1101_PP 13_2014 Internet popr

Marek Mikołajczyk
gwiazdami, niemalże obiektami kultu. W 2004 r. prasa informowała, że zostało
ich jedynie 15, rok później było ich już tylko sześciu. Kiedy w marcu 2008 r.
w wieku 111 lat zmarł ostatni z nich – Lazar Ponticelli, zrodził się pomysł,
ostatecznie odrzucony, by uczcić go minutą ciszy we wszystkich francuskich
szkołach. Pogrzeb Ponticelliego, wbrew jego woli, był wielką ceremonią państwową
[Audouin-Rouzeau S., Becker A. 2000, s. 148-152] 5 .
Obchody rocznicowe stały się przedmiotem politycznych rozgrywek podczas
kampanii prezydenckiej w 2007 r., kiedy to kandydaci szczególnie upodobali
sobie Verdun [Offenstadt N. 2010, s. 112-120]. Rok później – 11 listopada – przy
grobie Nieznanego Żołnierza pod Łukiem Triumfalnym przemówienie wygłosił
Nicolas Sarkozy, chociaż we francuskiej tradycji tego dnia rola prezydenta
ograniczała się do złożenia wieńca. Z kolei w 2009 r. z tej samej okazji i w tym
samym miejscu przemówienia wygłosili prezydent Francji oraz kanclerz Angela
Merkel. Chociaż wcześniej wielokrotnie miały miejsce wspólne francusko-
-niemieckie uroczystości związane z I wojną światową, to nigdy nie odbywały
się w tym szczególnym dla Francuzów miejscu. O ile wystąpienie francuskiego
prezydenta było w całości poświęcone wojnie 1914-1918, o tyle kanclerz Merkel
jedynie o niej wspomniała, skupiając się na pojednaniu francusko-niemieckim
[Offenstadt N. 2010, s. 112-120].
Przygotowania do setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej jeszcze wyraźniej
pokazały rosnący wzrost zainteresowania tym konfliktem we francuskim
społeczeństwie. Mówił o tym na początku 2013 r., nie bez pewnego zdziwienia,
emerytowany profesor historii na Sorbonie Antoine Prost – wybitny znawca
I wojny światowej – w wywiadzie udzielonym dziennikowi „Libération” 6 . Podkreślił
on, że chociaż można by się spodziewać, iż pamięć o I wojnie światowej
będzie słabnąć, to dzieje się inaczej. Wojna ta pozostaje obecna w pamięci
społecznej i rodzinnej. Może o tym świadczyć chociażby fakt, że otwarte
11 listopada 2011 r. muzeum Wielkiej Wojny w Meaux odwiedziło w ciągu
dwóch lat 145 tys. zwiedzających. Prost zauważa, że zainteresowanie wojną
nie jest zjawiskiem tylko francuskim. Także inne narody będą obchodzić
setną rocznicę wybuchu Wielkiej Wojny. Rocznica ta nie będzie miała jednak
tego samego znaczenia. Pamięć o niej jest szczególnie trudna dla Niemców.
Francuski historyk przypomina, że rocznica wybuchu I wojny światowej
będzie obchodzona wraz z 70. rocznicą lądowania w Normandii, przy czym
zauważa, że istnieją zasadnicze różnice między pamięcią o 1914 i 1944 r.
Lądowanie w Normandii pozostawiło niewiele wspomnień. Uczestniczyła
5
Śmierć ostatniego niemieckiego weterana wojennego Ericha Kästnera przeszła w Niemczech
niezauważona; „Le Monde” 1 VII 2014.
6
„Libération” 25 I 2013.
50
IZ Policy Papers • nr 13(I) • www.iz.poznan.pl