Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e ...

73 media s f [1VA.2PR.3M.4MI] [1VX.2AX]
[1VA.2PR.3IN]
Peza de roupa de ambos os sexos de liño,
algodón ou máis xer. la, que calza o pé, con ou
sen calcañar, e alcanza diferentes alturas da
perna ou da coxa, de acordo co modelo. [TRG:
40] [TRG: 43] [TRG: 32]
«As pernas cubríanas con medias de lá feitas á
espita, ou de liño para os días de festa, e as
máis ricas eran as medias caladas de seda,
suxetándoas todas elas coas atadeiras, feitas no
tear as de garda ou de lá ou liño as de cotío.»
[VGE: 12]
«As pernas cubríanas con medias de lá feitas á
espita, ou de liño para os días de festa, e as
máis ricas eran as medias caladas de seda,
suxetándoas todas elas coas atadeiras, feitas no
tear as de garda ou de lá ou liño as de cotío.»
[VGE: 12]
«De la e pano eran dengues, chaquetas,
mantelos, corpiños, saias, refaixos, calzóns,
polainas, chaleques, puchos, monteiras, panos
de cabeza, panos do pescozo, medias, carpíns,
mantos...» [VGE: 10]
«Nos pés e pernas poñían as medias de la,
carpíns e zocas ou zocos nos días de traballo, e
tamén polainas de coiro, estameña ou palla.»
[VGE: 12]
«O fío retorcido, case sempre de lá, úsase en
xeral pra calcetar coas agullas correntes que o
mercado proporcioa; esí se fan chaquetas,
chambras, medias, etc.» [O: 250]
«As medias, de lá calcetada, eran brancas e
chegaban até os xeonllos onde unha pequena
amarralla as mantiña suxetas.» [O: 275]
«As meias, denantes brancas e feitas na casa,
trocáronse polas feitas da tenda, negras ou, polo
menos, de cór oscura, acontecendo o mesmo
co calzado.» [O: 278]
«Non embargantes, a fins do século XVIII
atópanse os calzóns cinguidos por baixo do
xoenllo e as pernas cubertas con meias, en
troques das polainas que aparecen despóis.»
[O: 282]
«En el folio 41 "representa un paisano debajo de
un árbol al parecer recién podado, con el típico
traje labrego de diario; chaleco por encima de la
chaqueta; calzón; cirolas por debajo; medias
blancas de lana y zapato bajo. El color de la
chaqueta y calzón es pardo, lo mismo que la
monteira. Debajo del brazo una chaqueta. En la
espalda un morral de redecilla."» [TG: 27]
«Está llena una caldera (sella) y cubre su
cabeza blanca cofia. Viste chambra, chaquetilla,
saya, mantelo, media blanca y zapatos.» [TG:
27]
Nota: O material e a cor variaban conforme a
estación.
312 media calada s f [1VA.2PR.3M.4MI.5_73]
[1VX.2M] [1VA.2PR.3IN]
Media adornada con calados. [TRG: 48] [TRG:
50]
Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e proposta dun sistema de
representación conceptual dinámico para a súa consulta onomasiolóxica en liña
99
«As pernas cubríanas con medias de lá feitas á
espita, ou de liño para os días de festa, e as
máis ricas eran as medias caladas de seda,
suxetándoas todas elas coas atadeiras, feitas no
tear as de garda ou de lá ou liño as de cotío.»
[VGE: 12]
204 monteira s f [1VA.2PT.3_243] [1VX.2H]
Toucado característica do home galego, xer.
alta e triangular aínda que podía ser de moitas e
variadas formas conforme a zona, feita de felpa,
saial, baeta ou pano negro, ribeteada ou cuberta
de veludo de cores vivas ou de pano sedán.
[TRG: 45] [TRG: 55]
«Na época á que se refiren os documentos
gráficos desta publicación conviven, por
exemplo, distintos tipos de puchos no home:
monteiras, gorras, sombreiros brandos, boinas,
o "canotié", etc.» [VGE: 8]
«O home na cabeza levaba pucho de la,
monteira ou distintos sombreiros. Debaixo da
monteira podía leva-lo pano de seda nos días
de festa.» [VGE: 12]
«Aínda que con menor frecuencia que o home,
a muller tamén podía levar casquete, monteira
ou sombreiros elegantes, sóbor de todo nas
vilas e pazos.» [VGE: 11]
«[As monteiras] ían sempre moi adornadas, con
plumas de ave, bordadas con la de cores, etc.»
[VGE: 13]
«A prenda cecáis máis vella do traxe dos homes
é a monteira, de probable orixe meieval. A
monteira variaba moito dunhas localidades a
outras, tanto na forma coma no grandor. Polas
terras de Padrón tiña forma de casquete, sen
adornos; nas Mariñas era máis outa, con
presiñas de terciopelo; na Mahía tiña unha
forma semellante a un pequeno chapéu, coa
aba cinguida á copa por detrás e polos lados e
tendida por dediante, a xeito de viseira. No
interior da Galiza eran triangulares, grandes,
pespunteadas con lá de cores e con bulsas. As
monteiras eran castañas, ou negras, ou verdes,
etc., e ían ribeteadas con fita negra ou verde.
Algúns tipos de monteiras levan nomes
especiás, coma socede coa pucha, o pucho e a
cadela.» [O: 282]
«El gaitero, segundo personaje de la escena,
luce en la cabeza repinicada monteira con la
punta de candil hacia delante. Compone su
vestimenta: chaqueta, chaleco, calzón, cirolas,
polainas y zapatos.» [TG: 27]
Nota: Na punta, podía ter dúas ou tres borlas de
seda e, na volta, podía colocarse unha pluma de
pavo.
241 monteira de pastor s f [1VA.2PT.3_243s]
[1VX.2H]
Gorro de pel de lebre con dúas grandes viseiras
ou picos voltos para arriba coa parte do pelo
para fóra que nos días máis fríos se baixaban
sobre as orellas.
455 mostra s f [1EA.2OO]