Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e ...

Proxecto de fin de licenciatura
Manuel Souto Pico - Universidade de Vigo, 2003
de cabeza, panos do pescozo, medias, carpíns,
mantos...» [VGE: 10]
«A muller na cabeza, por riba das trenzas, casi
sempre se cubría ou ben coa cofia --peza moi
nosa que nembargantes se perdeu entre
mediados e finais do x. XIX-- ou co pano de
cabeza de la floreado ou de seda para o día de
máis garda.» [VGE: 11]
«La cabeza y el cuello lo cubren las mujeres con
un pañolo o pañoleta (ésta es más vistosa y de
colores muy vivos, mientras que el primero es
negro o de color muy oscuro). Se los ponen en
la cabeza, atándolo en forma de triángulo con
las dos puntas más largas, quedando la tercera
en forma de pico, hacia atrás (...). Muy usado en
toda Galicia (...).» [EVA: 88]
«Logo, ó medraren, comenzan a se vestir coma
a xente adulta, especialmente as nenas, que,
dende que chegan ós seis ou sete anos, levan a
súa saia, manto e pano da cabeza coma as
mulleres.» [O: 285]
«En las mujeres son clásicos los pañuelos para
la cabeza atados detrás o delante y hasta
alguno suelto, el pelo largo en dos trenzas y la
ropa muy larga.» [TG: 26]
Nota: Veu substituír a cofia. Esta denominación
responde ao uso que se fai do pano e non ás
súas características físicas, podendo ser
atribuída a panos diferentes cando us. deste
modo. De feito, o pano da cabeza podía ser us.
tm. como pano do pescozo.
425 pano da faltriqueira s m
sin. pano moqueiro
479 pano de alfombra s m
vid. pano de caxemira [FJAF]
322 pano de batista s m
[1EA.2CF.3PRO.4_59]
Pano branco confeccionado con batista e
provido de bordados e encaixes, us. polas
mulleres por encima das dúas trenzas sobre as
costas. [TRG: 50]
480 pano de beira negra s m
vid. pano de caxemira [FJAF]
309 pano de bobiné s m
sin. bobiné [TRG: 48] [DdD]
476 pano de cachemira s m
vid. pano de caxemira [DCLG]
475 pano de caxemira s m
[1EA.2CF.3PRO.4_59]
Pano de gala feito de caxemira, cunha beira
negra de aprox. 5 cm polo seu perímetro, de
forma xer. cadrada ou rectangular (vid. pano de
oito puntas), sen flocos, xer. us. como pano
cruzado do peito ou a modo de mantón. [FJAF]
102
Nota: Cando era rectangular podía utilizarse tm.
para cubrir a mesa en Semana Santa.
488 pano de defuntos s m
[1EA.2CF.3PRO.4_59]
Pano de oito puntas negro us. para cubrir o
féretro ou como pano de loito. [FJAF] [MHPP]
325 pano de la s m [1EA.2CF.3PRO.4_59]
Pano da cabeza de la. [TRG: 50]
«Tamén se usaron outras teas importadas de
fora do país, sóbor de todo de castela, de xeito
que nalgunhas comarcas nas cuadrillas de
segadores ía un home encargado de mercalas,
ou ben viñan vendedores ambulantes. Así
chegaban o pano de la, pañete, pano sedán,
pano de ortigosa, veludo, brocados, pana,
panilla, entre outros.» [VGE: 10]
«Así, os [chaleques] de diario eran de picote,
baieta, estopa..., e os de festa de pano de lá con
adornos de veludo ou de xénero brocado.»
[VGE: 12]
«Para cubrirse empregaban a capa, mantos ou
panos de lá abatanados ós que lles podían facer
un burato para mete-la cabeza, e a coroza que
era unha capa usada para gardarse da chuvia,
feita de palla ou fiuncho e que podía levar
esclavina e capucha.» [VGE: 13]
477 pano de mil cores s m
vid. pano de caxemira [FJAF]
474 pano de oito puntas s m
[1EA.2CF.3PRO.4_59]
Denominación atribuída ao pano de caxemira,
orixinal ou de imitación, cando rectangular, de
aprox. 3 x 1,5 m, us. a modo de mantón ou
como pano cruzado do peito, como mantel en
Semana Santa ou inclusive, se era negro, como
pano de defuntos. [FJAF]
Nota: Esta denominación responde ao feito de
este pano ser rectangular e exhibir, pois, o
dobre de puntas que un pano cadrado cando se
vestía a modo de mantón, dobrado dúas veces
sobre si mesmo, quedando por tanto con forma
triangular e con dous picos do dereito en vez de
un colgando polas costas.
306 pano de seda s m [1EA.2CF.3PRO.4_59]
Pano estampado, labrado ou bordado de aprox.
de 1 x 1 m
xer. con flocos us. por ambos os sexos como
pano da cabeza (os homes debaixo da
monteira) ou polas mulleres como pano do
pescozo ou debaixo do xustillo. [FJAF] [TRG:
48]
«Como adorno [os calzóns] acostumbraban a
llevar colgado del bolsillo un panñuelo de seda.»
[TRG: 19]
«Debaixo da monteira podía leva-lo pano de
seda nos días de festa.» [VGE: 12]
307 pano de seda da India s m