Operationeel programma 2007 - Agentschap Ondernemen

1.6.) Economie en milieu
Het is een vaststaand feit dat het totale gebruik van primaire grondstoffen in Vlaanderen
stijgt: tussen 1991 en 2004 kenden het BBP en de Directe Materialen Input (maat voor
gebruik van primaire grondstoffen: import en eigen ontginningen) nagenoeg hetzelfde
stijgende verloop. De DMI per inwoner van het Vlaams Gewest steeg met 15% over de
periode 1995-2003, gaande van 36 naar 42 ton per inwoner. Binnen de EU-15 heeft
België/Luxemburg de hoogste DMI/capita na Finland. Daartegenover staat dat de totale
hoeveelheid afval en emissies die ontstaat bij productie en consumptie in Vlaanderen
losgekoppeld is van de economische groei. De voornaamste redenen voor deze ontkoppeling
zijn de daling van de CO2-uitstoot per eenheid gecreëerde economische welvaart, en de
daling van de productie van dierlijke mest sinds 1998. Het gaat weliswaar om een relatieve
ontkoppeling: de totale hoeveelheid afval en emissies daalt nog steeds niet.
Broeikasgassen zijn verantwoordelijk voor de globale klimaatverandering. In 2004 lag in
Vlaanderen de uitstoot van broeikasgassen nog 3,6% boven het niveau van het referentiejaar
1990, maar wel 0,6 % lager dan in 2003. Voor de Kyoto-doelstelling, die Vlaanderen oplegt
om tegen 2008-2012 de broeikasgasemissies te reduceren met 5,2% t.o.v. 1990, is de
doelafstand nog groot: 9 %.
Minder dan andere economische topregio’s slaagt Vlaanderen er in om ruimte voor natuur te
vrijwaren. Er valt nog vooruitgang te boeken wat het combineren betreft van natuurbehoud
met typische sociale, economische of culturele activiteiten die plaatsgrijpen in verband met de
natuur.
De hoge concentratie aan verontreinigende activiteiten door bevolking, industrie, verkeer en
intensieve landbouw evenals de centrale ligging tussen andere sterk geïndustrialiseerde
regio’s zorgen voor een minder goede luchtkwaliteit in Vlaanderen en voor een belangrijke
bijdrage vanuit Vlaanderen in de omringende regio’s. Het verkeer is daarbij een belangrijke
bron van een groot aantal luchtverontreinigende stoffen. De ruimtelijke verwevenheid van
verkeersinfrastructuren met de leefomgeving en het sterk toegenomen verkeersvolume leiden
ertoe dat de blootstelling van de bevolking aan verkeersgerelateerde vervuiling aanzienlijk is.
Zwevend stof (bv. PM2,5, PM10), stikstofdioxideconcentratie en ozon zijn
verkeersgerelateerde polluenten waarmee ernstige gezondheidseffecten, vooral aandoeningen
van de luchtwegen, geassocieerd worden.
Water is onmisbaar als hulpbron voor de industrie, de landbouw en de drinkwaterproductie –
opmerkelijk hierbij is dat de industrie een aandeel van 48% heeft in het totale waterverbruik
in Vlaanderen (excl. koelwater). Daarnaast heeft water een belangrijke transportfunctie: 14%
van het goederenvervoer in Vlaanderen verloopt via het water en in de komende decennia zal
dit aandeel nog stijgen. Verder levert ook de recreatieve en cultureel-historische waarde van
water economische voordelen op. Tot slot zijn waterrijke natuurgebieden essentieel voor de
biodiversiteit. In Vlaanderen staan de watersystemen al decennialang onder druk door
vervuiling, door overmatig gebruik, door de aantasting van hun natuurlijke eigenschappen
etc., waardoor ook de waarde ervan als economische hulpbron bedreigd wordt. De economie
kan daarnaast ook schade oplopen door een teveel (overstromingen) dan wel een tekort
(verdroging) aan water. Het is dan ook van belang het watersysteem, o.a. in zijn rol als drager
van economische activiteiten, afdoende te beschermen.
OP EFRO oktober 2007 44