1101_PP 13_2014 Internet popr

Pamięć o I wojnie światowej we Francji
11 listopada prezydent Hollande wręczył nagrody uczestnikom konkursu
dla małych artystów poświęconego pamięci o Wielkiej Wojnie. Idea tego
konkursu zrodziła w 2006 r. z inicjatywy narodowego biura kombatantów
i ofiar wojny. W konkursie tym, który był jednym z najważniejszych projektów
pedagogicznych skierowanych pod adresem młodzieży, udział wzięło 540 klas
ze szkół podstawowych.
Pierwsza wojna światowa stała się też tematem bardzo popularnych we
Francji komiksów oraz książek dla młodzieży, wśród nich m.in.: P. Godard,
La Guerre de 14-18 racontée aux enfants; T. Dedieu, 14-18, une minute de
silence a nos arrières-grands-pères courageux; D. Dumaine, 50 clés pour comprendre
la Grande Guerre 1914-1918; C. Malavoy, Mon père soldat de 14-18.
*
Chociaż I wojna światowa oddala się w czasie, to nadal fascynuje Francuzów,
jest przedmiotem pasjonujących debat, a badania prowadzone przez historyków
przynoszą obiecujące wyniki. Jak pisał kilka lat temu francuski historyk, Wielka
Wojna jest we Francji czymś więcej niż historią. Stała się prawdziwą praktyką
społeczną i kulturalną, czego dowodem są rozliczne obchody upamiętniające
związane z nią wydarzenia, jak też wydarzenia kulturalne i edukacyjne [Offenstadt
N. 2010, s. 7-12]. Co prawda główną rolę w jej upamiętnianiu nadal
odgrywa państwo i nadal dominuje polityczny wymiar obchodów, który często
jest wykorzystywany do realizacji bieżących celów politycznych, to jednak
w coraz większym stopniu obchody rocznicowe przybierają charakter masowy,
spontaniczny. Inaczej niż to miało miejsce jeszcze pod koniec minionego
wieku rozkładane są też akcenty obchodów. Przeglądając rodzinne pamiątki
czy uczestnicząc w uroczystościach organizowanych przez lokalne władze,
Francuzi na nowo odkrywają Wielką Wojnę. Postać poilu – żołnierza I wojny
światowej, stała się niemalże obiektem kultu i symbolem jedności narodu,
godzącym różne rodziny polityczne. Lewica widzi w nim symbol cierpienia,
ofiary wojny. Prawica z kolei pozostaje przywiązana do obrazu odważnego
i zwycięskiego patrioty.
W 2014 r. Francuzów dzieli niemalże wszystko. Ale obchody setnej rocznicy
wybuchu I wojny światowej przebiegają w atmosferze powszechnej zgody, której
nie są w stanie zakłócić drobne incydenty. Nawet jeśli obchody rocznicowe mają
służyć wzmocnieniu francuskiego poczucia patriotyzmu, to nie są to już tylko
obchody francuskie, to także uroczystości europejskie. Niosą one przesłanie pokoju
dla dzisiejszego świata pogrążonego w licznych konfliktach. Przypominają
bowiem, że nawet najbardziej krwawa wojna może mieć swój kres, po którym
nadchodzi czas na wybaczenie i pojednanie. Wydarzenia, jakie miały miejsce
IZ Policy Papers • 13(I) • www.iz.poznan.pl 65