Operationeel programma 2007 - Agentschap Ondernemen

GEM meet ook de internationalisatiegraad van de Belgische starters. De resultaten voor 2005
gaven aan dat 0,53 % van de ondernemers die de voorbije 3,5 jaar een onderneming opstartten
meer dan 10 % buitenlandse klanten “hebben”. De resultaten voor 2006 stellen dat 38 % meer
dan 25 % buitenlandse klanten “verwachten”. Alhoewel België hier beter scoort dan het
gemiddelde van de EU dient voor een land zoals België, met een beperkte thuismarkt, deze
evolutie nauwlettend in het oog gehouden te worden.
Tenslotte blijken mannen nog steeds meer betrokken bij ondernemerschap dan vrouwen.
Grote verschillen zijn ook merkbaar op het vlak van leeftijd. De meerderheid van de
Belgische en Vlaamse ondernemer bevindt zich in de leeftijdscategorie 25-55 jaar en is hoger
geschoold.
1.3.3) Beïnvloedende factoren ondernemerschap
Het GEM-onderzoek peilde naar de omgevingsfactoren voor ondernemerschap in België, en
de perceptie van de gemiddelde Belg en Vlaming over deze factoren. Er werd nagegaan of
Belgen de indruk hebben dat er een opportuniteit bestaat om een nieuwe onderneming op te
richten, en of ze het gevoel hebben over de kennis en vaardigheden beschikken om een goede
ondernemer te zijn. 13 % van de Vlamingen geeft aan een opportuniteit te zien om een nieuwe
onderneming op te starten, wat een stuk onder het Europese gemiddelde van 33 % ligt. Dit is
een zeer sterke daling ten opzichte van 2005 waar nog 40 % van de Vlamingen
opportuniteiten zagen en waardoor het Europese gemiddelde toen flink werd overschreden.
Ook met betrekking tot onze eigen kennis en vaardigheden wordt de stijgende trend van de
voorbije jaren onderbroken: slechts 34 % van de Vlamingen heeft vertrouwen in de eigen
ondernemingsvaardigheden, ten opzichte van 41 % op Europees vlak (in 2005 was dit nog
47% ten opzichte van een Europees gemiddelde van 40%). .
GEM ging tevens na in hoeverre angst tot falen een belemmerende factor is voor het starten
van een onderneming. Het Europese gemiddelde situeert zich rond de 38 % wat aanzienlijk
hoger is dan de 19 % die GEM in de VS liet optekenen. De stigmatisatie van falend
ondernemerschap vormt dus nog steeds een belemmerende factor voor ondernemerschap in
Europa, waar reglementeringen met betrekking tot faillissementen en
terugbetalingsverplichtingen zwaarder wegen dan in de VS. De Vlaming daarentegen heeft
duidelijk minder angst tot falen dan de gemiddelde Europeaan, namelijk 24 %.
Een moeilijke toegang tot financieringsmiddelen is een vaak aangehaalde belemmerende
factor voor Belgische ondernemers. Volgens GEM 2005 blijkt klassiek formeel risicokapitaal
(venture capital) in België niet zo eenvoudig te verwerven. Venture capital voor startende en
jonge ondernemingen bedroeg in 2003 maar 0,04 % van het Belgische BBP, terwijl het EUgemiddelde
op 0,064% van het BBP ligt. De Belgische formele risicokapitaalmarkt is te
weinig ontwikkeld in vergelijking met de andere landen in de EU. Zowel het totale aanbod als
het geïnvesteerde bedrag per onderneming is laag. Volgens GEM 2006 laten experten zich
meer en meer positief uit over beschikbaarheid van financiering voor startende en groeiende
ondernemingen. Vooral beschikbaarheid van schuldfinanciering, subsidies, venture capital en
het belang van de beurs als financieringsbron worden vermeld. Informele financiering is voor
Vlaamse startende ondernemingen essentieel. In België is dit zeker het geval aangezien het
formele kapitaal vrij moeilijk beschikbaar is. Het GEM-onderzoek 2006 toont aan dat 2,52 %
van de Belgen en 2,73 % van de Vlamingen de voorbije drie jaar een investering gedaan heeft
in de opstart van derden. Hiermee eindigt België in het midden van het Europese peloton.
OP EFRO oktober 2007 30