Doktora Tezi - Tarımsal Ekonomik Araştırma Enstitüsü

1. Tüketici değerlendirmelerinde kullanılacak kriterler kümesinin belirlenmesi2. Amaca ulaşmak için her bir kriterin göreceli önemini ortaya koyan ikili karşılaştırmalarınyapılması ve bu bilgi üzerinden kriterlerin ağırlık veya önceliklerinin hesaplanması3. Her bir yemeklik yağ türünün bu kriterleri hangi derecede gerçekleştirdiğinin hesaplanması4. Üçüncü aşamadaki bilgiler kullanılarak kriterlere uygun olarak yemeklik yağ türlerinin ikilikarşılaştırmalarının yapılması ve ilgili önceliklerin hesaplanması5. İkinci ve dördüncü aşamadaki sonuçlar kullanılarak, hiyerarşi amacının gerçekleştirilmesi içinher yemeklik yağ türünün önceliklerinin hesaplanmasıÖrnek AHP hiyerarşisi Şekil 3.3’te verilmiştir. İlk aşamada yemeklik yağ satın almasınıetkileyebileceği düşünülen dört temel kriter seçilmiştir. Bu kriterler fiyat, sağlık, lezzet ve besin değerikriterleridir.İkili karşılaştırmalar için gerekli veriler anket çalışmasından sağlanmaktadır. Birinci hiyerarşikdüzeyde fiyat, sağlık, lezzet ve besin değeri kriterleri (toplam 4 kriter) karşılaştırıldığında yapılmasıgereken ikili karşılaştırma sayısı 6’dır. Benzer şekilde seçenek karşılaştırma düzeyinde 5 yemeklik yağtürü: margarin, zeytinyağı, ayçiçeği yağı, mısırözü yağı ve tereyağı karşılaştırılmaktadır. Buradayapılması gereken ikili karşılaştırma sayısı 10 adet olarak hesaplanmaktadır. Toplam 4 kriterin varolduğu dikkate alınırsa, yapılacak karşılaştırma sayısı 40 olur. Bu hesaplamalar araştırma modelimizdetoplam 46 ikili karşılaştırma yapılması gerektiğini göstermektedir.33