Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e ...

copa baixa e abas anchas, no que moitas veces
se puña unha pruma de perdiz.» [O: 283]
«Coíste traxe usábase chapéu corrente, que
logo cedéu terreo á boina, chamada por moitos
viguesa, anque non seña certamente esta a súa
orixe.» [O: 283]
Nota: Veu substituír a pucha. Podía adornarse
cunha pluma de pavo real ou galo (como na
montaña lucense) ou unha fita que caía pola
parte traseira.
290 chapiño s m [1VA.2PR.3M.4MI.5_492]
[1VX.2AX]
Escarpín de saial suxeito arredor da canela con
fitas ou correas atadas ás zocas por uns
buracos. [TRG: 46]
236 chaqueta s f [1VA.2PR.3TM.4TMS.5S]
[1VX.2AX] [1VA.2PR.3EX]
Peza da vestimenta exterior de ambos os sexos
que cobre o tronco, de mangas longas e aberta
por diante, mais que xer. se pode fechar con
botóns, descendo un pouco abaixo da cintura,
vestíndose xer. por encima da camisa (e/ou o
chaleco nos homes). [TRG: 44] [TRG: 46] [TRG:
55]
«Por riba da camisa poñían o xustillo, que
cinguía e levantaba o peito, e logo, según a
ocasión, a chambra ou o xubón, o dengue ou a
chaqueta, ou ben mantón de la merina, floreado,
de cachemir...» [VGE: 11]
«Co picote elaboraban mandís, saias,
chaquetas, corpiños, calzóns, mantelos,
mantelas...» [VGE: 10]
«De la e pano eran dengues, chaquetas,
mantelos, corpiños, saias, refaixos, calzóns,
polainas, chaleques, puchos, monteiras, panos
de cabeza, panos do pescozo, medias, carpíns,
mantos...» [VGE: 10]
«As teas máis finas tales como o pano sedán,
veludo, etc. Usábanas xeralmente para adornar
dengues, mantelos, chaquetas, calzóns, etc.»
[VGE: 11]
«Por riba do chaleque ou xubón poñían a
chaqueta que podía ser curta, afrancesada, ou
máis longa e con remontas.» [VGE: 12]
«O fío retorcido, case sempre de lá, úsase en
xeral pra calcetar coas agullas correntes que o
mercado proporcioa; esí se fan chaquetas,
chambras, medias, etc.» [O: 250]
«Denantes, e prós días de festa, era corrente o
uso do corpiño, especie de chaqueta cinguida,
curta, con solapas, mangas longas e adornos de
terciopelo, que remataron por empregar
somentes as costureiras e que, en cabo,
desaparecéu de todo.» [O: 276]
«O traxe da terra de Muros tiña unha certa
persoalidade que o distinguía dos demáis: (...)
chaqueta de raso negro e, por riba dela, un
pano de crespón que cruza sobor do peito e ata
as súas puntas na cintura, por detrás, deixando
dependural-o sobrante.» [O: 277]
Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e proposta dun sistema de
representación conceptual dinámico para a súa consulta onomasiolóxica en liña
85
«A chaqueta, de pano verde, castaño ou azul,
moi pouco aberta de solapas, ía case sempre
sobor dun hombreiro.» [O: 280]
«O pantalón presupón, craro está, o abandoo
das polainas, non tardando logo en ser
adoptada a chaqueta e o chileque ó uso
corrente.» [O: 283]
«Andan de cote sen chaqueta e na cabeza
levan a boina.» [O: 285]
«Encaramado se halla un paisano cogiendo
fruta, vestido de chaqueta corta y calzón,
sombrero en la cabeza, pierna y pies
desnudos.» [TG: 27]
«En el folio 41 "representa un paisano debajo de
un árbol al parecer recién podado, con el típico
traje labrego de diario; chaleco por encima de la
chaqueta; calzón; cirolas por debajo; medias
blancas de lana y zapato bajo. El color de la
chaqueta y calzón es pardo, lo mismo que la
monteira. Debajo del brazo una chaqueta. En la
espalda un morral de redecilla."» [TG: 27]
«El de la zanfoña, hombre fuerte y barbudo,
viste chaqueta, doble chaleco, calzón, cirolas,
polainas y zapatos. El sombrero es redondo y
sobre sus hombros, abrochado por el cuello, un
grueso capote.» [TG: 27]
«A su derecha el de las ferreñas, más joven, de
sombrero, chaqueta, calzón y descalzo de
pierna y pie.» [TG: 27]
«El gaitero, segundo personaje de la escena,
luce en la cabeza repinicada monteira con la
punta de candil hacia delante. Compone su
vestimenta: chaqueta, chaleco, calzón, cirolas,
polainas y zapatos.» [TG: 27]
«Pero el que parece ser el [traje] patronímico,
aunque en algunas comarcas poco usado, se
compone de chaqueta parda, chaleco de grana
ribeteado con terciopelo o con filetes de seda, y
botones de filigrana, pantalón pardo o de pana
negro, polainas de paño, zapato con botón o
lazo, camisa punteada y sujeta con botón doble
de plata al cuello, montera con ribetes bordados
de seda y un palo no muy largo en la mano.»
[TG: 28]
270 chinela s f [1VA.2PC.3CB] [1VX.2AX]
Zoca bastante escotada ou mesmo sen calcañar
us. no verán. [TRG: 43] [TC: 26] [TRG: 49]
Nota: Tm. us. no norte de Portugal.
491 chiruca s f [1VA.2PC.3CB] [1VX.2AX]
Especie de zapatilla de estambre ou outra
materia us., colocado encima da media ou do
escarpín, para abrigar o pé xer. dentro da zoca.
[TC: 25]
«Así calzábanse unhas zapatillas ou chirucas
por dentro da zoca para abrigar máis ou pé.»
[TC: 25]
232 chulete s m
vid. coleto
203 chupeta s f [1VA.2PT.3_243]