You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Legioniści i gladiatorzy – Czechy<br />
gdyż Czesi służyli w niej w charakterze gladiatorów („zabij albo ciebie zabiją”).<br />
Argument, że w armii Austro-Węgier służyło w czasie wojny około<br />
1,2 mln Czechów, z czego prawie 250 tys. poległo, 400 tys. dostało się do niewoli,<br />
natomiast do Legionów czechosłowackich wstąpiło jedynie 90 tys. ludzi,<br />
uznał za nietrafiony. Fakt pozostawania większości czeskich żołnierzy w czasie<br />
wojny w szeregach armii austro-węgierskiej nie powinien być wykorzystywany<br />
do podważania czeskich tradycji narodowych w celu budowania politycznie<br />
<strong>popr</strong>awnych wspólnych dziejów „eurounijnych”.<br />
Do mitów zaliczył Marek zarówno przekonanie o lojalności większości czeskich<br />
żołnierzy wobec austriackiego cesarza, komunistyczny przekaz o klasowo<br />
umotywowanym sprzeciwie czeskich żołnierzy wobec imperialistycznej wojny,<br />
jak również narrację mówiącą o jedności narodowej w oporze wobec Habsburgów.<br />
Pomimo to jednoznacznie opowiedział się po stronie tradycji Legionów<br />
czechosłowackich, zwracając uwagę, że pierwsi czescy żołnierze walczący po<br />
stronie Ententy, jeszcze zanim zaczęto używać terminów „legiony” i „legioniści”,<br />
sami siebie określali mianem „ochotników” (dobrovolec). Wielu z nich<br />
przed 1914 r. angażowało się w działalność społeczną oraz samokształceniową<br />
i tworzyło podstawy społeczeństwa obywatelskiego. Natomiast „niedobrowolne<br />
umieranie czeskich żołnierzy w austriackich uniformach w Serbii, w Galicji, na<br />
Krasie czy nad Piawą” zasługuje na upamiętnienie jako hołd dla niepotrzebnych<br />
ofiar i antywojenne ostrzeżenie, ale „nie może stanowić motywacji do obrony<br />
ojczyzny, demokracji i ludzkiej wolności” [Marek J. <strong>2014</strong>, s. 94-1<strong>13</strong>].<br />
Jak więc widać, temat I wojny światowej budzi w Republice Czeskiej stosunkowo<br />
spore zainteresowanie, ma ono jednak wymiar przeważnie muzealny,<br />
a różnice zdań wśród historyków nie znajdują szerszego oddźwięku w życiu<br />
politycznym ani społecznym. Kończąc rozważania nad stanem dyskursu dotyczącego<br />
I wojny światowej w Republice Czeskiej, warto zaznaczyć, że <strong>2014</strong> r. nie<br />
zakończył się. W najbliższych miesiącach odbędą się konferencje naukowe, np.<br />
przygotowywana przez Ministerstwo Obrony Republiki Czeskiej na wrzesień<br />
konferencja „1914 – przemiany zachodzące w społeczeństwie i w państwie<br />
w czasie wojny“ („1914 – proměny společnosti a státu ve válce”) [Zasílejte sve...].<br />
Można więc spodziewać się, że dyskusja będzie kontynuowana i pojawią się<br />
w niej nowe interpretacje, pomysły i wnioski.<br />
Bibliografia<br />
Češi na frontách 1. svĕtové války, 14.05.2011, http://www.ceskatelevize.cz/ct24/exkluzivne-nact24/osobnosti-na-ct24/123996-cesi-na-frontach-1-svetove-valky<br />
(dostęp 25.06.<strong>2014</strong>).<br />
Fučík J. (1994), Osmadvacátníci, „Střední Evropa. Revue pro středoevropskou kulturu a politiku”<br />
č. 40.<br />
IZ Policy Papers • <strong>13</strong>(I) • www.iz.poznan.pl 119
Change language