Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e ...

Parte da manga máis próximo do pulso,
especialmente no interior ou no forro. [DLE]
[TRG: 44]
«Igual que na muller, a camisa era o primeiro
que poñían no corpo, aínda que era máis curta
cá dela, e podía ser de estopa ou de lenzo
reservando o liño máis fino para a peiteira, os
puños e a tira do pescozo ou para o colo se o
tiña.» [VGE: 12]
«Os puños e a tira do pescozo xa era de liño
máis fino.» [VGE: 11]
«Sobor dil puñan, ás veces, o corpiño, mais no
caso contrario, a camisa tiña as mangas longas,
que pechaban onda a man, rematando nun
puño de encaixe máis ou menos adornado, e
desaparecía o escote pra vir pechal-a camisa no
arrinque do pescozo, adornándose de xeito
semellante ós puños.» [O: 275]
«Logo, a blusa ou chambra, con mangas máis
ou menos cinguidas nos puños e pechada até o
pescozo.» [O: 277]
«En xeral, [o traxe dos homes] compúñase
dunha camisa de liño con botóns feitos de fío,
pespuntada, máis ou menos luxosa consonte a
ocasión en que se puña. A camisa era de tira e
cos puños abotoados.» [O: 280]
«Non embargantes, aínda iste traxe chegóu a
ter unha certa persoalidade polo emprego das
remontas, especie de mendos de terciopelo ou
pana que, dun xeito simétrico, enfeitaban a beira
inferior e as costas da chaqueta, os puños e
parte traseira das mangas, bocas dos pantalóns,
xionlleiras, etc.» [O: 283]
97 puntilla s f
vid. encaixe
100 randa s f
vid. encaixe [DdD]
sin. comp. randa
221 refaixo s m [1VA.2PR.3TM.4TMI.5nS]
[1VX.2M] [1VA.2PR.3EX]
Peza de roupa da muller de baeta (no traxe de
festa) ou la, lenzo ou xer. candil ou picote (para
o traxe de diario) tinxido de negro, encarnado
con franxas de veludo negro, con roda amplo.
[TRG: 38] [TRG: 49]
cfr. angorina
cfr. lenzo
«Por riba da faldra da camisa poñía o refaixo de
lá ou baieta, logo outra saia baixeira tamén de
baieta e por fin a saia de riba, a que se vía, e
por tanto a de mellor feitura e tea, e, por último o
mandil, mantelo ou mantela.» [VGE: 11]
«Por riba da faldra da camisa poñía o refaixo de
lá ou baieta, logo outra saia baixeira tamén de
baieta e por fin a saia de riba, a que se vía, e
por tanto a de mellor feitura e tea, e, por último o
mandil, mantelo ou mantela.» [VGE: 11]
«De la e pano eran dengues, chaquetas,
mantelos, corpiños, saias, refaixos, calzóns,
polainas, chaleques, puchos, monteiras, panos
Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e proposta dun sistema de
representación conceptual dinámico para a súa consulta onomasiolóxica en liña
107
de cabeza, panos do pescozo, medias, carpíns,
mantos...» [VGE: 10]
«O refaxo, rafaxo (refajo en Andiñuela) 'falda
más o menos corta y vueluda, por lo general de
bayeta o paño, que usan las mujeres encima de
las enaguas'. En algunos sitios es una simple
falda interior que usa la mujer para mayor
abrigo.» [EVA: 87]
«O refaxo, rafaxo (refajo en Andiñuela) 'falda
más o menos corta y vueluda, por lo general de
bayeta o paño, que usan las mujeres encima de
las enaguas'.» [EVA: 87]
«O xustillo levaba coma compremento, na parte
inferior do corpo, o refaixo, feito de baeta ou
pano, roxo polo xeral, e na basta unhas franxas
ou irelos negros coma adorno, xa que parte de
refaixo quedaba ó ar; suxetábase cun
cinguideiro á cintura. O refaixo tiña moito vó,
que se conseguía engadíndolle unha nesga ou
peza triangular que aumentaba a superficie
inferior sen faguelo na superior.» [O: 275]
«O refaixo sustituiuse por unha saia de cór crara
nas mozas e oscura nas vellas, desaparecendo
o mantelo e o dengue.» [O: 277]
Nota: Normalmente us. varios refaixos ao
mesmo tempo.
20 remonta s f [PP_215] [PP_236]
Remendo de pano ou de coiro que se apón ao
baixo do pantalón ou no puño da manga para
evitar o seu desgaste ou disimular o seu estado
xa gastado. [DLE]
«Por riba do chaleque ou xubón poñían a
chaqueta que podía ser curta, afrancesada, ou
máis longa e con remontas.» [VGE: 12]
«Logo poñían o calzón curto por riba dos
xeonllos ou xusto por debaixo deles. Xa máis
moderno é o calzón ou pantalón largo que podía
levar tamén remontas coma as da chaqueta.»
[VGE: 12]
«Ó enceto diste século, cando escomenza a
desaparecer [o "traxe galego"], xurde outro, de
transición, que dá paso ó actual, e que se
caracteriza polo emprego de remontas.» [O:
274]
«Non embargantes, aínda iste traxe chegóu a
ter unha certa persoalidade polo emprego das
remontas, especie de mendos de terciopelo ou
pana que, dun xeito simétrico, enfeitaban a beira
inferior e as costas da chaqueta, os puños e
parte traseira das mangas, bocas dos pantalóns,
xionlleiras, etc.» [O: 283]
«Máis tarde deixóu de se ollar tamén a remonta,
uniformándose o traxe de acordo coa moda das
outras terras, tanto nos homes coma nas
mulleres.» [O: 283]
192 ribete s m [1EA.2OO]
Fita us. para reforzar, guarnecer ou adornar as
beiras dunha peza de roupa. [DEHLP] [DCLG]
var. rebete
var. riberete