Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e ...

Proxecto de fin de licenciatura
Manuel Souto Pico - Universidade de Vigo, 2003
40 camisa rabela s f
[1VA.2PR.3TM.4TMS.5S.6_37]
Camisa da muller composta só de cos, que era
un pouco máis longo do normal.
Nota: A ausencia da faldra podía ser motivo de
burla.
125 cánabo s m [1MC.2TF.3OU] [1MO.2PF]
Tecido ou fío feito de fibra de cánabo.
92 cáñamo s m
vid. cánabo
«O home (...) Primeiro vestiu peles, logo tecidos
de (...) Cáñamo» [VGE: 8]
«En pequena cantidade cultivouse o algodón e o
cáñamo, e tamén se traballou a seda que foi un
tecido rico» [VGE: 10]
«Junto a las abarcas usaban y aún usan las
alparagatas (alpargatallos y alpargatallas
cuando están viejas o rotas) como en Sisterna
alparagatas, Villacidayo alpargatas de atijos,
que son como las zapatillas, pero con el piso de
goma o preferentemente de cáñamo y de tela
más burda que las zapatillas.» [EVA: 94]
456 candil s m
[1VA.2PR.3TM.4TMS.5nS.6_61] [1VA.2PR.3EN]
[1VX.2AX]
Denominación atribuída ao mandil de picote
nalgunhas zonas de Lugo, como na Mariña
central, por estar feito de candil.
vid. mandil de picote [FJAF]
58 candil s m [1MC.2TF.3MX] [1MO.2TG]
Denominación atribuída ao tecido de picote na
prov. de Lugo.
«No tear podíase [a la] urdir con liño e "botar por
riba" liño, si o que "tapaba" era lá conseguían
unha tea característica chamda "picote",
"candil", "burel"...» [VGE: 9]
6 canesú s m [PP_37]
Parte superior da camisa ou da chambra da
muller a que se apoñen o colo, as mangas e o
resto da peza. [TRG: 19] [DLE]
111 canutillo s m [1EA.2OO]
Canudiño de vidro, acibeche ou substancia
análoga furado no centro que se enfía con
outros á maneira de contas na confección de
bordados e traballos de pasamanaría. [DdD]
[DEHLP]
sin. comp. vidrillo
cfr. abelorio
«O corpo cubríase logo co dengue, que, asegún
quen o empregaba ou as ocasións en que se
puña, podía ser máis ou menos rico, de
terciopelo, de pano, con franxas anchas, liso ou
bordado con canutillo.» [O: 275]
82
«O refaixo ía cuberto co mantelo, que semella
un gran mandil de pano, algo máis curto que o
refaixo e con menos vó, aberto por detrás e dun
feitío semellante ó do dengue, co mesmo pano e
franxas e bordado de canutillo.» [O: 275]
405 canutillos s m pl
vid. canutillo
287 capa s f [1VA.2PR.3C] [1VA.2PR.3EN]
[1VX.2H]
Peza de roupa de encima solta e sen mangas
que cobre os ombros e o dorso do corpo até
unha altura determinada dependendo da
longura do modelo, xer, us. para abrigarse
ceremoniosamente. [TRG: 49]
cfr. capa castellana
«Se falamos dun día de festa, de xente da vila
ou de clase social alta xa atopamo-las enaugas,
os dengues e mantelos adornados con veludo e
azabache, ou polo menos cun zócalo de pano
sedán, e aparecen tamén as basquiñas que son
saias con moito vó, de teas ricas e elegantes,
igual que as capas ou parlamentas.» [VGE: 12]
«Como pezas de máis abrigo tiñan os mantos, a
coroza e a capa entre outros.» [VGE: 12]
«Para cubrirse empregaban a capa, mantos ou
panos de lá abatanados ós que lles podían facer
un burato para mete-la cabeza, e a coroza que
era unha capa usada para gardarse da chuvia,
feita de palla ou fiuncho e que podía levar
esclavina e capucha.» [VGE: 13]
«O picote emprégase como mandil, pró que se
ata á cintura coas fitas de que vai provisto, mais
tamén se pode usar, a xeito de capa ou
esclavina, sobre dos hombreiros, atando as fitas
adiante do pescozo; serve esí de abrigo pra ir ó
monte ou pra traballar nas terras.» [O: 278]
348 capa de palla s f [1VA.2PR.3C.4_287]
[1VA.2PR.3EN] [1VX.2AX]
vid. coroza [TRG: 56]
318 capa española s f [1VA.2PR.3C]
[1VA.2PR.3EN] [1VX.2AX]
Denominación atribuída á capa por causa do
seu uso xeral en toda a meseta central
española, polo que é unha peza representativa
da vestimenta española. [TRG: 49]
sin. capa
328 capote s m [1VA.2PR.3C.4_287]
[1VA.2PR.3EN] [1VX.2AX]
Capa de abrigo con mangas e menor amplitude
que a capa común. Tm. podía non ter mangas e
en vez unhas aberturas para sacar folgamente
os brazos, ou cunha abertura só no medio para
meter a cabeza. [DLE]
«De abrigo también es la levita
(humorísticamente oí que la llamaban además
lavativa) y os velitõis, que usan, por ejemplo,
para ir al monte con el ganado o para ir de