syna. Syn ów bardzo często zasłużył się królowi za co ten go wynagrodził i sprawił mubogaty ożenek.Legenda ta przedstawiona jest tak swobodnie, że nie budzi żadnych zastrzeżeń codo swej wiarygodności. Autor bowiem bardzo dyskretnie wtapia elementy fikcyjne, byuzyskać większą siłę perswazji. Możemy zauważyć pewien model przedstawieńhistorycznych, podobny do tego jaki wypracował później Walerian Nekanda Trepka wswym Liber chamorum, odznaczający się pełną swobodą i lekkością stylu. Stylu, w którymrzeczy nieprawdziwe wymalowane są tak, jakby były prawdziwe.W niniejszym herbarzu nie możemy mówić o istnieniu jakieś jednej zasadniczejfabuły. Kompozycja dzieła polega na luźno postawionych obok siebie epizodachpowiązanych porządkiem chronologicznym, jak zauważono wcześniej. Każdy epizod tocałość zamknięta w sobie, dlatego narrator przechodząc z jednego wątku do drugiegoczęsto posługuje się określeniami typu: ten, tenże, tamże, potem, gdy, po z tychże, odtegoż itd. zespalając je w całość. Układ całości dzieła jest kompozycją zwartąprzemyślaną- zamkniętą w ramach czasowych od pierwszych legendarnych władcówpolskich, początków państwowości, polskich rodów szlacheckich przyjętych na gruncierodzimym, a także pochodzących z zagranicy, włączając szlachtę litewską po unii wHorodle, nie pomijając herbów terytorialnych, powiatowych, jednostek terytorialnychzamieszkałych przez określoną grupę etniczną posługującą się wspólnym językiem,składających się na pojęcie narodu w sensie globalnym.Na koniec przyjrzymy się sferze elocutio.Już powierzchowna lektura Herbów rycerstwa polskiego wskazuje na licznewtrącenia łacińskie, czy to w postaci krótkich cytatów, pojedynczych słów, czyfragmentów oryginalnych tekstów źródłowych napisanych po łacinie. Dzieło zostałobowiem oparte na szesnastowiecznej zasadzie autorytetu, zgodnie z którą, abyuwiarygodnić przedstawione fakty należało sięgnąć do źródeł i dla potwierdzenia ichwiarygodności powołać się na nie. Trzeba zauważyć, że przywoływane są głównie źródłapolskie, a zwłaszcza kroniki i katalogi (Długosza, Janicjusza).Pod kątem stylistycznym jest to dzieło niejednorodne, w tych miejscach, gdziekorzystano z źródeł, obserwujemy nie tylko zapożyczenia merytoryczne, ale i stylistyczne,widoczne m.in. w budowie składni, różniące się od partii będących całościowo wytworemautora herbarza. Zauważmy:Przy herbie Ślepowron,w 1224 roku Wawrzętę de Ślepowrony opisuje za historykiemBaszko:112
Ibi Wawrzęta Slepowronicus cum nonnullis Mazovitis, et cum ipsoduce Conrado in silvisse absondit, postea in Masoviam non multi reversi sunt 191 .I dalej przerywa cytowanie. Powraca dopiero pisząc o Bolesławie:Cladem suam apud Suchodol acceptam Conradus Masoviae dux ultrus Lituanos PrutenosJaczvingos contra nepotem suum Boleslaum Pudicum cracovien ducem prece et praeciosubornta quibus Wawrzętam Slepowronium praefecit(H,405) 192W relacji o herbie Abdank, przywołuje m.in. fragment z Kromera:Erat legationis princeps Scarbicus, comes ex ea gente, que insigne habet lineasjunctas in modum duorum trigonorum equalium, acutos angulos habentium quorum basessursum versus pateant et.ut in historia.(H,217) 193Dalej z Długosza:Singularis devotionis et seli in Deum et religionem christianam comes Michaelnatione Polonus de domo et familia Abdank fundato et dato de bonis propriis monasterioin Lubien ordinis s.Benedicti moritur et in eodem monasterio sepelitur. 194W historii herbu Godzemba z katalogu :Lupus primus filius coitis Derslai de domo Godzamba ex custode plocen temporeBoleslai Crispi a Petro archiepiscopo confirmatus vir fruge temperatus in bilem etiracundiam proclivus.Sedit annis novem assumptus1170mortuus1179Ibidem in Plocsepultus. 