Agnieszka Tułowiecka HERBARZE I QUASI-HERBARZE. WOKÓŁ ...

jeszcze z późnego gotyku stylizacją. To właśnie dwa medaliony rozpoczynająwierszowany opis, graficznie zajmują górną część strony, poniżej mieszczą się dwaepigramaty, pierwszy dotyczący osoby przynależącej do herbu przedstawionego z lewejstrony i drugi epigramat dotyczący herbu z prawej strony, oba zatytułowane imieniemosoby portretowanej.Niniejszy układ nie jest więc pełną realizacją trójskładnikowego emblematu,brakuje w nim motta, którym mogła być nazwa herbu lub jego opis. Tutaj mamywyłącznie herb pictura i pod nim epigramat zatytułowany imieniem danej osoby, o którejmówi wiersz. Herb nie pojawia się w roli znaku, nazwy rodu pod którym zostająwymienieni herbowni. Funkcjonuje jako znak jednostki, dlatego zdarza się, że na kilkuróżnych kartach, przy różnych epigramatach mieszczą się te same herby. Przywołane sąjednak dowolnie, bardziej na zasadzie asocjacji, jak zauważyliśmy wcześniej, o kolejnościwystępowania herbów nie decyduje chronologia, a jedynie przynależność terytorialna.Trzeba zauważyć, iż herb przyjmuje tu uproszczoną wersję. Z stałych jegoelementów można tu wymienić wyłącznie tarczę herbową z godłem. Nie posiada, jakwiększość herbów w dziełach Długosza, klejnotów występujących wraz z herbem od ok.XIV wieku, czy labrów przypominających liście akantu, pomijanych w uproszczonychwersjach przedstawień herbów.Herb Jelita, dla przykładu, pojawia się trzy razy, przy opisie Bartosza Korirkopisarza lwowskiego, obok herbu Kotwicz , dalej przy opisie Pawła Korytko podkomorzegoobok herbu Rogala i na koniec przy opisie Jana Litosławskiego z herbem Wrębyposiadającym figurę uszczerbioną:Bartosz Korirko pisarz lwowskiWernerus on dowcipny i wielmi uczonyPróżno z swymi rozumki ma jeździć w te stronyChoć on prawa porządek był w Niemcach ustawiłNie wiem by swym dowcipem tu w Rusi co sprawiłJuż nasz to lepiej trafi za to ręczę tobiePoznasz przypatrzywszy się jego cnej osobieA po urzędzie zacnym i po sprawach tegoPrzy rozumie jest męstwo Bartosza naszegoPaweł Korytko PodkomorzyLacedemoński książe choć wielki mędrzec byłNie wiem by temu panu w tej mierze co radził65