Operationeel programma 2007 - Agentschap Ondernemen

Het aspect ruimtegebrek in de stad heeft verschillende dimensies. Bedrijven zitten vast tussen
andere gebouwen en kunnen niet ter plaatse groeien. Er is ook het langdurige beleid op vlak
van ruimtelijke ordening (lage grondprijzen buiten de stad) en de toenemende spreiding die
daarmee gepaard ging. Door de verstrengde milieuwetgeving kunnen heel wat types van
bedrijven onmogelijk nog een binnenstedelijke locatie aanhouden. Op die manier kwam er
een verschraling in het KMO-weefsel in de stad. Daarenboven liggen in de steden ook vrij
omvangrijke terreinen ongebruikt omwille van de bodemvervuiling.
Naast het gebrek aan grote bedrijfruimtes is er in sommige steden ook een grote leegstand van
bedrijven. Bedrijven staan leeg omdat ze niet meer beantwoorden aan hedendaagse eisen,
maar ook het prijzen- en kostenniveau is van belang. Nieuwbouw is vaak goedkoper dan
renovatie. Wanneer toenemende delen van het stedelijk-economisch weefsel verkankeren,
heeft dit uiteraard ook nadelige gevolgen voor de omliggende buurten. Door het wegtrekken
van de koopkracht en de schaalvergroting van de dagdagelijkse actieruimte van vele mensen
verdwijnen bepaalde functies, zoals het wijk- en buurtgericht winkelapparaat.
De verschuiving van economische activiteiten naar de rand heeft ook repercussies voor de
werkgelegenheid. Al is de stad nog het belangrijkste werkgelegenheidscentrum, toch worden
vele arbeidsplaatsen ingenomen door pendelaars, veelal uit de suburbane gordel rond de stad,
terwijl een deel van de eigen, vooral laaggeschoolde inwoners, vanaf de zijlijn moet toekijken
(arbeidsmarktparadox).
De werkloosheidsgraad (aandeel werklozen in de beroepsbevolking) ligt in de centrumsteden
overwegend hoger dan het Vlaamse gemiddelde (8,3 %).Enkel Roeselare (6,9 %) en Brugge
(7.1 %) hebben een werkloosheidsgraad beneden het Vlaams gemiddelde. Genk scoort het
hoogste (16,8 %) gevolgd door Antwerpen (16,0 %) en Gent (13,9 %). Mechelen, Turnhout
en Oostende hebben een werkloosheidsgraad rond 11%. De overige 5 steden Aalst, Hasselt,
Kortrijk, Leuven, Sint-Niklaas hebben een werkloosheidsgraad rond 8% à 10%. (cijfers 2005)
Tabel: Werkloosheidsgraad
2001 2002 2003 2004 2005
Aalst 7,3 8,0 8,9 9,3 9,2
Antwerpen 12,7 13,9 14,8 15,7 16,0
Brugge 6,2 6,5 6,8 7,1 7,1
Genk 11,9 13,9 16,0 17,7 16,8
Gent 11,9 12,6 13,3 13,7 13,9
Hasselt 7,4 8,4 8,9 9,9 10,2
Kortrijk 6,4 7,3 8,2 8,5 8,8
Leuven 6,8 7,7 8,5 8,8 8,8
Mechelen 8,6 9,7 10,6 11,3 11,5
Oostende 10,7 11,1 11,4 11,7 12,2
Roeselare 5,1 5,7 6,1 6,7 6,9
Sint-Niklaas 7,0 7,3 8,4 8,5 8,7
Turnhout 9,1 10,0 10,8 11,3 11,85
Vlaams Gewest 6,3 6,9 7,5 8,0 8,3
Bron: Lokale Statistieken
OP EFRO oktober 2007 38