Operationeel programma 2007 - Agentschap Ondernemen

zijn dan Vlaamse ondernemingen zonder exportactiviteiten. Exportactiviteiten zijn duidelijk
een stimulans voor sterkere groei van ondernemingen.
De studie toont aan dat de lichte groei van werkgelegenheid in de industrie tijdens de periode
1996-2002 vooral werd gestuwd door Vlaamse exportgeoriënteerde ondernemingen en
Vlaamse ondernemingen met een multinationaal netwerk. De sterkste procentuele daling van
de industriële werkgelegenheid (-10 %) werd waargenomen in de groep Vlaamse
ondernemingen zonder exportactiviteiten wat wijst op een zwakke concurrentiepositie van
deze groep ondernemingen. In de dienstensector daarentegen werd de sterkste groei van
werkgelegenheid gecreëerd door de ondernemingen zonder exportactiviteiten. Deze sterke
groei kan verklaard worden door de hoge toetreding van nieuwe dienstenondernemingen en
de erg sterke groei van bestaande ondernemingen. Doordat in Europa de
dienstverleningsmarkt vaak nog niet volledig is vrijgemaakt en er bijgevolg weinig sterke
concurrentie is, resulteert het ontbreken van exportactiviteiten niet in een competitief nadeel.
In de nabije toekomst zal de verdere liberalisering van de dienstenmarkt een internationaal
netwerk echter noodzakelijk maken. Niet enkel in de industrie maar ook in de diensten moet
bijgevolg aandacht besteed worden aan maatregelen om ondernemingen te helpen actief te
worden op de internationale markten.
Concluderend stelt de studie dat er een rangorde bestaat tussen ondernemingen inzake
productiviteit en efficiëntie. Buitenlandse dochterondernemingen hebben de hoogste
productiviteit en efficiëntie gevolgd door de Vlaamse multinationals, de Vlaamse
exporterende ondernemingen en dan de niet exporterende ondernemingen. Enkel de beste
ondernemingen slagen erin internationaal te concurreren en juist door de sterkere concurrentie
zijn het die ondernemingen die genieten van spillovers (technologisch, internationaal,
marktkennis, …) die hen in staat stellen productiever en efficiënter te zijn. Maatregelen die er
op gericht zijn ondernemingen te helpen actief te worden op internationale markten geven
aldus aanleiding tot belangrijke productiviteitseffecten.
GEM 2005 toont aan dat België inzake internationalisatiegraad beter scoort dan het Europese
gemiddelde, maar dat deze internationalisatiegraad zowel voor België als voor Vlaanderen
negatief evolueert. Via het Vlaamse programma zal in het kader van de prioriteit stimuleren
van het ondernemerschap specifiek aandacht besteed worden aan het aspect internationaal
ondernemen.
Export is de meest klassieke vorm van internationaal ondernemen. Momenteel wordt een
significant deel van de Vlaamse export gerealiseerd door Vlaamse filialen van buitenlandse
ondernemingen. Vlaanderen heeft het echter steeds moeilijker buitenlandse ondernemingen
aan te trekken. Het is dan ook aangewezen de export te stimuleren bij de Vlaamse
ondernemingen zelf aangezien uit bovenvermelde studie blijkt dat momenteel niet meer dan
29 % van de industriële en 16 % van de dienstenbedrijven exporteert. Ook de nieuwere
vormen van internationaal ondernemen dienen echter gestimuleerd te worden, zoals
buitenlandse investeringen, uitbestedingen naar andere landen en samenwerkingsakkoorden
met het buitenland. Hier liggen nog heel wat kansen voor onze ondernemingen en de VOKAstudie
‘Internationaler ondernemen’ stelt dat deze nieuwe vormen van internationalisering
doorgaans meer renderen dan de klassieke export.
Uiteraard zijn het de ondernemingen zelf die internationaal moeten ondernemen, maar een
goede omkadering is noodzakelijk en kan helpen een aantal knelpunten weg te werken. Uit
een bevraging van VOKA blijkt bijna de helft van de respondenten het gebrek aan
OP EFRO oktober 2007 97