Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e ...
Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e ...
Dicionario terminolóxico da vestimenta tradicional galega e ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Proxecto de fin de licenciatura<br />
Manuel Souto Pico - Universi<strong>da</strong>de de Vigo, 2003<br />
«Polas terras <strong>da</strong> Cruña, Padrón e Sant-Iago o<br />
dengue era de cór roxa con ribetes negros.» [O:<br />
276]<br />
«Pero el que parece ser el [traje] patronímico,<br />
aunque en algunas comarcas poco usado, se<br />
compone de chaqueta par<strong>da</strong>, chaleco de grana<br />
ribeteado con terciopelo o con filetes de se<strong>da</strong>, y<br />
botones de filigrana, pantalón pardo o de pana<br />
negro, polainas de paño, zapato con botón o<br />
lazo, camisa puntea<strong>da</strong> y sujeta con botón doble<br />
de plata al cuello, montera con ribetes bor<strong>da</strong>dos<br />
de se<strong>da</strong> y un palo no muy largo en la mano.»<br />
[TG: 28]<br />
293 riscado s m [1EA.2OO]<br />
Prego miúdo aplicado xer. á manga ou á peiteira<br />
<strong>da</strong> camisa suxeito no puño e no ombro. [TRG:<br />
45] [TRG: 47]<br />
105 ro<strong>da</strong> s f [PP_208] [PP_221] [PP_44]<br />
[PP_295]<br />
Amplitude ou extensión dunha peza de roupa, p.<br />
ex. saia, na parte en que non se axusta ao<br />
corpo.<br />
cfr. rodo<br />
Nota: Medíase en varas.<br />
157 roma s f [PP_154]<br />
Punta <strong>da</strong> zoca ou, máis frec., <strong>da</strong> galocha. [TC:<br />
25]<br />
180 sacramento s m [1EA.2OO]<br />
Motivo ornamental en forma de flor, galo ou<br />
figura xeométrica us. para adorno <strong>da</strong> parte<br />
superior <strong>da</strong>s cofias, <strong>da</strong> parte posterior central do<br />
chaleco do home etc. [TRG: 30] [TRG: 36]<br />
208 saia s f [1VA.2PR.3TM.4TMI.5nS]<br />
[1VX.2M] [1VA.2PR.3EX]<br />
Peza feminina que cobre o abdome inferior e as<br />
pernas até o tornecelo, vesti<strong>da</strong> por encima dos<br />
refaixos. [TRG: 37]<br />
«Se falamos dun día de festa, de xente <strong>da</strong> vila<br />
ou de clase social alta xa atopamo-las enaugas,<br />
os dengues e mantelos adornados con veludo e<br />
azabache, ou polo menos cun zócalo de pano<br />
sedán, e aparecen tamén as basquiñas que son<br />
saias con moito vó, de teas ricas e elegantes,<br />
igual que as capas ou parlamentas.» [VGE: 12]<br />
«Co liño (estopa, lenzo, fío) e tamén no algodón<br />
confeccionaban sabos, sabas e roupa interior,<br />
como camisas de home e de muller, cirolas,<br />
xustillos...» [VGE: 10]<br />
«Co picote elaboraban mandís, saias,<br />
chaquetas, corpiños, calzóns, mantelos,<br />
mantelas...» [VGE: 10]<br />
«De la e pano eran dengues, chaquetas,<br />
mantelos, corpiños, saias, refaixos, calzóns,<br />
polainas, chaleques, puchos, monteiras, panos<br />
de cabeza, panos do pescozo, medias, carpíns,<br />
mantos...» [VGE: 10]<br />
108<br />
«Así vemos nestas fotografías chambras, saias,<br />
xubóns e outras roupas confecciona<strong>da</strong>s [coas<br />
novas teas tales como dril, franela, mahón,<br />
villela].» [VGE: 11]<br />
«Es muy frecuente también llamar a la fal<strong>da</strong><br />
'saia', tanto en Ancares como en otras partes,<br />
así en Aller (donde las hay de 'mandileta,<br />
colorás y de nascote'), en Andiñuela, en<br />
Villaci<strong>da</strong>yo, etc.» [EVA: 86]<br />
«O traxe <strong>da</strong> terra de Muros tiña unha certa<br />
persoali<strong>da</strong>de que o distinguía dos demáis:<br />
mantelo de pano negro con franxas de<br />
terciopelo moi anchas cobrindo a saia de cór<br />
crara...» [O: 277]<br />
«O refaixo sustituiuse por unha saia de cór crara<br />
nas mozas e oscura nas vellas, desaparecendo<br />
o mantelo e o dengue.» [O: 277]<br />
«O traxe faise entón máis sinxelo: saia oscura<br />
ou crar, aín<strong>da</strong> con bastante vó, longa até os<br />
pés. Sobor dela o mandil de lenzo corrente,<br />
grande que non sempre se puña, senón<br />
somentes pró traballo.» [O: 277]<br />
«Compremento do traxe <strong>da</strong> muller é a<br />
faltriqueira e a falchoca, bulsas, pequena a<br />
primeira e grande a outra, que ían colga<strong>da</strong>s <strong>da</strong><br />
cintura, por baixo <strong>da</strong> saia ou do mantelo.» [O:<br />
279]<br />
«Logo, ó medraren, comenzan a se vestir coma<br />
a xente adulta, especialmente as nenas, que,<br />
dende que chegan ós seis ou sete anos, levan a<br />
súa saia, manto e pano <strong>da</strong> cabeza coma as<br />
mulleres.» [O: 285]<br />
«Lucen los colores de sayas y pañuelos, las<br />
vistosas cofias, las dos trenzas del pelo de una<br />
joven, las calzas del niño y de los hombres,<br />
ampulosas como las que observó en su día<br />
Cano y Olmedilla, las zuecas, algunas<br />
puntiagu<strong>da</strong>s, un singular conjunto en donde se<br />
puede estudiar el mejor capítulo de la historia<br />
del traje en Galicia.» [TG: 26]<br />
«Está llena una caldera (sella) y cubre su<br />
cabeza blanca cofia. Viste chambra, chaquetilla,<br />
saya, mantelo, media blanca y zapatos.» [TG:<br />
27]<br />
«En 1867 se editaba en Santiago la obra de Don<br />
Ramón Otero, "Galicia Médica" y al hablar del<br />
vestido escribe: "en el interior usan un paño<br />
ordinario tejido en el país en telares caseros con<br />
la lana áspera de sus carneros hila<strong>da</strong> a mano<br />
por las mujeres. Los de la costa gastan las<br />
panas, panillas, granas, paños y telas inglesas<br />
introduci<strong>da</strong>s por la raya de Portugal o<br />
compra<strong>da</strong>s en los puertos a los que<br />
desembarcan procedentes del extranjero; aquí<br />
los percales pintados sustituyen en las mujeres<br />
a las estameñas gruesas y bayetas de que<br />
hacen las sayas las de montaña: la lana entre<br />
las primeras es muy poco usa<strong>da</strong> y como<br />
indicando su escasez de rebaños, solo la tejen<br />
mezcla<strong>da</strong> con el lino, formando una tela<br />
particular de que hacen ropa para las labores<br />
del campo.» [TG: 28]