spreiding en verweving van economische activiteiten moet het ruimtelijk-economisch beleid
er voor zorgen dat er continu een voldoende (en gespreid) aanbod is aan kwaliteitsvolle
professionele locaties (goede en bereikbare locatie, goed ingericht en verweven…). Dit om te
voorkomen dat buitenlandse investeerders afhaken, of dat bedrijven verder functioneren op
minder geschikte locaties.
Het voorkomen van verdere tekorten aan bedrijventerreinen vormt dan ook één van de
voornaamste prioriteiten via onder meer het operationaliseren van het principe van de
“ijzeren” of strategische voorraad, met als doel het bevorderen van de snelle en
kwaliteitsvolle ontwikkeling van bestaande en nieuwe bedrijventerreinen op strategische
locaties alsook het opwaarderen van verouderde bedrijventerreinen en brownfields. Een
inhaalbeweging is nodig en kan onder meer ook starten bij het oplossen van tal van
knelpunten waardoor terreinen (soms al bestemd) niet (snel) ontwikkeld geraken.
OP EFRO oktober 2007 33