Doktora Tezi - Tarımsal Ekonomik Araştırma Enstitüsü

Yemeklik yağ türlerinin kriterlere göre duyarlılık derecesini incelediğimizde (Şekil 5.12),zeytinyağının incelenen dört kriterin ikisinde (lezzet ve besin değeri) en yüksek tercih puanına sahipolduğu görülmektedir. Sağlık kriterine göre zeytinyağı tereyağından sonra ikinci tercih, fiyat kriteridikkate alındığında ise zeytinyağı margarin ve ayçiçeği yağından sonra üçüncü tercih olarak tercihedilmektedir.Şekil 5.12 Yemeklik yağ türlerinin kriterlere duyarlılığıTereyağının incelenen dört kriterin biri olan sağlık kriterine göre en yüksek tercih puanına sahipolduğu, fiyat kriterine göre ise en az tercih edilen yemeklik yağ türü olduğu görülmektedir. Lezzetkriterine göre tereyağı, zeytinyağından sonra ikinci önceliğe sahip olmakta, besin değerine göre isezeytinyağı ve mısırözü yağından sonra üçüncü sırada gelmektedir.Ayçiçeği yağı incelenen ise dört kriterin üçünde (sağlık, lezzet ve besin değeri) tercih puanlarına görezeytinyağı ve tereyağından sonra üçüncü sırada gelmektedir. Fiyat kriterine göre ise ayçiçeği yağımargarinden sonra ikinci sırada gelmektedir.Mısırözü yağı fiyat, sağlık ve lezzet kriterlerine göre yemeklik yağ türleri arasında üçüncü en yüksektercih puanına sahiptir. Besin değeri kriteri puanına göre ise tercih sırası ile zeytinyağından sonraikinci sırada gelmektedir.Margarin fiyat kriterine göre en yüksek tercih puanına sahiptir. Diğer üç kriterde (sağlık, besin değerive lezzet) ise margarinin en düşük tercih puanına sahip olduğu dikkat çeken araştırma bulgularıarasındadır.Kriterlerin tüketici değerlendirmelerinde ortalama ağırlıkları Şekil 5.13’de verilmiştir. Kriterdeğerlendirmelerinin tüketiciler arasında uyumlu olup olmadığını test etmek için kullanılan Kendall Wistatistiği değeri 0.558 olup, % 1 düzeyinde istatistiksel olarak anlamlıdır. Bu istatistikin 0,558değerine sahip olması tüketicilerin sıralamaları arasındaki uyumun orta düzeyde güçlü olduğunuBenzer şekilde Friedman test istatistiği de (ki-kare değeri = 289,59) % 1 düzeyinde istatistiksel olarakanlamlı olup, tüketiciler arasındaki kriter değerlendirmelerinin uyumlu olduğunu göstermektedir.En yüksek tercih ağırlığına sahip olan yemeklik yağ türü seçim kriteri % 53 ağırlık derecesi ile sağlıkkriteridir. Bu kriter eşit ağırlık düzeyine (% 18) sahip olan besin değeri ve lezzet kriterleri tarafındantakip edilmektedir. En düşük tercih ağırlığına sahip olan kriter ise fiyat (% 11) kriteridir (Şekil 5.13).114