195 Najpierw opisuje klejnot, pisze za Długoszem o jego przodkach, że bylisensati(poważni), pomijając inną cechę, o której wspomina autor Klejnotów a mianowicie,że byli też i sed ad avaritiam proclivi (skłonni do chciwości).W opisie herbu Dąbrowa powołując się na Miechowitę pisze:191 Tam Wawrzęta Ślepowronus z niektórymi Mazowszanami i samym księciem Konradem w lasach sięukryli, po czym niewielu wróciło na Mazowsze.192 Poniósłszy klęskę pod Suchodołem Konrad książę Mazowsza pozyskawszy prośbą i zapłatą Litwinów,Prusaków i Jaćwingów, zamierzając się zemścić na wnuku swym, Bolesławie Wstydliwym, księciukrakowskim, na ich czele zaś postawił Wawrzęta Ślepowronus.193 Był na czele poselstwa Skarbek, towarzysz pochodzący z tego rodu, który w herbie ma linie położone nakształt dwóch trójkątów równobocznych posiadających kąty równe, których podstawy ku górze się wznosząnaprzeciw.194 Należący wyłącznie do Boga chrześcijanin sługa Michał z Polski, z domu Abdank, po ufundowaniu zwłasnych dóbr klasztoru w Lubien wg reguły św. Benedykta, zmarł i w tym klasztorze został pochowany.195 Lupus, pierwszy syn Derslai, z domu Godzamba, z płockiej pieczy, w czasach Bolesława Kędzierzawego,wsparty przez arcybiskupa Piotra, człowiek zacny lecz skory do gniewu. Przebywał tam 9lat objąwszy urządw 1170, zmarł w r.1179 i tam w Płocku pochowany.113
- Page 1:
Uniwersytet Śląski w KatowicachAg
- Page 4 and 5:
Arystoteles dopełnił typologię r
- Page 6 and 7:
Rozdział IHerb-herbarz-heraldyka.H
- Page 8 and 9:
herbarz polski podobny do tych jaki
- Page 10 and 11:
Śląsku, który pozostawał wówcz
- Page 12 and 13:
Sama heraldyka jako nauka rozwinę
- Page 14 and 15:
2008), Andrzeja Brzeziny Winiarskie
- Page 16 and 17:
Wiktor Hugo nazwał „hieroglifami
- Page 18 and 19:
wierszopisem miernym i mało orygin
- Page 20 and 21:
niektóre gatunki literackie powsze
- Page 22 and 23:
W tym czasie m. in. do wybitnych na
- Page 24 and 25:
publicznych: elekcji, koronacji, in
- Page 26 and 27:
wolę męża, gdyż inaczej ten „
- Page 28 and 29:
przypowieści uciesznych). Owe „p
- Page 30 and 31:
Equanus. To wbrew jego woli kochank
- Page 32 and 33:
Batorego swym złośliwym i jadowit
- Page 34 and 35:
ośmiowersowych strofach. Z nich do
- Page 36 and 37:
Na te różne jej myśli, patrzaj k
- Page 38 and 39:
tereny wschodnie, zwłaszcza jednak
- Page 40 and 41:
Próbę cnót dobrych, wydaną oko
- Page 42 and 43:
właśnie stawianie twórcy w szere
- Page 44 and 45:
„rozmowa”, inaczej określana j
- Page 46 and 47:
Rozdział IIIPanoszaZanim przystąp
- Page 48 and 49:
pisarskie twórca z Głogół się
- Page 50 and 51:
ymowane o przeszciu tatarskim do W
- Page 52 and 53:
Poddając refleksji literackość o
- Page 54 and 55:
W niektórych miejscach zdradza, i
- Page 56 and 57:
w wypowiedziach perswazyjnych, czyt
- Page 58 and 59:
umiłowanie do trunków, cielesnych
- Page 60 and 61:
znaczny ( wiersz „Piotr Derśniak
- Page 62 and 63: wstecz. Szczególnie zaś biografis
- Page 64 and 65: nigdy aby najmniej nie miewał na p
- Page 66 and 67: Wierz mi lepszy porządek onby spra
- Page 68 and 69: W zakresie elocutio obecne proste n
- Page 70 and 71: Dzieło w sumie liczy czterysta trz
- Page 72 and 73: a ponieważ adresatem wypowiedzi je
- Page 74 and 75: Szlachetni bowiem, to ludzie zacni,
- Page 76 and 77: obfitość ryb i dzikiego zwierza,
- Page 78 and 79: także dokonywał własnych poszuki
- Page 80 and 81: narodzeniem Chrystusa, gdy lud fran
- Page 82 and 83: Wiersze na herby, stemmata spełnia
- Page 84 and 85: Zasadniczy element herbu, zwanego w
- Page 86 and 87: Przyjrzyjmy się zatem historii her
- Page 88 and 89: się czynem, zasłużył się jako
- Page 90 and 91: połączenia w obrębie jednej fabu
- Page 92 and 93: czechowskiego, nakielskiego, rospie
- Page 94 and 95: drugiej kolejności, a na końcu wi
- Page 96 and 97: pitagorejczyków oznaczająca „po
- Page 98 and 99: Rozdział VHerby rycerstwa polskieg
- Page 100 and 101: gardzącego cnotą innych - confide
- Page 102 and 103: Kolejnym elementem zamykającym par
- Page 104 and 105: Bełtowie tu Bełt, inne nazwy to n
- Page 106 and 107: przykład: „ Nie najduję dalej w
- Page 108 and 109: Opis herbu otwiera odwołanie do dz
- Page 110 and 111: W Herbach rycerstwa polskiego wplat
- Page 114 and 115: Missus est item a rege Kiszka cum l
- Page 116 and 117: się to z opisania historyków nie
- Page 118 and 119: Bardzo często opisując tu herbown
- Page 120 and 121: znacznie rozwinął Długoszowy sch
- Page 122 and 123: wówczas dzieła o podobnym formaci
- Page 124 and 125: całych rodów. Na jeszcze większ
- Page 126 and 127: BibliografiaPodmiotowaB. Paprocki:
- Page 128 and 129: Heymowski A. : Herby polskie w bruk
- Page 130 and 131: Michałowska T.: Średniowiecze. Wa
- Page 132: Tomczak A.: Jeszcze o „ zapomnian