1101_PP 13_2014 Internet popr

Jadwiga Kiwerska
ojczyzny. Warto w tym miejscu zauważyć, że amerykańska propaganda czasu
wojny usilnie starała się zbudować wzorzec prawdziwego patrioty, czyli Amerykanina
odcinającego się od swoich imigranckich korzeni. To wszystko też
mogło być powodem do złej pamięci o Wielkiej Wojnie.
Także historycy niemalże tuż po zakończeniu wojny zajęli się oceną polityki
Wilsona. Przeważał pogląd krytyczny wobec decyzji o przystąpieniu Stanów
Zjednoczonych do wojny. W wielu pracach autorzy starali się dowieść, że odpowiedzialność
za wybuch wojny spada nie tylko na Niemcy, ale również na
Rosję i Francję. Krytycznie naświetlano motywy działań Wilsona – dominowała
opinia o spisku amerykańskich kręgów wojskowych i przemysłowych [Gannett
L.S. 1922] 1 . Powszechna też była negacja wilsonowskiej wizji udziału Ameryki
w europejskim systemie bezpieczeństwa. Raczej deklarowano przywiązanie
do tradycyjnej zasady izolacjonizmu i wierność spuściźnie Ojców Założycieli
[Fay S. B. 1920; Seymour Ch. 1921] 2 .
Tymczasem stworzony podczas konferencji paryskiej – przy zdecydowanym
udziale delegacji amerykańskiej – nowy porządek polityczny w Europie zakładał
właśnie wydatne zaangażowanie USA na rzecz jego utrzymania. A zatem Wielka
Wojna mogła stać się początkiem niekończącego się uwikłania Ameryki w spory
i problemy Europy. Tego Amerykanie nie chcieli. I choćby dlatego amerykańska
opinia publiczna, większość polityków, historyków i komentatorów zaczęła
traktować konflikt lat 1914-1918 i udział w nim Ameryki jako najważniejszy
argument na rzecz powrotu do izolacjonizmu w polityce wobec Europy. Pamięć
o Wielkiej Wojnie miała stanowić przestrogę na przyszłość, ostrzeżenie przed
angażowaniem się na kontynencie europejskim. Tym samym doświadczenie
I wojny światowej wzmacniało i tak silne nastroje izolacjonistyczne w kraju.
To złe wspomnienie o udziale Ameryki w wojnie doprowadziło na gruncie
amerykańskim do politycznej klęski prezydenta Wilsona. Senat amerykański
odrzucił członkostwo Stanów Zjednoczonych w Lidze Narodów (a także cały
traktat wersalski), przekreślając tym samym polityczne związki Ameryki
z Europą – i to na całe długie dwa dziesięciolecia. Tendencję tę potwierdził
wybór na prezydenta w listopadzie 1920 r. Warrena G. Hardinga, który swą
1
Podobnie pisał A. J. Nock (Myth of Guilty Nation, New York 1922), którego zdaniem odpowiedzialność
za wybuch wojny spada głównie na Francję i Rosję; z kolei J. K. Turner (Shall It Be
Again, New York 1922) argumentował, że prezydent Wilson wprowadził USA do wojny jedynie
w interesie Wall Street. Wyczerpująca analiza ówczesnej dyskusji prowadzonej przez historyków
amerykańskich na temat przyczyn wybuchu wojny i przystąpienia do niej Ameryki u S. Adlera
w The War-Guilt Question and American Disillusionment, 1918-1928 [Adler S. 1951, s. 1-28].
2
Długą listę publikacji „izolacjonistycznych”, powstałych tuż po wojnie, otwierają artykuły redakcyjne
w „The Nation” (1 VI 1921), „Literary Digest” (18 VI 1921), „The New York Times”
(16 VI 1921).
82
IZ Policy Papers • nr 13(I) • www.iz.poznan.pl