You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Znaczenie I wojny światowej w Rosji<br />
III.<br />
Grzegorz Gąsior<br />
Legioniści i gladiatorzy – Czechy<br />
Streszczenie: Dla czeskiej klasy politycznej setna rocznica II wojny światowej<br />
stanowiła okazję do uroczystości wspomnieniowych. Czynniki rządowe przy współpracy<br />
z muzeami i organizacjami społecznymi zainicjowały projekt „Legie 100”,<br />
mający upowszechnić pamięć o legionach czechosłowackich. Choć zasługi legionów<br />
dla uzyskania niepodległości stanowią główny punkt odniesienia tradycji państwowej<br />
i historycznej, niektórzy historycy polemizują z tym spojrzeniem lub proponują inną<br />
optykę, np. społeczną.<br />
Długi okres komunizmu nie sprzyjał kultywowaniu pamięci ani refleksji<br />
nad I wojną światową. Wstrząsy polityczne i przemiany reżimów po 1938 r.<br />
przesunęły w cień problemy czasu Wielkiej Wojny. Organizacja legionistów<br />
czechosłowackich, których walka u boku Ententy umożliwiła Czechom i Słowakom<br />
wybicie się na niepodległość, została po 1948 r. zlikwidowana. Weterani<br />
armii austro-węgierskiej również nie posiadali organizacji kombatanckiej.<br />
Po 1989 r. pozostało niewielu z nich. Byli to już wtedy ludzie w wieku zbyt<br />
zaawansowanym, by aktywnie uczestniczyć w dyskursie publicznym. Współczesne<br />
państwo czeskie odwołuje się przede wszystkim do tradycji I Republiki,<br />
nawiązuje więc również do czechosłowackiej akcji niepodległościowej z okresu<br />
I wojny światowej, lecz sama wojna w życiu politycznym Republiki Czeskiej<br />
jest właściwie nieobecna.<br />
Okazją do ustosunkowania się czeskich polityków do konfliktu sprzed wieku<br />
stały się oficjalne uroczystości setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej,<br />
które odbyły się już 24 czerwca <strong>2014</strong> r.w narodowym mauzoleum na Vítkovie<br />
w Pradze. W ich ramach uczczono poległych w tamtym konflikcie Czechów<br />
– niezależnie od tego, w jakich mundurach służyli. W uroczystości wzięli udział<br />
zarówno prezydent Miloš Zeman, jak premier Bohuslav Sobotka oraz kilku<br />
przedstawicieli rządu.<br />
Prezydent Zeman nawiązując do dawnej wrogości pomiędzy państwami<br />
europejskimi, zwrócił uwagę na późniejszą współpracę dawnych wrogów,<br />
Francji i Niemiec, stanowiącą fundament Unii Europejskiej, mającej kluczowe<br />
znaczenie dla utrzymania pokoju w swoich granicach. Jednocześnie wskazał,<br />
że także obecnie istnieją zagrożenia dla pokoju w Europie, m.in. konflikty na<br />
Ukrainie, w Afganistanie i Iraku. Przypomniał, że czescy żołnierze odbywający<br />
IZ Policy Papers • <strong>13</strong>(I) • www.iz.poznan.pl 1<strong>13</strong>