1101_PP 13_2014 Internet popr

Piotr Szlanta
ideologiom. Przed parlamentem – według socjalistów – powinien stanąć raczej
pomnik dziewiętnastowiecznego działacza narodowego i ministra sprawiedliwości
z okresu Wiosny Ludów Ferenca Deáka [Socialists...].
Podobne – jak w przypadku Orbána i Tiszy – odniesienia do współczesności
można odnaleźć w przemówieniu László Kövéra, przewodniczącego Zgromadzenia
Narodowego, jakie wygłosił na uroczystości rocznicowej w operze narodowej.
Według niego I wojna światowa skończyła się tylko w sensie wojskowym, mentalnie
– jeszcze nie i dopóty się nie skończy, póki rzeczywiście nie wpiszemy do
praw Europy utraconej przed stu laty ludzkiej i powszechnej sprawiedliwości.
Mentalnie wojna skończy się dopiero wtedy, gdy zrozumiemy, że pauperyzacja
jednych nie może być źródłem dobrobytu drugich; gdy zrozumiemy, że ludzi trwale
łączy nie pieniądz, lecz moralność – zaakcentował. Obecnie w jej symbolicznych
okopach biedny patrzy w oczy bogatemu, zwycięzca straconemu, panująca
większość podbitej mniejszości – dodał przewodniczący zgromadzenia. Można
to odczytywane jako aluzje do nacisków, jakie państwa zachodnie wywierają na
obecne władze w Budapeszcie, m.in. w sprawie banków. Według Kövéra podczas
I wojny światowej elita węgierska – w przeciwieństwie do żołnierzy – nie stanęła
na wysokości zadania. Część polityków węgierskich miała zdradzić swą ojczyznę.
„W ten sposób mogło dojść do tego, że na podstawie traktatów pokojowych kończących
pierwszą wojnę światową Węgry mogły odzyskać utraconą na czterysta
lat samodzielną państwowość za cenę konieczności rezygnacji z dwóch trzecich
ziem tysiącletniej kolebki węgierszczyzny i musiały zaakceptować fakt, że całe
10 milionów Węgrów znajdzie się pod panowaniem trzech obcych państw, w trudnym
losie mniejszości” – stwierdził minister. Niesprawiedliwość i niegodziwość
gnębiąca Węgrów poza ojczyzną – zdaniem przewodniczącego – przypomina o
tym, że wciąż jeszcze niezagojone pozostały węgierskie rany [„Az első...] 2 .
Według słów Tibora Navracsicsa, ministra współpracy gospodarczej z zagranicą
i spraw zagranicznych, wygłoszonych 28 lipca 2024 r. podczas uroczystości
jubileuszowych z okazji pierwszowojennej rocznicy, zorganizowanych
w Balatonalmád, Wielka Wojna przyniosła Europie takie spustoszenie, że ta do
dziś nie potrafi się z niej otrząsnąć. Wspomniał także ofiarę 600 tys. poległych
węgierskich żołnierzy, którzy nie dopuścili, aby – z małymi wyjątkami – linia
frontu przebiegała przez ziemie węgierskie. Polityk wyraził nadzieję, że okrągła
rocznica konfliktu skieruje uwagę opinii społecznej i mediów na szczególne
znaczenie węgierskiej pamięci historycznej i zachowania węgierskich wartości
[„Európa máig...].
2
Za przeprowadzenie kwerendy w prasie węgierskiej i tłumaczenia z niej serdecznie dziękuję Panu
mgr. Andrzejowi Kopysiowi.
38
IZ Policy Papers • nr 13(I) • www.iz.poznan.pl