Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e ...

Proxecto de fin de licenciatura
Manuel Souto Pico - Universidade de Vigo, 2003
clasificación as unidades lexicalizadas que xa ofrece a lingua común 31 , é dicir, é esa
clasificación de subordinación lóxica, baseada principalmente, pero non só, en criterios
anatómicos, a que determina os descritores para as pezas do traxe: «toucados» para as
pezas que cobren a cabeza (e parte do pescozo), «pezas de roupa» para as pezas de
cobren o corpo e «calzados» para as pezas que cobren os pés e, ademais, están
confeccionadas nun material resistente de acordo coa súa función específica 32 .
Non obstante, existen artigos de roupa que non son considerados vestimenta xa que
por metonimia ou por extensión semántica o termo «roupa» tamén fai referencia a
calquera peza de tecido de uso doméstico ou que sirva para adorno ou cobertura,
mentres que a vestimenta é simplemente o conxunto de artigos (entre eles os de roupa)
de vestir das persoas. Con todo, para as pezas de roupa de vestir utilizo como descritor a
denominación xenérica «peza de roupa» 33 para lograr unha maior concisión, dado que
este é un dicionario mormente de vestimenta e por tanto todas as pezas de roupa
contidas no dicionario son de vestir e dado tamén que na práctica esa distinción se ve
embazada polo contexto referíndose a unha peza ou ao conxunto de pezas de vestir
simplemente como roupa.
Tal como afirma Sager (1990: 22) cando di que «[sometimes it might] be necessary
to introduce artificial levels for concepts which are not lexicalised in a language», para
niveis máis específicos de xeneralidade, a lingua non proporciona lexicalizacións
análogas ás anteriores polo que se fai necesaria a construción ad hoc de sintagmas
preposicionais que caractericen e vehiculen o contido conceptual dese nódulo concreto
do SRC. Por exemplo, as ramificacións dentro de «pezas de roupa» deberon chamarse
«pezas de roupa de corpo enteiro», «pezas de roupa de tronco e membros» e «pezas de
roupa dos membros», e o mesmo acontece con outras ramas do SRC.
31
Con todo, para estabelecer estas categorías, a lingua común non utiliza un criterio puro porque, por exemplo, non
só se consideran calzado os artigos que se poñen nos pés senón que interveñen outros factores como externabilidade
ou material de confección: é isto o que permite dicir que un zapato é calzado pero unha media non.
32
Valla como observación que estas lexicalizacións que ofrece o galego encontran unha equivalencia case simétrica
noutras dúas linguas fóra da órbita cultural ibérica, isto é en inglés e en francés: headwear, clothing, footwear e
couvre-chefs, vêtements, chaussure, respectivamente, o que serve para respaldar a súa validez.
33
Pola contra, cumpriría utilizar «peza de vestir», e non «peza de roupa», para aquelas pezas de vestir que estrito
senso podemos non considerar obxectos téxtiles, como polainas de xunco, corozas, etc., mais en realidade non é
necesario por que as definicións destes termos posúen descritores menos xenéricos do que «peza» (polaina e capa,
respectivamente).
56