Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Amerykańska pamięć o Wielkiej Wojnie<br />
dążeń narodów europejskich do samostanowienia uczyniły z amerykańskiego<br />
prezydenta orędownika „światowej krucjaty na rzecz demokracji”.<br />
Trudno zatem zaprzeczyć temu, że decydując w kwietniu 1917 r. o przystąpieniu<br />
do wojny światowej, prezydent Wilson kierował się głównie względami<br />
interesu amerykańskiego: gospodarczymi, politycznymi i militarnymi. Jednak<br />
uzasadniając swą decyzję, odwoływał się do argumentacji moralnej i przekonania<br />
o dziejowej misji Ameryki wobec Europy. Rezolucja o stanie wojny<br />
umotywowana została sentencją, że „sprawiedliwość jest cenniejsza niż pokój”<br />
[A Day..., s. 299]. Wilsonowi wydawało się, że nadając amerykańskiej polityce<br />
wyraźny odcień idealizmu, bliskiego prostemu człowiekowi z Oklahomy czy<br />
Idaho, łatwiej będzie pozyskać szerokie poparcie amerykańskiej opinii publicznej<br />
dla idei zerwania z izolacjonizmem wobec Starego Świata.<br />
Tak więc po raz pierwszy w historii żołnierze amerykańscy przekroczyli<br />
Atlantyk, aby wziąć bezpośredni udział w konflikcie europejskim. Ten udział<br />
Stanów Zjednoczonych w wojnie okazał się zresztą mieć wpływ decydujący na<br />
jej wynik – przesądził o zwycięstwie państw Ententy, w tym Francji i Wielkiej<br />
Brytanii. Zaangażowanie Ameryki miało różny wymiar. Początkowo przede<br />
wszystkim finansowy i materialny – decyzją Kongresu z 24 kwietnia 1917 r.<br />
Stany Zjednoczone przeznaczyły 7 mld dol. na cele wojenne, z tego 3 mld dol.<br />
przypadło na pożyczki dla państw Ententy. Do momentu zawieszenia broni<br />
Amerykanie udzielili kredytów w wysokości 7 mld dol., a po 11 listopada 1918 r.<br />
jeszcze na sumę ponad 2 mld dol. [Bemis S.F. 1959, s. 410].<br />
Same kredyty i pożyczki okazały się niewystarczające. W czerwcu 1917 r.<br />
do Europy dotarli pierwsi amerykańscy żołnierze. Około 4 mln Amerykanów<br />
znalazło się w wojsku, z czego na kontynent europejski skierowano 2 mln. Amerykańskimi<br />
Siłami Ekspedycyjnymi dowodził gen. John J. Pershing, potomek<br />
Alzatczyka. Największą operacją militarną wojsk Pershinga była ofensywa<br />
w Argonnach (wrzesień - listopad 1918 r.), w której wzięło udział około 1,2 mln<br />
żołnierzy amerykańskich; poległo aż 26 tys., a rannych było ponad 95 tys. –<br />
były to największe straty na polu walki w dziejach Ameryki (dla porównania,<br />
w bitwie pod Gettysburgiem, mającej tak ogromne znaczenie dla amerykańskiej<br />
pamięci historycznej, łącznie zginęło nieco ponad 6 tys. żołnierzy Unii<br />
i Konfederacji). Amerykańskie ofiary w I wojnie światowej to 49 tys. zabitych<br />
w działaniach zbrojnych, 63 tys. zmarłych z powodu różnych chorób, w tym<br />
epidemii grypy. Ponad 230 tys. Amerykanów odniosło rany, wielu zostało inwalidami<br />
do końca życia. Bezpośrednie koszty wojny wraz z pomocą dla państw<br />
europejskich wyniosły 21,8 mld dol. [Encyklopedia..., s. 353].<br />
IZ Policy Papers • <strong>13</strong>(I) • www.iz.poznan.pl 79
Change language