Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Marcial Gondar Portasany. A hermenéutica cultural como ferramenta para a fraseoloxía. O caso dos “dicta” populares sobre o paseo e apaisaxe3.1.2. Ocio e visiónApliquemos isto á cerna da nosa reflexión. A idea de paisaxe concibida como “visión”e como “cadro” está a descontextualizar a paisaxe do resto da realidade pola vía deconverter en “anaco” o que é un todo ou, quizais máis exactamente, pola vía deconverter a propia realidade en fotografía ou en cadro, isto é, en imitación. Estamos namesma clase de lóxica do que, contando co orixinal, preferise unha fotocopia.Sabido é que Platón na República divide os membros da polis en tres grupos: oscampesiños que teñen que encargarse da produción de alimentos para que a cidadepoida subsistir, os soldados que teñen que defendela e os señores-filósofos aos que llescorresponde pensala. Cada un destes colectivos ten o seu particular campo deformación e aprendizaxe: os campesiños na agricultura, os soldados no campo debatalla e os filósofos na escola. A nosa palabra escola deriva do grego σχολή. Σχολήempezou significando “ocio” e de aí pasou a significar “escola”. A razón foi que paraPlatón os filósofos debían estar preocupados unicamente polo saber e este acadábase através da contemplación e da visión pura sen ter ningún contacto co mundo dosintereses e das paixóns. Os que a tales cousas se dedicaban, os non-filósofos, dicíasedeles que malgastaban a súa vida nos negocios (nec-otium).Interésame destacar esa conexión entre ocio e visión porque nos dá a clave para facerexplícitas as esixencias que leva consigo o concepto de paisaxe da cultura urbana. Operfil de actitudes que Platón esixía para os filósofos foi pouco a pouco converténdoseen cosmovisión da sociedade urbana no sentido de que a imaxe do señor-filósofo seconverte no ideal proclamado (pero non levado á práctica) ao que todos os cidadánsdeben aspirar. De aí que se á luz desta filosofía de fondo volvemos a considerar ascalidades que fomos detectando na forma de conceptualizar a paisaxe veremos quetanto o presuposto do ocio como o da limitación-imaxe-definición que atopabamos nomundo grego volvemos a atopalos aquí.3.1.3. Están os galegos de cosmovisión non urbana incapacitados para terexperiencia da paisaxe?Contamos xa con todos os datos para podermos responder a pregunta que liñas atrásformulei: están os galegos de cosmovisión non urbana incapacitados para terexperiencia da paisaxe? A resposta, unha vez máis, vai ter que volver a ser afirmativa.Se diciamos que o imaxinario do traballo está sobredeterminando o conxunto dasactividades da súa vida o que significa que na súa cosmovisión non hai cabida paraunha cultura do ocio como experiencia positiva e, ao tempo, que a totalidade (e non apartición) é o preconcepto desde onde se mira todo, é obvio que teremos que concluírque a experiencia urbana da paisaxe non só está fóra senón que é antagónica dacosmovisión tradicional da sociedade campesiña galega.Dicir que a cultura campesiña non dá cabida para a contemplación da paisaxe nonsignifica que non teña acceso ao mundo da emoción estética. O que acontece é que,coma nos casos anteriormente analizados, teremos que buscar “por detrás” dosconceptos urbanos correspondentes. Quérese dicir: teremos que partir das súas propiasCadernos de Fraseoloxía Galega, 10, 2008, 129-161 149